Mgła mózgowa po COVID-19 - czym jest i jak sobie radzić z mgłą covidową?

UWAGA: Covid-19 jest nową i nie do końca poznaną chorobą, a informacje zawarte w tym artykule mogą być wkrótce nieaktualne. Wraz z rozwojem wiedzy na temat wirusa i następstw jego działań informacje na temat choroby związanej z koronawirusem lub powikłań po tej chorobie będą szerzej znane lekarzem i osobom zainteresowanym tematem koronawirusa. 

Najczęstsze objawy COVID-19 to gorączka, kaszel, duszność i zmęczenie. Jednak objawy neurologiczne – te, które wpływają na mózg i układ nerwowy – są zgłaszane nawet u 25% osób, u których rozwinął się COVID-19. Utrzymująca się „mgła mózgowa” jest jednym z objawów neurologicznych, które często zgłaszają osoby z COVID-19. W niektórych przypadkach mgła mózgowa lub upośledzenie funkcji poznawczych może trwać wiele miesięcy po przejściu choroby.

Czym jest mgła mózgowa?

Zacznijmy od zrozumienia mgły mózgowej. Mgła mózgowa nie jest terminem medycznym ani naukowym; jest używany przez osoby, aby opisać, jak się czują, gdy ich myślenie jest powolne, rozmyte i nieostre.

Wszyscy od czasu do czasu doświadczamy tego uczucia. Być może nie mogłeś jasno myśleć, gdy zachorowałeś na grypę lub inną chorobę. Może byłeś opóźniony i myślałeś ospale, bo wydawało ci się, że jest druga w nocy. W każdym przypadku prawdopodobnie po prostu czekałeś na powrót do normy, niezależnie od tego, czy oznaczało to wyzdrowienie z choroby, dostosowanie się do nowej strefy czasowej, czy też czekanie na ustąpienie skutków ubocznych leku.

Ale co, jeśli twoje myślenie nie wróci do normy?

Czym jest „covidowa” mgła mózgowa?

Typowy pacjent, u którego doszło do rozwoju mgły mózgowej opisuje swój stan jako nieustępujące zmaganie się z „wyzwaniami poznawczymi” od czasu wyzdrowienia. Lekarze przeprowadzają różnego rodzaju badania i serię testów. Badania i testy nie wskazują  , ale problemy poznawcze u takich pacjentów pozostają. Część osób, która przebyła chorobę związaną z COVID-19 wyzdrowiała już, ale nadal czują, że ich myślenie i pamięć  nie wróciły do normy.

Mgła mózgowa – objawy

Objawy mgły mózgowej mogą obejmować:

• problemy z pamięcią
• brak jasności umysłu
• słaba koncentracja
• bóle głowy
• dezorientacja

Niektórzy ludzie po przechorowaniu na COVID-19, zgłaszają mgłę mózgową, która trwa tygodnie, a nawet miesiące po ustąpieniu innych objawów – takich jak kaszel, zmęczenie lub gorączka.

Koronawirus a układ nerwowy – konsekwencje przechorowania

Naukowcy wciąż badają potencjalną przyczynę mgły mózgowej u osób, które miały COVID-19. Uważa się, że rolę mogą odgrywać zarówno czynniki fizjologiczne, jak i psychologiczne.

Uważa się, że nowy koronawirus, który powoduje COVID-19, znany jako SARS-CoV-2, zwykle rozprzestrzenia się poprzez bliski kontakt z osobą zakażoną. Kropelki z układu oddechowego tej osoby mogą dostać się do twojego ciała przez nos, usta lub oczy.

Ocena licznych przypadków klinicznych wykazała, że u niektórych osób z COVID-19 rozwijają się komplikacje, takie jak zmieniona świadomość lub encefalopatia. Encefalopatia to ogólny termin odnoszący się do uszkodzenia lub choroby mózgu. Badanie ze stycznia 2021 r. wykazało podwyższony poziom cytokin zapalnych w płynie otaczającym mózg człowieka kilka tygodni po zakażeniu COVID-19. Cytokiny to cząsteczki wytwarzane przez układ odpornościowy, które pobudzają stan zapalny. Zapalenie mózgu utrudnia komunikację między neuronami. Może to być jeden z czynników przyczyniających się do mgły mózgowej.

