Wyrostek robaczkowy - objawy, przyczyny i leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego.

Gdzie jest wyrostek robaczkowy?

Jeśli kogoś zapytamy, gdzie jest wyrostek robaczkowy, ta osoba prawdopodobnie zacznie się zastanawiać. Mimo tak prostego pytania około jedna trzecia osób odpowiada na nie błędnie. Ktoś wskazuje na podbrzusze po lewej, ktoś wskazuje na stronę prawą, bliżej boku. Zastanówmy się, po której stronie leży wyrostek robaczkowy.

Przede wszystkim warto zrozumieć, że zapalenie wyrostka robaczkowego to proces zapalny w narządzie zwanym wyrostkiem robaczkowym. Znajduje się w dolnej części jelita. W normalnych warunkach wygląda jak mała rurka, której długość waha się od 50 do 150 mm. Średnica nie przekracza 10 milimetrów. Nie ma przejścia, odgałęzia się od kątnicy. Wyrostek robaczkowy znajduje się w dolnej części brzucha po prawej stronie. Jest blisko okolicy pachwiny, tam występuje ostry stan bólowy. Przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego nie zostały jeszcze dokładnie zbadane, lekarze określają szereg czynników, które wywołują rozwój patologii. Dlatego w przypadku stwierdzenia objawów zapalenia wyrostka robaczkowego należy natychmiast skonsultować się z lekarzem i przygotować się do operacji.

Kogo najczęściej dotyczy zapalenie wyrostka robaczkowego?

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego może rozwijać się niezależnie od płci i wieku. Statystyki pokazują, że najczęściej dotyczy osób, które nie ukończyły 40. roku życia. Do 20. roku życia mężczyźni częściej chorują na ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, ale wśród pacjentów w wieku 20-40 lat przeważają kobiety. Wtedy, po 40. roku życia prawdopodobieństwo zapalenia wyrostka robaczkowego maleje, ale nie znika całkowicie. Choroba może uderzyć nawet w starszym wieku.

Jakie funkcje pełni wyrostek robaczkowy i czy jest potrzebny?

Lekarze regularnie wykonują operacje na tym narządzie, ale funkcje wyrostka robaczkowego wciąż nie są w pełni zrozumiałe. Wcześniej uważano, że jest to atawizm – pozostałość po roślinożernych przodkach. Jego funkcja jest dziś całkowicie bezużyteczna.

Jednak później pojawiły się powody, by sądzić, że wyrostek robaczkowy odgrywa dość ważną rolę w procesach endokrynologicznych, a także wpływa na odporność. Pomaga uporządkować mikroflorę jelitową. Ten wniosek został wyciągnięty podczas obserwacji pacjenta po operacji. Po usunięciu wyrostka robaczkowego osoba była obserwowana przez specjalistów, zwracając uwagę na nawet najmniejsze zmiany. Znacznie zmniejsza się liczba pożytecznych mikroorganizmów, pogarsza się funkcjonowanie jelit.

Jednak wyrostek robaczkowy nie jest ważnym narządem, ludzie mogą bez niego normalnie funkcjonować. Jeśli istnieje podejrzenie zapalenia wyrostka robaczkowego, warto natychmiast przeprowadzić operację, ponieważ w przeciwnym razie osoba jest obarczona poważnymi konsekwencjami, w tym śmiercią.

Jakie są objawy zapalenia wyrostka robaczkowego?

Objawy zapalenia wyrostka robaczkowego są dość oczywiste, ale mimo silnego bólu wyrostka i innych czynników wskazujących na obecność zapalenia, ludzie nie zawsze mogą zidentyfikować problem na czas. Powiemy Ci, jakie są główne objawy zapalenia wyrostka robaczkowego, jak w porę zauważyć patologię i stan zapalny oraz co robić w takiej sytuacji a najważniejsze – kiedy do szpitala?

Zapalenie wyrostka robaczkowego rozwija się stopniowo, ale stan zapalny, który pojawia się przy dolegliwościach, natychmiast wpływa na organizm. Wyrostek zaczyna puchnąć w ciągu pierwszych kilku godzin po rozpoczęciu procesu zapalnego. Stopniowo wypełnia się ropą. W przypadku braku operacji w ciągu 3-4 dni worek po prostu pęknie, a ropa rozprzestrzeni się do jamy brzusznej. Dlatego w przypadku ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego należy natychmiast skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania pomocy, wezwać pogotowie i natychmiast udać się na operację.

