Hydroksyzyna - na sen i uspokojenie: czym jest, dawkowanie, skutki uboczne

Stres pojawiający się w naszej codzienności, ma niekorzystne działania na nasze zdrowie. Czujemy niepokój, lęk, przyśpieszenie akcji serca, pojawiają się również problemy ze snem. Dochodzimy do momentu w którym idziemy po pomoc do lekarza, a on po przeprowadzeniu wywiadu przepisuje nam lek o nazwie hydroksyzyna. Czym jest hydroksyzyna?

Przedstawimy wam jak hydroksyzyna działa, jakie są jej wskazania, jak należy ją dawkować oraz to czy niebezpieczne jest łączenie hydroksyzyny z alkoholem. Zapraszamy do lektury!

Czym jest hydroksyzyna?

Jest lekiem o działaniu uspokajającym i przeciwlękowym. Zmniejsza stan napięcia wewnętrznego, uczucie niepokoju – dlatego hydroksyzyna jest dobrym lekiem na uspokojenie. U pacjentów z zaburzeniami lękowymi i bezsennością ułatwia zasypianie, wydłuża sen i poprawia jego jakość. Oprócz klasycznych działań hydroksyzyna wykazuje właściwości przeciwwymiotne oraz przeciwalergiczne - zmniejszając świąd skóry występujący przy pokrzywce czy atopowym zapaleniu skóry. Możemy więc stwierdzić, że jest lekkim o szerokim działaniu terapeutycznym, dobrze przebadanym i często stosowanym na różne schorzenia.

Hydroksyzyna sprzedawana jest w Polsce na receptę pod nazwą handlową  Hydroxyzinum VP, Atarax, Hydroxyzinum. Dostępna jest w postaci syropu w dawce 2mg/ml, stosowana u dzieci. Hydroksyzyna w tabletkach zarejestrowana jest w dawce 10mg i 20mg. Jest również hydroksyzyna w ampułkach wykorzystywana głównie w lecznictwie zamkniętym czyli w szpitalach.

Jakie są wskazania do stosowania hydroksyzyny?

Hydroksyzyna jest lekiem, który działa na wiele schorzeń, nie należy jednak stosować tego leku w sposób przewlekły i bez kontroli lekarza. Główne wskazania tego leku to: stany napięcia wewnętrznego, zaburzenia nerwicowe, niepokój i stany lękowe. Hydroksyzyna pomaga również w zasypianiu i wydłuża czas snu. Wiele osób stosuje Hydroksyzynę na sen, ze względu na jej mały stopień lekozależności i lekomani.

Dodatkowo mnie znane wskazania to:

• Jako środek uspokajający w okresie pooperacyjnym, również w celu łagodzenia nudności pooperacyjnych
• Problemy dermatologiczne głównie przy alergiach – świąd, wyprysk, pokrzywka
• Rzadziej stosuje się hydroksyzynę jako lek na alergię, ponieważ wykazuje działanie uspokajające i nasenne, co nie koniecznie jest przydatne dla każdego pacjenta z objawami uczulenia.
• Działanie przeciwwymiotne
• Przy przygotowaniach do operacji, ze względu na swoje działanie wyciszające i przeciwwymiotne
• Przy infekcja układu oddechowego o podłożu alergicznym, gdyż wykazuje działanie rozszerzające oskrzela i zmniejsza stan zapalny w drogach oddechowych

Hydroksyzyna – dawkowanie

Dawkowanie powinno zostać ustalone indywidualnie przez lekarza i bezpośrednio zależy od wskazania i stanu zdrowia pacjenta. Niektórzy pacjenci wykazują większą wrażliwość na hydroksyzynę, dlatego ich leczenie powinno zaczynać się od jak najmniejszej dawki i zwiększać stopniowo w celu uzyskania optymalnego działania na nasz organizm.

Dawkowanie hydroksyzyny dla dorosłych:

• Leczenie lęku – 50 mg na dobę w 2-3 dawkach podzielonych, w ciężkich przypadkach do 300 mg na dobę
• Leczenie bezsenności 10 mg, zażywane pół godziny przez planowanym snem, w przypadku braku satysfakcjonującego efektu, można zwiększyć dawkę do 25 mg
• Leczenie świądu – 25 mg w jednej tabletce przed snem
• Osoby w podeszłym wieku – dawka dobowa zmniejszana jest o połowę

Dawkowanie hydroksyzyny dla dzieci:

• Jeżeli masa ciała dziecka stanowi powyżej 40 kg to maksymalna dawka dobowa to 100 mg hydroksyzyny

Tabletki połyka się w całości, popijając tabletkę wodą, najlepiej po spożytym posiłku.

