Imbir – właściwości zdrowotne, przeciwwskazania i zastosowanie

 Imbir jest rośliną, której doceniane są nie tylko właściwości lecznicze, ale i walory smakowe. Jest popularną przyprawą w kuchni azjatyckiej. Korzeń imbiru stosuje się w terapii przeziębienia, nudności, zaburzeń trawiennych, chorób o podłożu zapalnym. Posiada on właściwości przeciwbólowe. Na jego bazie tworzy się syropy, napoje, olejki. Jakie właściwości lecznicze ma imbir i dla kogo jest zalecany?

Jakie właściwości ma imbir?

Właściwości imbiru - związki aktywne

Imbir lekarski (łac. Zingiber officinalis Rosc.) jest byliną z rodziny Imbirowatych (łac. Zingiberaceae) pochodzącą z południowo-wschodniej Azji. Uprawia się go głównie w Chinach, Indonezji, na Jamajce, w Brazylii, Australii i zachodniej Afryce. Jest rośliną wieloletnią o zielonej łodydze i żółto-zielonych kwiatostanach. W lecznictwie stosuje się kłącze imbiru (korzeń imbiru) oraz wyizolowany z niego olejek. W kłączu zawarte jest do 3% olejku eterycznego, żywica, skrobia (20-50%), kwasy organiczne, błonnik, cukry, tłuszcze, magnez, wapń, żelazo. Głównymi składnikami olejku imbirowego są związki seskwiterpenowe - głównie zingiberon i zingiberol. Zawiera także aldehydy - gingerol, zingeron oraz szohaol. Wśród związków lotnych wymienić można także borneol, cyneol, felandren, limonen, kamfen. Z nielotnych składników imbiru wyszczególnia się m.in fenyloalkalony (gingerole, szogaole) o silnym działaniu przeciwwymiotnym.

Imbir – właściwości lecznicze

Związki aktywne imbiru poprawiają procesy trawienia, miedzy innymi poprzez stymulowanie wydzielania soków trawiennych. Działają przeciwwymiotnie i łagodzą uczucie nudności. Dzięki silnej aktywności przeciwbakteryjnej olejku, może być wykorzystywany w leczeniu biegunek. Imbir wywiera podobne działanie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), jednak nie powoduje takich efektów ubocznych. Do najważniejszych właściwości leczniczych zalicza się:

• pobudzanie wydzielania śliny
• pobudzanie wydzielania soku żołądkowego i trzustkowego
• stymulacja wydzielania żółci
• zmniejszanie uczucia nudności
• działanie przeciwbakteryjne (olejek)
• właściwości przeciwzapalne
• działanie przeciwbólowe

Zastosowanie imbiru

Ze względu na swoje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, imbir stosuje się w fitoterapii schorzeń reumatycznych, w bólach mięśniowych, zapaleniu stawów, bólach zwyrodnieniowych oraz pourazowych. Łagodzi nudności, bóle głowy oraz zaburzenia równowagi pojawiające się podczas choroby lokomocyjnej czy choroby morskiej. Poprzez stymulowanie wydzielania soków trawiennych, wspomaga proces trawienia, szczególnie u osób z niedokwaśnością żołądka i niestrawnością. Wśród głównych wskazań można wymienić:

• schorzenia reumatyczne
• choroba lokomocyjna
• choroba morska
• nudności
• hamowanie wymiotów
• biegunka
• niedokwaśność soku żołądkowego
• niestrawność
• zaburzenia trawienia
• przeziębienie

Imbir - przeciwwskazania

Wśród przeciwwskazań do stosowania imbiru wymienia się wymioty ciężarnych oraz kamicę żółciową. Preparatów nie powinno się podawać dzieciom do 6 roku życia. Przyjmowany w zbyt dużej ilości, może wywoływać biegunkę, wzdęcia, bóle brzucha, zgagę. Nie jest polecany dla osób ze wzmożoną produkcją soku żołądkowego, nadkwaśnością, wrzodami żołądka i dwunastnicy, refluksem żołądkowo-przełykowym.

Imbir - interakcje

Jednoczesne przyjmowanie imbiru z napojami alkoholowymi może pobudzać perystaltykę jelit, prowadząc do biegunki. Może wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi, przeciwcukrzycowymi oraz na nadciśnienie.

Imbir - dawkowanie

Dawka dzienna świeżych kłączy imbiru wynosi od 2 do 4 gramów. W przypadku sproszkowanego kłącza imbiru, w celu działania przeciwbólowego i przeciwzapalnego zaleca się go stosować 3 razy dziennie w dawce przynajmniej 100mg. Według niektórych źródeł skuteczną dawką dzienną jest 3x250mg.

Imbir w kuchni

Po zakupie imbir możemy przechowywać do około miesiąca w lodówce oraz do około tygodnia poza nią. W sklepach poza świeżym imbirem dostępny jest imbir kandyzowany, marynowany, nalewka, syrop z imbiru. Imbir można spożywać na surowo jako dodatek do dań, jako przyprawa oraz w postaci naparu. Napar np. herbata z imbiru, który przygotowuje się poprzez gotowanie w wodzie przez około 10 minut, jest popularnym napojem wykorzystywanym w celu łagodzenia mdłości oraz podczas przeziębienia. Jako przyprawa wykorzystywany jest w wielu daniach kuchni azjatyckiej.

Przypisy

1. Giacosa, A., et al. "Can nausea and vomiting be treated with ginger extract." Eur Rev Med Pharmacol Sci7 (2015): 1291-6.
2. Li, Huijuan, et al. "Ginger for health care: An overview of systematic reviews." Complementary therapies in medicine45 (2019): 114-123.
3. Ma, Run-Hui, et al. "A recent update on the multifaceted health benefits associated with ginger and its bioactive components." Food & Function2 (2021): 519-542.