Istnieją podstawowe objawy wskazujące na obecność ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego. Najważniejszym objawem, który pojawia się w pierwszej kolejności, jest silny ból brzucha – tzw. ból wyrostka. Co więcej, nie lokalizuje się w jednym miejscu i ciągle się przemieszcza. Może pojawić się w górnej części brzucha, a następnie po prawej lub lewej stronie. Czasami ból promieniuje do odbytu lub żeber. Oto charakterystyczne objawy zapalenia wyrostka robaczkowego:

• występują silne bóle brzucha;
• po naciśnięciu na brzuch odczucia bólu znacznie się zwiększają;
• mięśnie brzucha są stale napięte;
• jeśli położysz się na boku i podwiniesz nogi, ból stopniowo ustąpi: jest to jeden z objawów, dzięki którym można określić obecność stanu zapalnego w
• wyrostku robaczkowym (pacjent stale zajmuje tę pozycję);
• w ostrej postaci choroby regularnie na przemian są nudności i napady wymiotów;
• charakter stolca bardzo się zmienia, mogą wystąpić zaparcia lub biegunka;
• temperatura ciała wzrasta.

Są to najbardziej oczywiste objawy, dzięki którym można zidentyfikować zapalenie wyrostka robaczkowego. Jeśli istnieje nawet niewielkie podejrzenie obecności patologii, należy natychmiast udać się do lekarza w celu postawienia diagnozy. Gdy diagnoza zostanie potwierdzona, pacjenta należy zoperować by nie doszło do perforacji wyrostka i zapalenia otrzewnej co jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia.

Szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci (wyrostek robaczkowy u dzieci również może ulec zapaleniu) i osoby starsze. Nie zawsze potrafią określić charakter bólu, zrozumieć, na czym polega problem. Dziecko staje się nieaktywne, odmawia jedzenia, regularnie płacze. Ból u osób starszych może nie być tak aktywny, objawy nie są tak wyraźne, więc objawy zapalenia wyrostka robaczkowego mogą nie być bardzo typowe natomiast konsekwencje mogą być nawet gorsze.

Zapalenie wyrostka a ból – pierwsza pomoc przy ataku wyrostka

W przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego musisz natychmiast udać się do szpitala. Jeśli ból jest nie do zniesienia (atak wyrostka), powinieneś wezwać karetkę pogotowia, samodzielne poruszanie się jest już niebezpieczne. Dzieje się tak, ponieważ bańka ropna może pęknąć i uszkodzić jamę brzuszną. Ale zanim karetka dotrze do ciebie, powinieneś udzielić sobie pierwszej pomocy. Działania te częściowo pomogą pozbyć się bólu i uchronić się przed szkodliwymi konsekwencjami. Pierwsza pomoc w chorobie wygląda następująco:

• pierwszą rzeczą do zrobienia jest wezwanie pomocy; mogą to zrobić krewni, jeśli są w pobliżu lub sam musisz zadzwonić po karetkę;
• głównym błędem większości pacjentów jest stosowanie środków przeciwbólowych. Rozumiemy, że zapalenie wyrostka robaczkowego boli, trudno to znieść, ale stosowanie jakichkolwiek leków może uniemożliwić lekarzom ustalenie prawidłowej diagnozy i stopnia uszkodzenia narządów jamy brzusznej.
• warto zrezygnować z leków przeciwbólowych przed przyjazdem lekarza;
  zabronione jest spożywanie jakichkolwiek pokarmów, a nawet picie płynów. Jeśli naprawdę chcesz się napić, możesz wypić kilka łyków wody - ale nie więcej;
• jedną z najniebezpieczniejszych czynności jest nałożenie poduszki grzewczej na miejsce urazu. Ciepło tylko nasila procesy zapalne i często prowadzi do pęknięcia narządu. To działanie powinno zostać całkowicie wyeliminowane;
• należy zapewnić odpoczynek, znajdować się w pozycji leżącej. Omów z lekarzem pogotowia dalsze działania, zwróć uwagę na objawy, szczegółowo o nich opowiadając. Nawet jeśli ból ustąpił, nadal musisz szukać pomocy.
• Te działania pomogą nie tylko zmniejszyć objawy, ale także zachować zdrowie, a nawet życie. Dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci. Istnieje wiele przyczyn wystąpienia choroby, dlatego musisz monitorować swoje samopoczucie, szczególnie pod kątem pojawiających się objawów. 

Jaka jest główna przyczyna zapalenia wyrostka robaczkowego?

Specjaliści szczegółowo badają kwestię rozwoju tej patologii, ale nadal nie da się zrozumieć, dlaczego występuje zapalenie wyrostka robaczkowego. Jedyne, do czego udało nam się dojść, to wniosek, że zapalenie wyrostka robaczkowego nie jest powodowane wyraźnie tylko z powodu jednego czynnika. Istnieje wiele przyczyn, które razem bardziej sprzyjają ostremu zapaleniu wyrostka robaczkowego.
Uważa się, że najważniejszą przyczyną rozwoju zapalenia wyrostka robaczkowego jest zatkanie wyrostka. Może wystąpić zablokowanie z powodu dostania się kału do wyrostka lub dostania się tam ciała obcego – dochodzi w tym przypadku do zapalenia ostrego (atak wyrostka) lub jeżeli objawy są mało zauważalne to jest to nieostre zapalenie wyrostka robaczkowego, które czasami może przejść w przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego.  Jest to również spowodowane uciskiem wyrostka robaczkowego z powodu rozwoju procesów adhezyjnych. Jest to obarczone stanem zapalnym, który wpływa na okoliczne narządy i przyczynia się do zapalenia wyrostka robaczkowego.

