Infekcje intymne – charakterystyka, profilaktyka, leczenie

Kobiety – niezależnie od wieku – narażone są na infekcje intymne. Jest to bardzo pospolita dolegliwość, która nierzadko staje się męczącym, przykrym doświadczeniem, także ze względu na swój nawrotowy charakter. Jednakże odpowiednie środki i działania zapobiegawcze – w połączeniu z właściwymi metodami leczenia – pozwolą skutecznie zniwelować ten problem.

Infekcje intymne – jak je rozpoznać?

Infekcje intymne mogą przybierać różną postać, wyróżnia się jednak dwie główne odmiany: bakteryjne zapalenie pochwy oraz grzybicę pochwy. Zidentyfikowanie typu infekcji bez pomocy lekarza może okazać się trudnym zadaniem, ale istnieją między nimi dość wyraźne różnice.

Objawy takie jak wyczuwalny rybi zapach oraz szare, wodniste upławy (choć raczej bez świądu czy nadwrażliwości) mogą wskazywać na bakteryjne zapalenie pochwy. Pojawia się ono zazwyczaj wskutek zaburzenia równowagi pH i nadmiernego namnożenia się szkodliwych bakterii. Nie bez znaczenia są tu styl życia (np. aktywność seksualna, palenie papierosów) i wybory dotyczące zdrowia (np. korzystanie z wkładki domacicznej) – wszystkie te czynniki mogą przyspieszyć rozwój infekcji bakteryjnej. Statystyki podają jednak, że dosyć często, bo aż w 50% przypadków, infekcja przebiega bezobjawowo.

Białe serowate upławy (przeważnie o kwaśnym lub neutralnym zapachu, choć niejednokrotnie zapach jest niewyczuwalny), świąd, podwyższona wrażliwość, dokuczliwe pieczenie, widoczne zaczerwienienie, obrzęk warg sromowych, a także ból podczas oddawania moczu to sygnały wystąpienia grzybicy pochwy. Jest ona także nazywana kandydozą, gdyż za infekcje odpowiadają drożdżaki z rodzaju Candida, a zwłaszcza Candida albicans (są one przyczyną 80% wszystkich infekcji). Występuje ona na całym świecie – szacuje się, że grzybicę pochwy przechodzi aż 75% ogólnej populacji kobiet. Dolegliwość ta ma charakter endogenny, co oznacza, że stan zapalny jest wynikiem nieprawidłowego funkcjonowania ekosystemu pochwy. Na zakażenie najbardziej narażone są kobiety w ciąży lub zmagające się z cukrzycą. Infekcji sprzyjają także stres, niezdrowa dieta, nadmierne dbanie o higienę, np. nadużywanie płynów do higieny intymnej, a także zażywanie antybiotyków lub doustnych środków antykoncepcyjnych.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że samodzielne obserwowanie objawów może okazać się niewystarczające do prawidłowego rozpoznania rodzaju infekcji i nigdy nie zastąpi konsultacji lekarskiej. Dlatego jeśli pojawią się jakiekolwiek wątpliwości, należy niezwłocznie udać się do specjalisty, który pomoże ustalić, czy doszło do zakażenia bakteryjnego czy grzybiczego.

Profilaktyka przy infekcjach – jak uchronić się przed infekcjami intymnymi?

Obie infekcje – bakteryjne zapalenie pochwy i grzybica pochwy – mimo odmiennego charakteru nie wymagają stosowania różnych środków zapobiegawczych. Priorytetem jest zawsze zdrowie ogólne, które zapewnimy sobie odpowiednią ilością snu, nawadnianiem się, zdrowym odżywianiem, a także unikaniem sytuacji stresogennych. Właściwa higiena intymna oraz odpowiedni ubiór to również ważne elementy profilaktyki, dzięki którym można ustrzec się przed zakażeniem. Bielizna powinna być przewiewna, najlepiej bawełniana, wygodna i w miarę luźna. Warto sprawdzić skład detergentów używanych do jej prania. Zbyt silne mogą przyczynić się do wystąpienia dolegliwości. Nie zaleca się także korzystania z produktów perfumowanych, np. mydeł lub dezodorantów, w okolicach miejsc intymnych. Kąpiele w wannie lepiej zamienić na letnie prysznice; dobrze też powstrzymać się od płukania wnętrza pochwy – naraża to ją bowiem na podrażnienia i może doprowadzić do zmiany PH, co również jest niepożądane. Zaleca się, by po skorzystaniu z toalety podcierać się od przodu do tyłu – pozwala to zapobiec wnikaniu bakterii i drobnoustrojów do pochwy. Z kolei rezygnacja z jedzenia słodyczy i używania tamponów to dobre sposoby na zapobieżenie kandydozie.

Infekcje intymne - leczenie

Apteki oferują całą gamę specyfików, które mają pomóc w pokonaniu infekcji. Niektóre środki lecznicze można kupić bez recepty. Czym należy się kierować, aby dokonać najlepszego wyboru? Kobiety w ciąży powinny upewnić się, że dany lek może być przez nie stosowany. Zawsze warto też sprawdzić potencjalny wpływ preparatu na płodność oraz skład – czy dany specyfik nie zawiera substancji mogących wywołać alergię (np.: parabenów).

W zależności od typu infekcji stosuje się odmienne środki. Klotrymazol polecany jest w przypadku infekcji grzybiczej i pomaga zwalczyć drobnoustroje. Infekcja bakteryjna wymaga środka działającego łagodząco na przykre objawy, a jednocześnie hamującego namnażanie szkodliwych bakterii. Właściwy preparat powinien ponadto wspierać odbudowę flory fizjologicznej.

Wybór najskuteczniejszej formy leczenia może jednak wymagać konsultacji z lekarzem. Warto z niej skorzystać, aby mieć pewność, że dany lek w jak największym stopniu pomoże w zwalczaniu infekcji. Koniecznie bowiem może być zastosowanie terapii indywidualnej lub wspomożenie leczenia antybiotykami (w przypadku bakteryjnego zapalenia pochwy).

Przypisy:

1. NHS UK. Bacterial vaginosis. https://www.nhs.uk/conditions/bacterial-vaginosis/. Dostęp: 12.01.2021 r.
2. P.E. Hay, A. Ugwumadu, J. Chowns. Sex, thrush and bacterial vaginosis. International Journal of STD & AIDS 1997; 8: 603–608.
3. Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok. Ginekol Pol. 2008; 79, 638–652. 
4. Vaginal yeast infection (thrush): Overview. 2019. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK543220/. Dostęp: 12.01.2021 r.
5. Radkiewicz J. Infekcje grzybicze pochwy i sromu. https://www.forumginekologii.pl/artykul/infekcje-grzybicze-pochwy-i-sromu. Dostęp: 12.01.2021 r.
6. McKinley Health Center. Vaginal Discharge. 2008. https://mckinley.illinois.edu/sites/ default/files/docs/vaginal_discharge.pdf. Dostęp: 12.01.2021 r.

LMR-CH-20210628-41