Probiotyk dopochwowy – Czym jest? jak działa? Jak używać probiotyk dopochwowy?

Flora bakteryjna pochwy

Prawidłowa flora bakteryjna pochwy charakteryzuje się obecnością Gram-dodatnich pałeczek kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus. Stanowią one około 96% mikroflory. Bakterie te produkują kwas mlekowy, który zakwasza środowisko pochwy, co ma znaczenie w zapobieganiu infekcjom intymnym. Kwaśne środowisko pochwy jest niesprzyjającym środowiskiem dla grzybów  i bakterii chorobotwórczych. Zaburzenie równowagi mikrobiologicznej pochwy może prowadzić do stanów zapalnych, grzybicy pochwy lub bakteryjnej waginozy. Na zmianę składu flory mogą wpływać różne czynniki, w tym:

• doustna antykoncepcja hormonalna
• antybiotykoterapia
• chemioterapia
• radioterapia
• zmiany hormonalne
• stres
• nieprawidłowa higiena okolic intymnych
• obniżenie odporności
• dieta bogata w cukry proste
• kontakty seksualne z różnymi partnerami
• niektóre choroby przewlekłe np. cukrzyca

Czym są probiotyki ginekologiczne?

Probiotyki ginekologiczne to grupa produktów przeznaczona dla kobiet. Pozytywnie wpływają na mikroflorę pochwy, wspierając jej odbudowę. Pomagają w utrzymaniu prawidłowego, kwaśnego odczynu pH w pochwie. Zwykle stosuje się je po antybiotykoterapii, przy niektórych infekcjach intymnych oraz w stanach zaburzenia naturalnej flory bakteryjnej pochwy. Mają także zastosowanie w profilaktyce. W aptekach dostępne są zarówno probiotyki dopochwowe jak i doustne probiotyki ginekologiczne. W swoim składzie zawierają żywe pałeczki kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus fermentum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillu splantarum, Lactobacillus gasseri. Bakterie kwasu mlekowego posiadają właściwości adhezyjne. Są w stanie kolonizować nabłonek pochwy i jelit.

Rodzaje probiotyków dopochwowych

W składzie globulek dopochwowych poza pałeczkami kwasu mlekowego mogą znajdować się również substancje dodatkowe, wpływające na nawilżenie pochwy i regenerację nabłonka np. witamina E, kwas hialuronowy. Probiotyki dopochwowe dostępne są w postaci:

• globulek dopochwowych / kapsułek dopochwowych
• tamponów probiotycznych
• żeli dopochwowych

Tampony probiotyczne, w przeciwieństwie do globulek dopochwowych można stosować podczas menstruacji. Wchłaniają krew miesiączkową, a pod wpływem wilgoci i ciepła uwalniają pałeczki kwasu mlekowego, kolonizujące środowisko pochwy.

Probiotyczne żele dopochwowe nakłada się cienką warstwą na umyte okolice intymne. Zazwyczaj wystarcza jedna aplikacja żelu w ciągu doby. Produkty te zalecane są kobietom ze skłonnościami do suchości zewnętrznych narządów płciowych, nawracającymi stanami zapalnymi lub zaburzeniami naturalnej mikroflory.

Doustne probiotyki ginekologiczne – co to jest?

Doustne probiotyki ginekologiczne zawierają w sobie liofilizat wybranych bakterii kwasu mlekowego. Poza korzystnym wpływem na mikroflorę pochwy, oddziałują również na florę jelit i stymulują odporność organizmu. Ich działanie jest opóźnione, dlatego  stosuje się je główne profilaktycznie lub jako dodatkowe wsparcie działania probiotyków dopochwowych w czasie infekcji intymnych.

Probiotyki ginekologiczne – wskazania do stosowania

Probiotyki ginekologiczne stosuje się w ramach profilaktyki infekcji intymnych lub w ich przebiegu, a także w okresach, w których występują czynniki wpływające na zmianę flory. Probiotyki dopochwowe polecane są szczególnie w stanach zapalnych pochwy czy infekcjach intymnych. Można je stosować również profilaktycznie podczas połogu, menopauzy, przy stosowaniu doustnej antykoncepcji hormonalnej, po przebytej infekcji pochwy, a także wspomagająco przy zakażeniach układu moczowo-płciowego. Znajdują także zastosowanie u osób bardziej narażonych na infekcje intymne – korzystających z basenów, żyjących w stresie, poddających się leczeniu onkologicznemu (radioterapia, chemioterapia). W przebiegu infekcji intymnych stosuje się przede wszystkich probiotyki dopochwowe. Globulki dopochwowe w zależności od szczepu mogą zawierać od 108 do 1010 żywych bakterii kwasu mlekowego.

Czym się różni zwykły probiotyk od ginekologicznego?

Klasyczne probiotyki mają tak dobrane szczepy bakterii, by korzystnie wpływać na florę jelitową. Najczęściej występują w formie kapsułek. Probiotyki ginekologiczne mają specyficznie dobrany skład. Zawierają różne szczepy z rodziny Lactobacillus, zasiedlające pochwę. Dostępne są w postaci globulek dopochwowych lub tabletek/kapsułek do stosowania doustnie.

Jak stosować probiotyk dopochwowy?

Kapsułkę/ globulkę dopochwową należy umieścić głęboko w pochwie, zachowując zasady higieny osobistej. Należy stosować się do wskazań lekarza i zaleceń producenta znajdujących się na ulotce preparatu. Zazwyczaj, probiotyki dopochwowe stosuje się w ilości od 1 do 2 kapsułek na dobę (jedną rano, a drugą na noc) przez okres 7 dni. W przypadku wystąpienia krwawienia miesiączkowego należy przerwać stosowanie i wznowić podawanie po zakończeniu menstruacji. Wyjątek stanowią specjalne tampony probiotyczne.

Przypisy

1. Rutter, P., Pluta, J., & Błaszczyna, N. (2018). Opieka farmaceutyczna. Wrocław: Edra Urban & Partner.
2. Clark, M., Kumar, P., Lukas, W., Szetela, B., & Szymczak, A. (2018). Kumar & Clark diagnostyka i terapia w praktyce lekarskiej. Wrocław: Edra Urban & Partner.
3. Gałęcka M, Szachta P, (2013) Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy - charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, Forum Zakażeń, 4(2), 121-125
4. Szachta P., Gałęcka M., Bartnicka A. Bioróżnorodność mikroflory pochwy. Rola probiotyków ginekologicznych w utrzymaniu równowagi ekosystemu pochwy, "Forum zakażeń 2015, 6(2), s. 139-143.