Inne przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego

Jeśli zapalenie boli to czynniki za to odpowiadające i wywołujące patologię w większości stanowią bakterie, które zakażają organizm. Należą do nich enterokoki, gronkowce, Escherichia coli i inne. Ból brzucha, nudności i wymioty oraz brak apetytu to objawy obecności  tych bakterii chorobotwórczych. Dlatego, jeśli boli Cię brzuch, nadal musisz udać się do lekarza i poddać się badaniu. Przyczyny rozwoju zapalenia wyrostka robaczkowego obejmują również:

• skurcz naczyń, który zasila narząd krwią;
• uraz brzucha;
• skłonność do zaparć;
• czynnikiem początku patologii jest słaba perystaltyka jelit;
• brak włókien roślinnych w żywności dla ludzi;
• obecność jakichkolwiek pasożytów;
• regularne przejadanie się;
• stosowanie żywności niskiej jakości;
• ostra postać zmian zakaźnych;
• złe nawyki;
• obniżony poziom odporności;
• również może wystąpić awaria z powodu częstego stresu;
• brak cennych witamin;
• przemieszczenie wyrostka robaczkowego z powodu urazów, w czasie ciąży, powiększenie macicy.

Dlaczego może boleć po drugiej stronie?

Wiesz już, po której stronie leży wyrostek robaczkowy, a więc teoretycznie to ten obszar powinien powinien dawać dolegliwości bólowe. Ale tak się składa, że zaczyna boleć z zupełnie innej strony. Objawy są niecharakterystyczne, więc nie zawsze można szybko wpaść na pomysł, że nastąpiło zapalenie wyrostka robaczkowego. Dlaczego boli po lewej stronie?

• rozwija się patologia lewostronna, która dotyczy bardziej lewego regionu;
• ataki bólu mają zmienny charakter: najpierw dotknięte jest miejsce, w którym znajduje się zapalenie wyrostka robaczkowego, a następnie przeciwna strona;
• powstaje wrażenie fantomowe, w którym wydaje się, że ból jest obecny po drugiej stronie;
• bez względu na to, czy ból dokucza w miejscu, w którym znajduje się zapalenie wyrostka robaczkowego, czy całkowicie po drugiej stronie, jeśli istnieje podejrzenie, musisz udać się do szpitala. Zapalenie wyrostka robaczkowego to stan ostry, wymagający szybkiej interwencji.

Leczenie zapalenia wyrostka robaczkowego – kiedy do szpitala

Kiedy widoczne są pierwsze oznaki zapalenia wyrostka robaczkowego, sugeruje to, że należy natychmiast udać się po pomoc. Najlepiej, aby osoba udała się o własnych siłach i nie czekała na pogorszenie swojego stanu zdrowia. Niestety choroba przebiega błyskawicznie, po 2-3 dniach stan zdrowia zbliża się do krytycznego. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak rozpoczyna się zapalenie wyrostka robaczkowego i co robić w takim przypadku.

W przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego najczęściej wykonywany jest zabieg chirurgiczny. To najlepsze rozwiązanie, zwłaszcza, że wyrostek nie pełni szczególnie ważnych funkcji dla naszego organizmu. Przy rozpoznanym stanie ostrym leczenie chirurgiczne należy przeprowadzić natychmiast. Wskazania do zabiegu są następujące:

• obecne są wszystkie oznaki wskazujące na obecność ostrego procesu zapalnego;
• wyrostek robaczkowy pękł i potrzebna jest pilna pomoc;
• głównym objawem przeprowadzenia operacji jest stan krytyczny pacjenta;
• z podejrzeniem dalszego rozwoju patologii, nawet jeśli stan jest już zadowalający, ale istnieje możliwość poważnych problemów w przyszłości.

Jeśli lekarz ustalił rozpoznanie, należy skorzystać z operacji bez wątpliwości.

Piśmiennictwo

1. Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika. Duży podręcznik, Medycyna Praktyczna, 2015 r., s. 1012-1013,
2. O. James Garden, Andrew W. Bradbury, John L.R. Forsythe, Rowan W. Parks, Chirurgia, 2015 r., s. 227-230,
3. Noszczyk W., Chirurgia repetytorium, s. 381-387.