W przypadku pominięcia dawki, nie należy wpadać w panikę, tylko przyjąć lek w najbliższym możliwym momencie.

Hydroksyzyna a alkohol

Jednoczesne stosowanie hydroksyzyny z alkoholem wiąże się z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Niektóre z tych działań mogą być niebezpieczne dla naszego zdrowia. Hydroksyzyny nie powinniśmy łączyć z piciem alkoholu, gdyż może pojawić się nadmierna senność, zawroty głowy i brak spontanicznej reakcji na bodźce. Dodatkowo wydłuża się czas metabolizmu tego leku i obciążenie dla naszej wątroby.

Czy po spożyciu hydroksyzyny można prowadzić samochód?

Nie, nie zaleca się prowadzenia samochodu i innych pojazdów po spożyciu hydroksyzyny, szczególnie w początkowym okresie stosowania. Lek wywołuję zmniejszenie czujności i senność co może przyczyniać się do słabszej uwagi. Szybkość reakcji na bodźce może ulec wydłużeniu, a wtedy nie trudno o kolizję.

Hydroksyzyna – przeciwwskazania

Hydroksyzyna tak jak wiele innych leków o podobnym działaniu ma przeciwskazania do stosowania są nimi choroby układu pokarmowego tj. wrzody żołądka i dwunastnicy, niedrożność jelit. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na pacjentów z zaburzeniami rytmu serca, zaburzeniami oddechowymi, szczególnie tych, którzy mają zdiagnozowaną astmę oskrzelową. Nie zaleca się stosowania hydroksyzyny u pacjentów z jaskrą, może powodować wzrost ciśnienia w oku. Mężczyźni cierpiący na łagodny przerost prostaty u których obserwuje się utrudniony odpływ moczy z pęcherza, powinny zrezygnować z stosowania tego leku. 

Hydroksyzyna – działania niepożądane i przedawkowanie

Wśród częstych działań niepożądanych wyróżnia się:

• Nadmierna senność
• Suchość błony śluzowej jamy ustnej
• Uczucie zmęczenia i znużenia
• Ból głowy i zawroty głowy
• Rzadziej – gorączka

Przedawkowanie hydroksyzyny wiąże się z koniecznością jak najszybszego kontaktu z lekarzem. Szczególnie, jeśli sytuacja dotyczy dziecka, wówczas należy udać się na oddział ratunkowy do szpitala. Jeżeli istnieje konieczność wdraża się leczenie objawowe i pozostawia pacjenta na obserwacji. Nie ma swoistego antidotum na ten lek.

Hydroksyzyna a ciąża

Hydroksyzyna należy do leków kategorii C. To znaczy, że nie można stosować hydroksyzyny w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. U noworodków, których matki otrzymywały hydroksyzynę w późnej ciąży i/lub podczas porodu, obserwowano bezpośrednio lub kilka godzin po urodzeniu spadki ciśnienia, zaburzenia ruchowe (drgawki), problemy z oddychaniem, niedotlenienie, zatrzymanie moczu.

Czy hydroksyzyna jest dostępna bez recepty?

W Polsce hydroksyzyna jest dostępna wyłącznie na receptę. Jedynie lekarz prowadzący może wypisać taki lek uwzględniając stan zdrowia pacjenta, jego wiek i inne stosowane leki. Modyfikacja dawki w przypadku działań niepożądanych lub barku działania terapeutycznego powinna zostać ustalona po konsultacji z lekarzem.

Hydroksyzyna jest lekiem często wypisywanym przez lekarzy, ze względu na swoje szerokie wskazania i mały stopień możliwości uzależnienia, ale należy ją przyjmować pod kontrolą lekarza, a czas trwania terapii powinien być możliwie jak najkrótszy.

 Przypisy:

1. Church, M., & Church, D. (2013). Pharmacology of antihistamines. Indian Journal of Dermatology, 58(3), 219– 224.
2. Simons, F. (2004). Advances in H1-antihistamines. New England Journal of Medicine, 351(21), 2203– 2217.
3. Simons, F., Simons, K., & Frith, E. (1984). The pharmacokinetics and antihistaminic of the HI receptor antagonist hydroxyzine. The Journal of Allergy and Clinical Immunology, 73(1 Pt 1), 69– 75.
4. Everitt H, Baldwin DS, Stuart B, Lipinska G, Mayers A, Malizia AL, Manson CCF, Wilson S “Antidepressants in the treatment of insomnia”