Izotretynoina (Izotek) na trądzik - co to jest, wskazania i dawkowanie, przebieg kuracji, skutki uboczne leku

Izotretynoina - co to jest?

To substancja czynna zawarta w leku Izotek stosowana w dermatologii. Jest związkiem z grupy retinoidów do stosowania doustnego. Znajduje zastosowanie w leczeniu ciężkiego tradziku, poprzez hamowanie nadmiernej aktywności gruczołów łojowych i zmniejszenie ich wielkości oraz aktywność przeciwzapalną. W znacznym stopniu wiąże się z białkami osocza, głównie albuminami. Jest wydalana z moczem i kałem. Podczas metabolizmu izotrerynoina i tretynoina ulegają wzajemnym odwracalnym przemianom (interkonwersja). Czas połowicznego rozpadu leku wynosi średnio 19-29 godzin, w zależności od izomeru.

Kuracja izotretynoiną na trądzik

Lek Izotek występuje w dwóch dawkach: 10 lub 20mg izotretynoiny w kapsułce. Powinno się ją przyjmować wraz z posiłkiem. Wówczas biodostępność jest dwukrotnie wyższa niż przyjmowana na czczo. Dawka leku dobierana jest indywidualnie przez lekarza. Czas trwania kuracji zależy od reakcji pacjenta, wybranej dawki i ciężkości choroby, jednak zazwyczaj wynosi od 16 do 24 tygodni. Z powodu silnego działania wysuszającego, poleca się codzienne stosowanie kremów o działaniu nawilżającym oraz balsamu do ust, by uniknąć ich spiechrznięcia i popękania. Suchość spojówek można złagodzić "sztucznymi łzami" w kroplach lub maścią nawilżającą do oczu. W trakcie kuracji powinno się regularnie monitorować stężenie lipidów, glukozy i enzymów wątrobowych.

W trakcie trwania leczenia, powinno się szczególną uwagę zwrócić na pielęgnację skóry. Należy myć twarz delikatnymi środkami myjącymi, bez dodatku kwasów czy alkoholu. Następnie zaleca się tonizację skóry w celu przywrócenia jej prawidłowego pH i jej odpowiednie nawilżenie. Wybierając kosmetyk, powinno się unikać w składzie substancji o działaniu drażniącym i wysuszającym.

Izotretynoina wskazania do stosowania

Podstawowym wskazaniem do leczenia izotretynoiną jest jest bardzo ciężka postać trądziku pospolitego oporna na odpowiednio przeprowadzone terapie standardowe lekami doustnymi o działaniu przecwbakteryjnym i stosowanymi miejscowo.

• trądzik skupiony
• trądzik guzkowy
• trądzik z ryzykiem powstawania trwałych blizn

Lekarz może podjąć decyzję o zastosowaniu leku u pacjentów, u których trądzik spowodował pogorszenie jakości życia i zaburzenia psychiczne (np. myśli samobójcze, zaburzenia lękowe, dysmorfofobię).

Izotretynoina dawkowanie

Dawkowanie dobierane jest indywidualnie do potrzeb pacjenta. U osób dorosłych dawką początkową jest 0,5mg na kilogram masy ciała na dobę. Przykładowo, dla osoby ważącej 50 kilogramów będzie to 25mg/dobę. W przypadku braku poprawy, dermatolog może zalecić zwiększenie dawki do 1 mg/kg masy ciała. Bardziej niż wysoka dawka, istotna jest regularność stosowania. W większości przypadków, do uzyskania remisji wystarczy 16-24 tygodnie i wystarczający jest pojedynczy cykl leczenia. Lek przyjmuje się wraz z pokarmem, raz lub dwa razy na dobę.

