Ginkgo biloba – działanie, stosowanie, przeciwwskazania do stosowania miłorzębu dwuklapowego

Ginkgo biloba czyli miłorząb dwuklapowy (potocznie miłorząb japoński) to roślina uprawiana m.in na potrzeby rynku farmaceutycznego. Pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, krążenia oraz poprawia zdolności nauki i koncentracji. Ekstrakt z miłorzębu szczególnie doceniany jest przez osoby uczące się oraz pracujące umysłowo. Jakie inne właściwości ma ta roślina i jak ją stosować? 

Ginkgo biloba - co to jest?

Miłorząb dwuklapowy (łac. Ginkgo biloba) jest drzewem pochodzącym z Chin. Przetrwał bez zmian strukturalnych przez ponad 150 milinów lat. Aktualnie hodowany jest w wielu krajach Azji wschodniej, zwłaszcza w pobliżu świątyń. W Polsce występuje w niewielkich ilościach. Surowiec stosowany w medycynie stanowią liście rośliny (łac. Ginkgo biloba folium). Zbierane są jesienią, następnie suszone w zacienionym miejscu i używane do produkcji suplementów diety i herbatek.

Potocznie, roślina ta nazywana jest również miłorzębem japońskim. Nie jest to jednak określenie zgodne z systematyką biologiczną. Prawdopodobnie, nazwa ta została powiązana z krajem, z którego pierwszy raz sprowadzono tę roślinę do Europy, czyli z Japonią. Miłorząb to prawdziwie długowieczne drzewo. Szacuje się, że może rosnąć nawet przez 4 tysiące lat.

Miłorząb japoński (dwuklapowy) - składniki aktywne

Ginkgno biloba jest rośliną o znacznej koncentracji składników aktywnych. Wśród nich wymienia się między innymi:

• witamina C
• witamina E
• selen
• flawonoidy roślinne
• proantocyjany
• firosterole
• terpeny
• karoten
• polisacharydy

Ze względu na ich zawartość, preparaty z tej rośliny znajdują zastosowanie w leczeniu dolegliwości związanych z zaburzeniami ukrwienia mózgowego (np. demencja starcza, choroba Alzheimera, osłabienie pamięci). Poprawa zdolności uczenia się i koncentracji jest szczególnie doceniana w okresach wzmożonej pracy intelektualnej. Ginkgo biloba używa się również w dolegliwościach takich jak szumy uszne, zawroty głowy czy zaburzenia równowagi. Ze względu na zawartość polifenoli roślinnych, może uzupełniać profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych, między innymi poprzez działanie przeciwmiażdżycowe.

Właściwości miłorzębu

Miłorząb znany jest przede wszystkim ze swoich właściwości poprawiających pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na zdolność zapamiętywania, pamięć krótkotrwałą, układ krążenia i procesy energetyczne mózgu. Dzięki zwiększeniu przepływu krwi przez naczynia krwionośne w obrębie mózgu, zapobiega jego niedotlenieniu. Zwiększa elastyczność naczyń krwionośnych oraz ogranicza ich przepuszczalność, co ma znaczenie w prewencji epizodów sercowo-naczyniowych. Wykazuje działanie antyagregacyjne, ograniczając ryzyko tworzenia się zakrzepów oraz adhezji płytek krwi do śródbłonka naczyń krwionośnych. Dodatkowo, obniża stężenie "złego" cholesterolu LDL we krwi. Korzyści z jego stosowania mogą odnieść osoby cierpiące na zaburzenia równowagi, zaburzenia widzenia, szum w uszach. Ponadto, niektóre substancje czynne miłorzębu to antyoksydanty, usuwające wolne rodniki i reaktywne formy tlenu, ograniczając procesy utleniania lipidów.

• obniżenie stężenie cholesterolu LDL we krwi
• poprawa ukrwienia mózgu
• poprawa pamięci, koncentracji i zdolności uczenia się
• zmniejszenie krzepliwości krwi
• poprawa krążenia i elastyczności naczyń krwionośnych
• działanie przeciwutleniające
• ochrona układu nerwowego

Ginkgo biloba jako afrodyzjak

Miłorząb zaliczany jest do roślin o działaniu afrodyzyjnym. W wyniku poprawy ukrwienia i zwiększenia przepływu krwi, także w obrębie genitaliów, może poprawiać funkcje seksualne i ułatwiać erekcję. Prawdopodobnie jest to związane z pobudzaniem produkcji tlenku azotu, działającego wazodylatacyjnie.

