Peptydy - czym są i jak działają w kosmetykach? Kiedy warto stosować krem i serum peptydowe?

Co to są peptydy i jaką rolę pełnią w pielęgnacji skóry twarzy?

Kosmetyki z peptydami to formuły, które na drogeryjnych czy aptecznych półkach są obecne już od wielu lat. Potencjał tych niepozornych składników jest naprawdę ogromy (bywają nawet nazywane nieinwazyjnym botoksem), dlatego laboratoria kosmetyczne wciąż prowadzą badania dotyczące jak najbardziej efektywnego wykorzystania peptydów w kosmetyce oraz w zabiegach medycyny estetycznej. Ich działanie oparte jest na pobudzaniu syntezy kolagenu i elastyny - substancji, które występują naturalnie w skórze i odpowiadają za jej młody wygląd. Kosmetyki z peptydami działają w ramach prewencji starzenia się skóry - a więc zapobiegają występowaniu zmarszczek, utracie gęstości skóry i jej jędrności. Okazuje się bowiem, że jest to jeden z niewielu składników, mogący wnikać w głąb skóry - dla pobudzenia i rozpoczęcia procesów redukcji zmarszczek mimicznych "u źródła". Kiedy peptydy stosowane na co dzień przyniosą efekty? Jak sprawdzić je w składach INCI i na co zwracać uwagę przy ich wyborze? Jaka ilość peptydów w pielęgnacji będzie odpowiednia i na czym polega działanie peptydów biomimetycznych? Poznaj najważniejsze informacje o właściwościach tych wyjątkowych składników oraz o ich zastosowaniu!

Co to są peptydy i gdzie można je znaleźć?

Czym są peptydy, jak działają na naszą skórę i w jaki sposób wpływają na syntezę kolagenu oraz elastyny? Peptydy to organiczne związki chemiczne, które składają się z aminokwasów, połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi.Obecnie w kosmetykach można spotkać zarówno peptydy naturalne (często roślinne) oraz peptydy syntetyczne (powstające w wyniku biosyntezy białek). To, jaki efekt dają na skórze, zależy przede wszystkim od liczby i ułożenia łańcucha aminokwasów w cząsteczce peptydu, a także od wielkości tej cząsteczki (dlatego w kosmetologii wyróżnia się kilka rodzajów peptydów - o czym piszemy poniżej).

Kosmetyki z peptydami dostępne są pod postacią różnych formuł - najczęściej są to kremy oraz serum peptydowe, choć na aptecznych i drogeryjnych półkach spotyka się także esencje lub toniki z tym składnikiem. Aby uzyskać pożądane rezultaty w zakresie anti-aging (wygładzenie skóry, redukcję zmarszczek), należy uwzględniać peptydy w kosmetykach w ramach swojej rutyny pielęgnacyjnej przez dłuższy czas (powinny mieć one wielogodzinny kontakt z ciałem, by móc wniknąć w głąb skóry), więc nawet jeśli spotkamy kosmetyki z peptydami w postaci żelu lub pianki do mycia twarzy, to nie należy spodziewać się po nich długotrwałych efektów, oprócz doraźnego nawilżenia i ukojenia skóry.

Rodzaje peptydów - peptydy miedziane, biomimetyczne, kolagenowe. Jaka jest ich rola?

Krem z peptydami, tonik, esencja czy serum mogą zawierać różne postacie tego składnika, choć każdy z nich będzie należał do tak zwanych peptydów biomimetycznych (określanych czasem jako bioaktywne peptydy). Nazwa ta powstała w związku z aktywnością peptydów, które - po wniknięciu w skórę - wykazują działanie naśladujące peptydy naturalnie obecne w ludzkiej cerze. Peptydy biomimetyczne mają za zadanie pobudzać komórki do procesów regeneracyjnych - w tym do produkcji i syntezy kolagenu i elastyny, tak istotnych dla zachowania młodego wyglądu skóry, jej sprężystości i elastyczności. W praktyce oznacza to, że mogą spowalniać procesy starzenia, a poprzez stymulację procesów naprawczych - również chronić pośrednio przed działaniem wolnych rodników, co w obecnych czasach jest naprawdę cenną wartością w pielęgnacji skóry.

Peptydy biomimetyczne - w zależności od sposobu ich działania w skórze i pobudzania konkretnych procesów - dzielimy z kolei na:

• tak zwane neuropeptydy (inaczej określane mianem inhibitorów neurotransmiterów). W praktyce, po dostaniu się w głębsze warstwy skóry, drażnią lub paraliżują zakończenia nerwowe odpowiedzialne za kurczenie się mięśni - a więc również za ruchy mimiczne twarzy, przyczyniające się do powstawania oraz pogłębiania się charakterystycznych zmarszczek (jak choćby „kurze łapki” wokół oczu czy lwia zmarszczka pomiędzy brwiami). Najsłynniejszą neurotoksyną stosowaną w medycynie estetycznej i w zabiegach inwazyjnych jest oczywiście botoks, silnie wygładzający skórę, natomiast w kremach z peptydami i innych formułach można spotkać je między innymi pod nazwami skonstruowanymi w następujący sposób: Acetyl (nazwa)peptide, a w tym: Acetyl Dipeptide, Acetyl Hexapeptide, Acetyl Octapeptide i inne;
• peptydy transportujące (inaczej określane jako kofaktory) - zalicza się do nich peptydy miedziowe (pomagają przenikać substancjom aktywnym w głąb skóry). Peptydy miedziowe, jak sama nazwa wskazuje, mają dołączoną cząsteczkę miedzi - transportują ją do wnętrza skóry i dzięki temu osiągają efekt pobudzenia komórek do produkcji kolagenu i elastyny. W składach INCI kosmetyków, wśród peptydów transportujących, można poszukiwać takich nazw, jak: Copper Tripeptide, Dipeptide-2, Copper Lysinate/Prolinate, GHK, GHK-Cu;
• peptydy sygnałowe - tutaj również nazwa zdradza nam ich funkcję, sugerując, że cząsteczki - po wniknięciu w skórę - stymulują fibroblasty (komórki skóry) do producji cennego kolagenu oraz elastyny. I tak jest w istocie - peptydy sygnałowe działają na skórę, przyczyniając się do zapobiegania zmarszczkom, do ujędrnienia cery i poprawy jej struktury.

W przekazach reklamowych niektóre peptydy określa się nazwą „peptydy kolagenowe” - zwłaszcza w kontekście preparatów suplementowanych do przewodu pokarmowego (choć niektóre kosmetyki także zawierają tego rodzaju cząsteczki). Jest to najczęściej po prostu kolagen, którego działanie na skórę wciąż jest badane - dlatego pewniejszym wyborem konsumenckim mogą okazać się wymienione powyżej rodzaje peptydów, a niekoniecznie peptydy kolagenowe.

Kiedy warto aplikować kosmetyki z peptydami i jakie są efekty stosowania peptydów?

Ponieważ peptydy w kosmetykach najlepiej sprawdzają się w prewencji oznak starzenia poprzez stymulację produkcji naturalnych substancji występujących w komórkach organizmu, warto włączyć je do swojej rutyny pielęgnacyjnej w młodym wieku - w okolicach 20-25 roku życia, kiedy produkcja kolagenu i elastyny w skórze staje się coraz uboższa. Dzięki temu skóra - przy regularnym stosowaniu serum i kremów z peptydami - będzie stawała się coraz bardziej jędrna i elastyczna, dając wrażenie jej pogrubienia i maksymalnego odżywienia oraz zachowania owalu twarzy. Oczywiście preparaty z peptydami można polecać także dla nieco starszych osób - przy długotrwałym stosowaniu mogą bowiem wygładzać pierwsze zmarszczki i poprawiać gęstość skóry. Pamiętajmy jednak, że nawet najlepsze kosmetyki z peptydami lub innymi, przeciwzmarszczkowymi składnikami nie będą w stanie "usunąć" czy "wyprasować" starszych, kilkunastoletnich zmarszczek - tutaj do działania musi wkroczyć medycyna estetyczna ze swoimi inwazyjnymi zabiegami.

To jednak nie wszystko - oprócz tego, że peptydy stymulują procesy naprawcze oraz redukują zmarszczki, krem czy serum z peptydami warto nakładać także, gdy skóra wymaga odżywienia (przykładowo - po zabiegach medycyny estetycznej, po użyciu preparatów z retinolem bądź po peelingach chemicznych i mechanicznych czy doustnych kuracjach przeciwtrądzikowych, a także - po prostu - jeśli jest to skóra dojrzała). Dodatkowo składy takich produktów zapewniają pośrednie nawilżenie i wzmacniają barierę hydrolipidową - co przekłada się na zmniejszenie poziomu transdermalnej utraty wody z naskórka. Warto je stosować przy pielęgnacji skóry dojrzałej, ale również przy cerze suchej, odwodnionej, wykazującej pierwsze oznaki starzenia się skóry.

Kiedy peptydy działają, a kiedy tracą cenne właściwości?

Przy stosowaniu kosmetyków z peptydami należy pamiętać o jednej, ważnej zasadzie - ponieważ cząsteczki omawianych składników są zbudowane z aminokwasów połączonych wiązaniami, równolegle nie można nakładać formuł bogatych w składniki aktywne, które mogłyby te wiązania uszkodzić. Mowa tu przede wszystkim o preparatach z retinolem, kosmetykach kwasowych (oczywiście wyłączając z tego grona nawilżający - a nie złuszczający - kwas hialuronowy), a także o peelingach chemicznych i enzymatycznych. Ich aplikację warto więc przełożyć na dzień, w którym nie będziemy stosować produktów peptydowych. Wiele mówi się także o tym, by nie nakładać peptydów razem z witaminą C, jednak podejrzenia co do wzajemnego niwelowania działania obu tych składników nie wydają się być ostatecznie potwierdzone. Najlepszym wyjściem może okazać się aplikacja serum z witaminą C rano, a zastosowanie peptydów - wieczorem.

Z czym łączyć peptydy? Oprócz wymienionych powyżej składników, można tak naprawdę łączyć je z wieloma popularnymi składnikami, które pośrednio spowalniają proces starzenia się skóry. Wspomniane już wcześniej produkty z witaminą C, ale także z bakuchiolem, kwasem hialuronowym, ceramidami czy olejami oraz roślinnymi masłami będą skutecznym dodatkiem w pielęgnacji cery dojrzałej, wymagającej odbudowy czy wzmocnienia bariery ochronnej oraz wygładzenia skóry i spowolnienia procesów starzenia.