Helicobacter pylori jest jednym z czynników odpowiedzialnych za przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, chorobę wrzodową, a w niektórych przypadkach również raka żołądka. Zakażenie tą bakterią może przebiegać bezobjawowo lub powodować uciążliwe dolegliwości, takie jak bóle żołądka, uczucie pełności, wzdęcia czy nudności. W internetowej aptece Olmed dostępne są szybkie i wygodne w wykonaniu domowe testy diagnostyczne, które umożliwiają przeprowadzenie badania w komfortowych warunkach, bez konieczności udawania się do laboratorium (wykrywają obecność Helicobacter pylori zarówno z krwi, jak i z kału). Choć ich celem nie jest postawienie jednoznacznej diagnozy, mogą być bardzo pomocne jako pierwszy etap diagnostyki, skłaniający do dalszej konsultacji lekarskiej.
Na rynku dostępne są dwa główne rodzaje domowych testów na Helicobacter pylori: testy serologiczne (z krwi) oraz testy antygenowe (z kału). Choć różnią się metodą pobrania materiału i mechanizmem działania, mają ten sam cel – wykrycie ewentualnego zakażenia.
Testy z kału są testami antygenowymi – wykrywają obecność specyficznych białek (antygenów) Helicobacter pylori w próbce stolca. Ich obecność świadczy o aktywnym zakażeniu bakteryjnym w przewodzie pokarmowym. Ten rodzaj testu uważa się za jedną z najskuteczniejszych metod nieinwazyjnych diagnostyki zakażenia H. pylori, także weryfikacji leczenia – w celu sprawdzenia skuteczności terapii.
Mechanizm działania testu przypomina klasyczne testy immunochromatograficzne – próbka stolca zostaje zmieszana z roztworem buforowym, a następnie naniesiona na specjalną płytkę testową. Po kilku minutach pojawia się wynik – zazwyczaj w postaci jednej (negatywny) lub dwóch kresek (pozytywny). W zestawie znajduje się komplet niezbędnych akcesoriów: pojemnik, pipetka, roztwór, kasetka testowa oraz szczegółowa instrukcja.
Testy serologiczne opierają się na wykrywaniu w krwi obecności przeciwciał w klasie IgG przeciw Helicobacter pylori. Pojawiają się one w organizmie po kontakcie z bakterią i mogą utrzymywać się przez długi czas, nawet po skutecznym leczeniu. Dlatego testy z krwi najlepiej sprawdzają się jako wstępne potwierdzenie kontaktu z bakterią, a nie jako narzędzie kontroli skuteczności terapii.
Badanie polega na nakłuciu opuszka palca za pomocą dołączonego lancetu (nakłuwacza), pobraniu kropli krwi i umieszczeniu jej na płytce testowej. Następnie nanosi się kilka kropel roztworu, a po kilkunastu minutach wynik odczytywany jest w formie widocznych pasków – podobnie jak w teście ciążowym.
Każdy test powinien być wykonany zgodnie z instrukcją producenta. Mimo różnic w materiale biologicznym (krew lub kał), podstawowe zasady są podobne i obejmują dokładne przygotowanie zestawu i przestrzeni do przeprowadzenia testu, zebranie próbki w taki sposób, jaki opisują zalecenia zawarte w instrukcji, naniesienie próbki na test we właściwy sposób oraz odczytanie wyniku w określonym czasie.
Warto również pamiętać, że przed wykonaniem testu należy unikać niektórych leków (na przykład antybiotyków, preparatów bizmutu, inhibitorów pompy protonowej), które mogą zafałszować wynik – dotyczy to przede wszystkim badań przeprowadzanych z kału. Najlepiej skonsultować się z lekarzem w sprawie ewentualnej przerwy w terapii przed wykonaniem testu.
Zakażenie Helicobacter pylori jest powszechne – szacuje się, że w Polsce nawet 60–70% dorosłej populacji może być jego nosicielem. Większość osób przez długi czas nie odczuwa żadnych objawów, dlatego warto wykonać test przy wystąpieniu konkretnych dolegliwości żołądkowych lub w sytuacjach zwiększonego ryzyka. Najczęstsze wskazania do wykonania domowego testu na Helicobacter pylori obejmują:
nawracające bóle żołądka lub uczucie pieczenia, zwłaszcza na czczo lub po posiłku, przewlekłe uczucie pełności, wzdęcia, nudności;Testy na Helicobacter pylori są szczególnie przydatne w przypadku utrudnionego dostępu do lekarza gastrologa lub w sytuacjach, gdy pacjent chce w szybki sposób uzyskać odpowiedź, czy jego dolegliwości mogą mieć związek z zakażeniem bakteryjnym. To także cenna pomoc diagnostyczna w przypadku dzieci (testy z kału są bezpieczne i nieinwazyjne) oraz osób starszych. Domowy test to jednak tylko narzędzie wstępnej diagnostyki – nie zastępuje porady lekarskiej. Jeśli wynik testu jest pozytywny, należy udać się do lekarza, który zleci dalsze badania (na przykład gastroskopię, test ureazowy, pełne badania serologiczne) oraz, w razie potrzeby, wdroży odpowiednie leczenie antybiotykowe. Z kolei wynik negatywny – choć uspokajający – nie wyklucza całkowicie obecności bakterii, zwłaszcza jeśli objawy są intensywne lub przewlekłe, dlatego zawsze warto oprzeć ostateczną diagnozę na wynikach kompleksowej diagnostyki medycznej.
Więcej informacji o drogach zakażenia Helicobacter pylori, a także o diagnostyce i leczeniu znajduje się w artykule Helicobacter pylori – objawy, leczenie, dieta.