Naukowcy zidentyfikowali również zmiany mikrostrukturalne w hipokampie i innych obszarach mózgu po COVID-19. Uważają, że te zmiany mogą również przyczyniać się do upośledzenia funkcji poznawczych.

COVID-19 a zdrowie psychiczne?

Potrzebujemy więcej badań, które rozróżniają objawy neurologiczne i psychologiczne, ale badają je w połączeniu, abyśmy mogli zrozumieć, w jaki sposób łączą się i wchodzą w interakcje. Jedno z największych badań, w których zbadano oba te czynniki, retrospektywna ocena opublikowana w The Lancet na początku tego miesiąca, zgromadziła wyniki zdrowotne prawie 240 000 pacjentów z Covid-19 – zgłoszone w okresie sześciu miesięcy – i przeanalizowała ich krzyżowo z osobami, które przeżyły inne choroby układu oddechowego. W porównaniu z grypą naukowcy odkryli, że ich badani byli o 44 procent bardziej narażeni na wystąpienie powikłań neurologicznych lub psychiatrycznych. Większość z tych pacjentów cierpiała na zaburzenia psychiczne, takie jak depresja lub lęk, podczas gdy osoby z ciężką chorobą częściej doświadczały demencji i udaru mózgu.

Mgła mózgowa – jak sobie radzić?

Pierwszą i najważniejszą rzeczą do zrobienia jest wizyta u lekarza i podzielenie się z nim wszystkimi utrzymującymi się objawami, których doświadczasz. Powinny one obejmować mgłę mózgową i inne objawy neurologiczne (takie jak osłabienie, drętwienie, mrowienie, utrata węchu lub smaku), a także problemy, takie jak duszność, kołatanie serca i nieprawidłowy mocz lub stolec. Aby pomóc usunąć mgłę mózgową, zaleca się wykonywanie wszystkich czynności, o których wiemy, że pomagają wszystkim w lepszym myśleniu i pamięci.

• Wykonuj ćwiczenia aerobowe - chociaż nie ma ustalonej „dawki” ćwiczeń, która poprawiłaby zdrowie mózgu, ogólnie zaleca się, abyś ćwiczył przez 30 minut dziennie, pięć dni w tygodniu.
• Jedz posiłki z diety śródziemnomorskiej - udowodniono, że zdrowa dieta obejmująca oliwę z oliwek, owoce i warzywa, orzechy i fasolę oraz produkty pełnoziarniste poprawia myślenie,  pamięć i zdrowie mózgu.
• Unikaj alkoholu i narkotyków - daj swojemu mózgowi najlepszą szansę na wyleczenie, unikając substancji, które mogą na niego niekorzystnie wpływać.
• Śpij dobrze - sen to czas, w którym mózg i ciało mogą usuwać toksyny i pracować nad wyzdrowieniem.

 Przypisy:

1. Nasserie T, Hittle M, Goodman SN. Assessment of the Frequency and Variety of Persistent Symptoms Among Patients With COVID-19: A Systematic Review. JAMA Network Open. 2021;4(5):e2111417-e2111417.
2. Harvard Health. (2021, March 8). What is COVID-19 brain fog — and how can you clear it? https://www.health.harvard.edu/blog/what-is-covid-19-brain-fog-and-how-can-you-clear-it-2021030822076
3. Technology Networks. (2021, May 28). Brain Fog and Other Symptoms Persist for Months After COVID-19 Infection. Neuroscience from Technology Networks. https://www.technologynetworks.com/neuroscience/news/brain-fog-and-other-symptoms-persist-for-months-after-covid-19-infection-349307
4. Yetman, D. (2021, March 17). What to Know About COVID-19 and Brain Fog. Healthline. https://www.healthline.com/health/covid-brain-fog
5. Haseltine, W. A. (2021, April 30). Understanding The Neurological And Psychological Effects Of Covid-19. Forbes. https://www.forbes.com/sites/williamhaseltine/2021/04/29/understanding-the-neurological-and-psychological-effects-of-covid-19/?sh=3209bde12090