Upławy żółtawe, zielonkawe, brązowe, wodniste - czym są? Jak leczyć upławy?

W pochwie zawsze obecna jest umiarkowana ilość wydzieliny śluzowej, która jest przejrzysta i bezzapachowa. Czasami zdarza się, że zmienia ona kolor (mogą występować brązowe upławy, zielone upławy, żółte upławy - tak potocznie są one nazywane przez pacjentki), czemu towarzyszy świąd i pieczenie narządów płciowych zewnętrznych. Jest to objaw stanu zapalnego pochwy z towarzyszącymi upławami. Upławy mogą wskazywać na infekcję bakteryjną, wirusową, grzybiczą, rzęsistkowicę, a nawet nowotwór szyjki macicy.

Upławy - przyczyny

Rodzaj i ilość wydzieliny z pochwy Są jednym ze wskaźników stanu zdrowia narządów płciowych kobiety. Nieprawidłowa wydzielina z pochwy może świadczyć o infekcji grzybiczej lub bakteryjnej, chorobie nowotworowej, urazie mechanicznym lub ciele obcym. Obecność upławów zazwyczaj wskazuje na stan zapalny w obrębie narządów płciowych, który może obejmować pochwę, błonę śluzową macicy, srom i przydatki. Najczęstszymi przyczynami stanów zapalnych tej okolicy są:

• zakażenia bakteryjne np. Neisseria gonorrhoeae wywołująca rzeżączkę, Gardnerella vaginalis
• Zakażenia grzybicze
• Zakażenia wirusowe – wirus brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papillomavirus), wirus opryszczki pospolitej (HSV – herpex simplex virus)
• Zakażenia rzęsistkiem pochwowym (Trichomonas vaginalis)
• Zakażenia Chlamydia trachomatis (chlamydioza)
• Zanikowe zapalenie pochwy
• Alergia kontaktowa

Upławy żółtawe, zielone, brązowe, wodniste - jak rozpoznać infekcję?

Wygląd upławów może nam sporo powiedzieć o ich przyczynie. Należy zwrócić uwagę na kolor, konsystencję i obecność krwi. W przebiegu infekcji grzybiczych, wydzielina jest zazwyczaj biała, gęsta i serowata. Często towarzyszy im świąd warg sromowych. Do czynników ryzyka grzybicy pochwy zaliczamy między innymi ciążę, cukrzycę, antykoncepcję hormonalną, przewlekłą antybiotykoterapię, otyłość, spożywanie zbyt dużej ilości cukru w diecie, noszenie bielizny z syntetycznych materiałów i stany obniżonej odporności.

Podczas zakażenia rzęsistkiem pochwowym upławy są żółtawe, ropne. Często występuje również ból podczas stosunku. Jest to choroba zakaźna, wywoływana przez pierwotniaka – rzęsistka pochwowego. Do zakażenia może dojść podczas stosunku seksualnego bez użycia prezerwatywy, używania wspólnych przedmiotów do mycia i higieny, a także na basenach.

Zakażenia bakteriami beztlenowymi są bardzo częstą przyczyną upławów, szczególnie u osób z obniżoną odpornością oraz często zmieniających partnerów seksualnych. Przy infekcjach bakteryjnych, śluz jest cuchnący, o zielonkawej barwie i ropnym charakterze. Konieczne jest leczenie z użyciem antybiotyków. Po zakończonej terapii, można zastosować kapsułki dopochwowe z kwasem mlekowym i probiotykami, aby przywrócić fizjologiczną florę bakteryjną.

Kiedy stanem zapalnym objęta jest błona śluzowa macicy, upławy zwykle są ropne lub śluzowo-ropne i zawierają domieszkę krwi. Domieszka krwi jest szczególnie niepokojąca, bo może to świadczyć o nowotworze narządów płciowych np. macicy lub endometrium.

Zanikowe zapalenie pochwy jest częstą dolegliwością kobiet po przebytej menopauzie. W wyniku spadku poziomu estrogenów, pojawia się suchość pochwy, świąd i zaczerwienie warg sromowych. Pojawiające się upławy są z reguły wodniste, o zabarwieniu zielonym lub żółtym, czasami z domieszką krwi.

Podrażnienie i zapalenie sromu może być również spowodowane alergią kontaktową np. na proszki i płyny do płukania, które używamy do prania ubrań, płyny do higieny intymnej, lateks, środki plemnikobójcze, a nawet na barwniki zawarte w papierze toaletowym czy podpaskach.

Upławy - leczenie

Jak leczyć upławy? Leczenie stanów zapalnych pochwy obejmuje częste obmywanie sromu, irygacje i stosowanie środków farmakologicznych. W zależności od przyczyny, stosuje się antybiotyki, leki przeciwwirusowe lub przeciwgrzybicze. W przypadku zakażenia rzęsistkowicą, partner seksualny również powinien zostać poddany leczeniu.

Jak uchronić się przed infekcjami pochwy?

Infekcje intymne często mają tendencje do nawrotów, stając się uporczywym problemem. Warto postawić więc na odpowiednie środki zapobiegawcze. Szczególnie ważna jest higiena i pielęgnacja. Okolice intymne powinno się myć specjalnymi, delikatnymi żelami i płynami, jedynie z zewnątrz, ponieważ wprowadzanie środków myjących do wnętrza pochwy może spowodować zaburzenia naturalnej flory bakteryjnej. Produkty przeznaczone do mycia okolic intymnych (np. płyny do higieny intymnej) posiadają odpowiednie pH oraz często mają korzystnie wpływające dodatki takie jak kwas mlekowy, substancje łagodzące podrażnienia, nawilżające i regenerujące. Zaleca się także nosić bieliznę z naturalnych materiałów. 

Każda niepokojąca zmiana wydzieliny z pochwy, szczególnie z domieszką krwi, wymaga konsultacji z ginekologiem, ponieważ może świadczyć nie tylko o zakażeniu narządów płciowych, ale także o poważniejszych chorobach.

Przypisy:

1. Hillier, Sharon L., et al. "Diagnosis and treatment of vaginal discharge syndromes in community practice settings." Clinical Infectious Diseases (2020).
2. Almubarak, Sarah Sami, et al. "Increased vaginal discharge during pregnancy: prevalence, causes, and associated symptoms." Age 21.46 (2020): 4-5.
3. Rao, Vanishree L., and Tahir Mahmood. "Vaginal discharge." Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine 30.1 (2020): 11-18.
4. Lew-Starowicz, Michał; Lew-Starowicz, Zbigniew; Skrzypulec-Plinta, Violetta. Seksuologia. Red. . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2017, 600 s. ISBN 978-83-200-5468-2
5. Ginekologia. TOM 1 i 2. Red. Słomko, Zbigniew. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2008, 1418 s. ISBN 978-83-200-3153-9