Żeń-szeń - działanie, właściwości, dawkowanie - adaptogen z Azji

Żeń-szeń (łac. Panax ginseng), nazywany także korzeniem życia lub ginsengiem jest jedną z roślin o właściwościach adaptogennych. Występujący w Azji, głównie w Chinach, Japonii i Korei, już od ponad 4 tysięcy lat stosowany jest w medycynie. Szczególnie znany jest z wpływu na poprawę funkcji poznawczych i pamięci, łagodzenie stresu oraz stymulowanie odporności. Jakie właściwości ma żeń-szeń i kto może go stosować?

Żeń-szeń – właściwości

Jakie właściwości ma żeń-szeń? Głównymi związkami aktywnymi zawartymi w żeń-szeniu są ginsenozydy należące do saponin triterpenowych, które wykazują działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, wazodylatacyjne i przeciwcukrzycowe. Wspierają naturalną witalność, a także wspomagają sprawność intelektualną i seksualną. Substancje czynne żeń-szenia przyczyniają się do poprawy kondycji psychicznej i fizycznej organizmu, koncentracji, zapamiętywania i uczenia się. Ponadto korzystnie oddziałują na profil lipidowy, obniżając „zły” cholesterol LDL oraz triglicerydy, zapobiegając rozwojowi miażdżycy. Według badań, wyciąg z Panax ginseng ma potencjał ochronny w przypadku narażenia na niekorzystne czynniki środowiskowe  np. promieniowanie jonizujące czy wolne rodniki. Ze względu na swoje funkcje adaptogenne, poprawia samopoczucie i zwiększa odporność organizmu na stres. Żeń-szeń stosowany jest również jako roślina podnosząca libido. 

Żeń-szeń – działanie adaptogenne

Substancje bioaktywne zawarte w żeń-szeniu wpływają na układ odpornościowy, krwionośny i nerwowy, zwiększając tolerancję organizmu na działanie różnych stresorów. Opisuje się to jako działanie adaptogenne, czyli zwiększające zdolności przystosowawcze organizmu do różnych bodźców środowiskowych. Adaptogeny, poza zwiększaniem tolerancji organizmu na stres, poprawiają jego kondycję i przyspieszają regenerację. Pomagają przywrócić równowagę w organizmie, zmniejszając niekorzystny wpływ stresu: zmęczenie, brak energii, obniżenie nastroju, depresja, bóle głowy, trudności z koncentracją, niepokój, zwiększone stosowanie używek, nerwice. Adaptogeny działają wielokierunkowo: przeciwzapalnie, oczyszczająco, antyoksydacyjnie, korzystnie na układ krążenia i układ nerwowy, a także wspierają odporność.

Żeń-szeń na układ krążenia

Czy żeń-szeń pomaga na układ krażenia? Według badań naukowych, ginsenozydy działają antyoksydacyjnie, poprawiają profil lipidowy, zmniejszają reaktywność płytek krwi, normują ciśnienie tętnicze krwi i korzystnie oddziałują na mięsień sercowy. Ze względu na swoje właściwości, żeń-szeń może zmniejszać ryzyko rozwoju chorób układu krążenia.

Dla kogo żeń-szeń?

Kto może stosować żeń-szeń? Żeń szeń może być z korzyścią dla zdrowia i samopoczucia stosowany przez osoby:

• Przepracowane
• Przewlekle zmęczone
• Narażone na długotrwały stres
• Z obniżonym nastrojem
• Z czynnikami ryzyka chorób układu krążenia
• Zawodowych sportowców
• Z obniżonym libido
• Dotkniętych problemami z pamięcią i koncentracją

Żeń-szeń – suplementacja

Jak stosować żeń-szeń? Jakie formy suplementów z żeń szeniem są najlepsze? W aptekach dostępne są różne formy preparatów z żeń-szeniem: kapsułki, tabletki, sproszkowany korzeń, susz. Zaleca się stosować je ściśle wedle zaleceń producenta, nie przekraczając maksymalnej dawki dziennej. Ze względu na swoje działanie pobudzające, poleca się przyjmować je rano, aby nie utrudniać procesu zasypiania w nocy. W zależności od dawki, producenci zalecają zrobienie miesięcznej przerwy po 4-12 tygodniach suplementacji.

Żeń-szeń – przeciwwskazania do stosowania

Tak jak w przypadku stosowania każdego preparatu, mimo jego naturalnego pochodzenia, mogą wystąpić pewne przeciwwskazania do jego stosowania. Żeń-szeń odradza się dzieciom, kobietom w ciąży i karmiącym piersią, a także osobom z nadciśnieniem, hemofilią i zaburzeniami krzepnięcia krwi, hipoglikemią, hiperkortyzolemią, a także stosującym leki pobudzające ośrodkowy układ nerwowy. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Żeń-szeń – skutki uboczne

Żeń-szeń przyjmowany według zaleceń producenta nie powoduje skutków ubocznych. W przypadku przedawkowania, objawy niepożądane mogą obejmować zwiększoną senność, bóle głowy, podwyższone ciśnienie tętnicze i problemy z zasypianiem.

Przypisy:

1. Ratan, Z. A., Youn, S. H., Kwak, Y. S., Han, C. K., Haidere, M. F., Kim, J. K., & Cho, J. Y. (2020). Adaptogenic effects of Panax ginseng on modulation of immune functions. Journal of ginseng research.
2. Ghavami, A., Ziaei, R., Foshati, S., Kermani, M. A. H., Zare, M., & Amani, R. (2020). Benefits and harms of ginseng supplementation on liver function? A systematic review and meta-analysis. Complementary therapies in clinical practice, 101173.
3. Ziaei, R., Ghavami, A., Ghaedi, E., Hadi, A., Javadian, P., & Clark, C. C. (2020). The efficacy of ginseng supplementation on plasma lipid concentration in adults: A systematic review and meta-analysis. Complementary therapies in medicine, 48, 102239.
4. Brunetti, P., Lo Faro, A. F., Tini, A., Busardò, F. P., & Carlier, J. (2020). Pharmacology of Herbal Sexual Enhancers: A Review of Psychiatric and Neurological Adverse Effects. Pharmaceuticals, 13(10), 309.
5. Kim, J. H. (2018). Pharmacological and medical applications of Panax ginseng and ginsenosides: a review for use in cardiovascular diseases. Journal of ginseng research, 42(3), 264-269.