Izotretynoina skutki uboczne

Izotek ma bardzi wiele działań niepożądanych. Wśród tych występujących najczęściej wymienia się:

• niedokrwistość
• małopłytkowość lub nadpłytkowość
• podwyższone OB
• suchość skóry i błon śluzowych
• zapalenie spojówek
• podrażnienie oka
• suchość oczu
• zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
• zapalenie czerwieni warg
• świąd i nadwrażliwość skóry
• miejscowe złuszczanie się naskórka
• bóle mięśni i stawów
• podwyższenie stężenia triglicerydów we krwi

Możliwe jest także wystąpienie wielu innych niekorzystnych następstw terapii, w tym zwiększenie stężenia glukozy we krwi, bóle głowy, krwawienie z nosa, krwiomocz, białkomocz, neutropenia, zapalenie jamy nosowo-gardłowej.

Izotretynoina przeciwwskazania

Kiedy nie można stosować leku Izotek lub substancji aktywnej zawartej w tym leku? Przeciwwskazania do stosowania izotretynoiny to między innymi niewydolność wątroby, wiek poniżej 12 lat, ciąża i karmienie piersią, nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą, hiperlipidemia, hiperwitaminoza A. Nie może być stosowana u kobiet w wieku rozrodczym, które nie stosują doustnej antykoncepcji hormonalnej, ze względu na silne działanie teratogenne. Zabronione jest także równoległe stosowanie z tetracyklinami. Ważną informacją dla alergików jest fakt, że Izotek zawiera w składzie olej sojowy jako substancja pomocnicza.

Izotretynoina - interakcje z lekami

Osoby przyjmujące izotretynoinę powinny być świadome możliwości wystąpienia interakcji z innymi przyjmowanymi lekami takimi jak tetracykliny i inne leki zawierające witaminę A. Powinno się unikać jednoczesnego stosowania Izoteku z miejscowo działającymi środkami złuszczającymi lub keratolitycznymi o działaniu przeciwtrądzikowym ze względu na możliwość wystąpienia silnych podrażnień.

Izotretynoina środki ostrożności

Lek ten może mieć potencjalny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwanie maszyn, a także pogorszenia widzenia w nocy. W przypadku wystąpienia zaburzeń widzenia, senności i zawrotów głowy należy zaprzestać prowadzenie pojazdów mechanicznych i innych czynności, w których te objawy mogą stawiać siebie lub innych w niebezpieczeństwie.

Izotek wykazuje silne działanie teratogenne, czyli uszkadzające płód. W przypadku przyjęcia leku przez kobietę ciężarną, występują ciężkie i zagrażające życiu wady wrodzone u dziecka. Z tego powodu jest on bezwzględnie przeciwwskazany u kobiet w ciąży, a także w wieku rozrodczym, które nie spełniają wszystkich warunków Programu Zapobiegania Ciąży, w tym stosowanie antykoncepcji hormonalnej, rozpoczynającej się na miesiąc przed leczeniem i kontynuowanej przez miesiąc po jej zakończeniu. Ponadto, w trakcie całej terapii, jak również przez 6 miesięcy po jej zakończeniu konieczne jest codzienne stosowanie wysokiej ochrony przeciwsłonecznej do twarzy - kremu z filtrem SPF 50+ i co najmniej PA+++ (ochrona przez promieniowaniem UVA) w celu uniknięcia nieestetycznych przebarwień. Po zakończeniu kuracji należy unikać wykonywania silnych peelingów chemicznych, depilacji z użyciem wosku oraz leczenia skóry laserem.

Przypisy

1. Fallah, Haady, and Marius Rademaker. "Isotretinoin in the management of acne vulgaris: practical prescribing." International Journal of Dermatology 60.4 (2021): 451-460.
2. Sadeghzadeh‐Bazargan, Afsaneh, et al. "Systematic review of low‐dose isotretinoin for treatment of acne vulgaris: Focus on indication, dosage, regimen, efficacy, safety, satisfaction, and follow up, based on clinical studies." Dermatologic Therapy 34.1 (2021): e14438.
3. Landis, Megan N. "Optimizing isotretinoin treatment of acne: update on current recommendations for monitoring, dosing, safety, adverse effects, compliance, and outcomes." American Journal of Clinical Dermatology 21.3 (2020): 411-419.