Palma sabałowa (saw palmetto) - właściwości, dawkowanie, przeciwwskazania do stosowania ekstraktu z palmy sabałowej w kapsułkach

Czym jest palma sabałowa (Saw palmetto, Serenoa repens)?

Wyciąg saw palmetto to ekstrakt z owoców drzewa karłowatego Serenoa repens – Palmy Sabałowej. Znana jest także pod nazwą Bocznia Piłkowana. Roślina ta pochodzi z subtropikalnych, południowo-wschodnich Stanów Zjednoczonych. Działanie palmy sabałowej wykorzystywano już w medycynie starożytnej. Stosowano ją w przypadku zaburzeń funkcjonowania dróg moczowych u mężczyzn. Wśród składników aktywnych rośliny wymienić można kwasy tłuszczowe i fitosterole, flawonoidy, a także inne związki biologicznie czynne:

• kwas oleinowy
• kwas laurynowy
• kwas mirystynowy
• kwas linolenowy
• kwas palmitynowy
• kwas stearynowy
• β-sitosterol
• kampesterol
• stigmasterol
• β-karoten
• pochodne witaminy E
• polisacharydy

Dokładne proporcje poszczególnych związków mogą się różnić w zależności od konkretnego preparatu. Wyciąg z palmy sabalowej posiada właściwości antyandrogenne. Jest konkurencyjnym, nieselektywnym inhibitorem 5α-reduktazy, blokując wychwyt dihydrotestosteronu (DHT). 5α-reduktaza przekształca testosteron w DHT. Zbyt wysokie stężenie DHT powoduje skrócenie czasu życia włosa i ich nadmierne wypadanie. Palma sabałowa jest rośliną, która zwiększa również aktywność dehydrogenazy 3α-hydroksysteroidowej, enzymu przekształcającego DHT w jego słabszy metabolit, androstanodiol. Ze względu na swoje właściwości może hamować łagodny rozrost gruczołu krokowego. Wykorzystywana jest także jako środek hamujący łysienie androgenowe.

Owoce palmy sabałowej na problemy z prostatą?

Według badań, suplementacja paw salmetto ma potencjał terapeutyczny w łagodnym przeroście prostaty. Objawem tego stanu może być nieustanne parcie na pęcherz i częste oddawanie moczu w małych ilościach. Problemem jest brak standaryzacji preparatów, co uniemożliwia dokładne porównanie poszczególnych preparatów jednoznaczne potwierdzenie skuteczności. Wykazano natomiast, że wolne kwasy tłuszczowe, takie jak kwas laurynowy, główne składniki ekstraktu z boczni piłkowanej, skutecznie hamują 5α-reduktazę, a fitosterol (β-sitosterol), drugorzędny składnik wyciągu skutecznie zmniejsza stan zapalny prostaty.

Palma sabałowa – wpływ na włosy

Wyciąg z palmy sabałowej wykorzystywany jest w terapii łysienia androgenowego. U kobiet w przebiegu niektórych zaburzeń jak np. PCOS dochodzi do zwiększenia stężenia męskich hormonów płciowych (androgeny), w tym testosteronu. Przerzedzenie włosów obserwuje się na skroniach oraz na szczycie głowy. Ze względu na działanie antyandrogenowe, preparaty zawierające bocznię piłkowaną są stosowane w celu przywrócenia równowagi hormonalnej i zahamowaniu łysienia. Skuteczność wykazały także w grupie mężczyzn z zakolami - wspiera naturalny wzrost włosów u mężczyzn. Według badań, korzystny wpływ palmy sabałowej na włosy może obejmować:

• zmniejszenie wypadania włosów
• poprawę gęstości włosów
• pogrubienie włosów
• poprawa kondycji włosów
• zmniejszenie przetłuszczania skóry głowy
• wzmocnienie mieszków włosowych

Najlepsze efekty obserwowane były przy suplementacji trwającej 6 miesięcy. Dawki dzienne ekstraktu stosowane w badaniach mieściły się w zakresie 100-320 mg.

Suplementy diety z palmą sabałową - rodzaje i dawkowanie

Wyciąg z owoców palmy sabałowej najczęściej dostępny jest w postaci kapsułek. Schemat dawkowania zamieszczony jest na opakowaniu. Najczęściej jest to dawka dobowa 100-320 mg podzielona na 1-2 porcje. Według badań naukowych okres stosowania preparatów, po jakim notowane są korzystne efekty w problemach z układem moczowym i prostatą u mężczyzn, a także zahamowanie łysienia androgenowego to 6 miesięcy. Pierwsze efekty widoczne są już po 12 tygodniach.

Produkt nie może być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety i zdrowego trybu życia. Nie należy przekraczać zalecanej porcji do spożycia w ciągu dnia. Jest to preparat o działaniu hormonalnym. Z tego powody należy go przechowywać w miejscu niedostępnym dla małych dzieci.

Przeciwwskazania do stosowania ekstraktu z owoców palmy sabałowej

Stosowanie palmy sabałowej nie jest wskazane u kobiet w ciąży, karmiących piersią, przyjmujących tabletki antykoncepcyjne i leki z hormonami płciowymi. Przed planowanym zabiegiem chirurgicznym, preparat należy odstawić na co najmniej 2 tygodnie. Może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, w tym wpływającymi na krzepliwość krwi. Nie może być stosowany w przypadku uczulenia na którykolwiek ze składników preparatu. W razie wątpliwości, przed rozpoczęciem suplementacji należy skonsultować się z lekarzem.

Możliwe efekty uboczne stosowania preparatów z palmą sabałową

Większość zgłoszonych działań niepożądanych związanych suplementacją jest łagodne i najczęściej dotyczy przewodu pokarmowego (nudności, zaparcia i biegunka). Ze względu na swoje działanie hormonalne, preparat może powodować u mężczyzn ginekomastię, obniżenie libido i zmniejszenie poziomu swoistego antygenu prostaty (PSA), co podważa wiarygodność wykonywanych podczas suplementacji badań przesiewowych w kierunku raka prostaty. Wyciąg z palmy sabałowej może wpływać na krzepliwość krwi powodując obfite miesiączki oraz skłonności do powstawania siniaków krwotocznych.

Przypisy

1. Evron, Evyatar, et al. "Natural Hair Supplement: Friend or Foe? Saw Palmetto, a Systematic Review in Alopecia."Skin appendage disorders 6.6 (2020): 329-337.
2. Kwon, Youngjoo. "Use of saw palmetto (Serenoa repens) extract for benign prostatic hyperplasia." Food science and biotechnology 28.6 (2019): 1599-1606.
3. Liu, Meng, et al. "The Therapeutic Potential of Saw Palmetto Extract in Urological Disorders."Natural Product Communications16.11 (2021).
4. Bakhaidar, Rana B., et al. "Development and optimization of a tamsulosin nanostructured lipid carrier loaded with saw palmetto oil and pumpkin seed oil for treatment of benign prostatic hyperplasia." Drug Delivery 29.1 (2022): 2579-2591.