Suplementy diety z miłorzębem

Preparaty z Ginkgo biloba dostępne w aptekach to między innymi kapsułki, sok, suszone liście w formie herbatki w saszetkach. Największą popularnością cieszy się miłorząb w kapsułkach. Zawartość ekstraktu w 1 kapsułce u większości producentów mieści się w zakresie 80-120mg. Często preparaty zawierają dodatkowo inne składniki aktywne takie jak np. witaminy z grupy B, lecytyna, magnez.

Przykładowe preparaty dostępne w aptekach to m.in:

• Ginkgo Naturale (120mg ekstraktu w kapsułce)
• GINKOFAR VITAL (110mg)
• BILOMAG Plus (100mg)
• AURA HERBALS Mój Wzrok - Naturalne wsparcie dla wzroku (100mg )
• Ginkomag Plus, (100mg)
• BILOBIL Forte (80mg)
• NATURELL Ginkgo Intensive (80 mg)
• Cardiobon (70mg)

Jak stosować Ginkgo biloba?

Preparaty należy stosować według ulotki producenta. Zazwyczaj jest to 1-2 tabletki na dobę. Zalecana dawka, w zależności od przyczyny stosowania i stanu zdrowia, może wynosić od 120 do 240 mg na dobę, podzielone na 2-3 dawki. Czas trwania kuracji nie powinien być krótszy niż 6 tygodni w przypadku zaburzeń krążenia obwodowego i 8-12 tygodni w przypadku zaburzeń krążenia mózgowego.

Miłorząb dwuklapowy - przeciwwskazania

Przeciwwskazania do stosowania preparatów z miłorzębem to przyjmowanie leków zmniejszających agregację płytek krwi (np. kwas acetylosalicylowy, klopidogrel, tikagrelor, warfaryna), zaburzenia krzepliwości krwi, wiek poniżej 18 lat, ciąża i karmienie piersią. Powinno zaprzestać się przyjmowania produktów z miłorzębem przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi i stomatologicznymi, ze względu na jego działanie antyagregacyjne.

Miłorząb - interakcje z lekami

Preparaty zawierające w składzie miłorząb dwuklapowy (japoński) mogą nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych, moczopędnych, paracetamolu i niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Wchodzi w interakcje z substancjami takimi jak:

• heparyny
• pochodne kumaryny
• NLPZ
• paracetamol
• Ergotiaminy (stosowane w leczeniu naczyniowych bólów głowy np. migreny)
• Kofeina
• Tiklopidyna (lek przeciwpłytkowy)
• Trazodon (lek przeciwdepresyjny)

Zastosowanie miłorzębu w kosmetykach

Ze względu na wysoką zawartość antyoksydantów, witaminy C i E, ekstrakt z miłorzębu jest chętnie wykorzystywanym składnikiem w kosmetyce. Dodaje się go do preparatów pielęgnacyjnych do twarzy i ciała, w szczególności w produktach skierowanych do skóry dojrzałej i naczynkowej. Miłorząb nie tylko działając przeciwutleniająco spowalnia procesy starzenia się skóry, ale również spowalnia proces degradacji włókien kolagenowych i elastyny w skórze. Kosmetyki z miłorzębem dostępne w aptekach to m.in maski w płachcie, żele chłodzące i wspomagające krążenie do nóg, kremy do twarzy.

Przypisy:

1. Belwal, Tarun, et al. "Ginkgo biloba." Nonvitamin and nonmineral nutritional supplements. Academic Press, 2019. 241-250.
2. Nguyen, Tran, and Talal Alzahrani. "Ginkgo biloba." StatPearls [Internet](2021).
3. Singh, Sandeep Kumar, et al. "Neuroprotective and antioxidant effect of Ginkgo biloba extract against AD and other neurological disorders." Neurotherapeutics3 (2019): 666-674.
4. Fan, Yu, et al. "Does Adjuvant Treatment With Ginkgo Biloba to Statins Have Additional Benefits in Patients With Dyslipidemia?." Frontiers in Pharmacology9 (2018): 659.