Mleko kozie modyfikowane - wartości odżywcze i zastosowanie mleka koziego

Karmienie noworodków, niemowląt i dzieci wzbudza wśród młodych rodziców - a czasem nawet wśród członków ich rodzin oraz przyjaciół - wiele emocji i wątpliwości. Oczywistym jest, że najlepszy pokarm dla noworodka to mleko matki. WHO (World Health Organization), a także europejskie i polskie towarzystwa medyczne (w tym pediatryczne) zalecają, by karmienie piersią było utrzymywane co najmniej do 6 miesiąca życia dziecka. Niestety, czasami nie udaje się tego osiągnąć - z różnych powodów, dla których nie należy oceniać rodziców, a jedynie służyć im wsparciem. Pomocne w takich sytuacjach są również mleka modyfikowane - w tym coraz popularniejsze mleko kozie. Modyfikowane wersje są obecnie dostosowywane i przetwarzane w taki sposób, by zaspokoić potrzeby małego, rozwijającego się organizmu w 100%. Podając je maluszkowi nie trzeba mieć więc obaw o niedobory powstałe w wyniku stosowania niewłaściwej diety. Czym charakteryzuje się mleko kozie dla noworodka? Czy jest ono lepsze, niż pokarmy tworzone na bazie mleka krowiego? W jaki sposób wprowadzać do diety noworodka lub niemowlęcia mleko kozie modyfikowane? Dowiesz się tego, czytając poniższy artykuł - zapraszamy więc do lektury!

Mleko kozie – właściwości i różnice między mlekiem kozy a mlekiem krowy

Co do zasady, mleko od kozy dla dzieci i jego krowi odpowiednich cechują się podobnymi składami w kontekście zawartości wapnia czy innych składników odżywczych. Rozbieżności pomiędzy nimi nie są duże, jednak warto wśród nich wyróżnić następujące kwestie:

• jeśli mówi się o właściwościach mleka koziego w porównaniu do jego krowiego odpowiednika, nie sposób pominąć kwestii mniejszego potencjału uczulającego - mleko kozie naturalnie zawiera bowiem mniej laktozy, a także mniej kazeiny - będącej alergenem. Nie może być oczywiście traktowane z tego względu jako alternatywa mleka krowiego dla osób z alergią, jednak w przypadku podawania preparatów mleka koziego istnieje mniejsze prawdopodobieństwo, że wywoła ono objawy alergii (może być mniej alergizujące niż mleko krowie);
• zarówno cząsteczki tłuszczu, jak i cząsteczki białka są lepiej trawione przez ludzki organizm (a także organizm noworodka czy niemowlęcia) niż tłuszcze i białka z mleka krowiego;
• mleko kozie jest dużo bardziej zbliżone profilem odżywczym do mleka kobiecego, z uwagi na jego wydzielanie z tego samego typu gruczołów - apokrynowych, a nie, jak w przypadku krów - merokrynowych;
• mleko kozie jest bogate w witaminy i minerały i niezbędne do prawidłowego rozwoju wielu organów i struktur u dzieci - w tym na przykład kości, oczu czy układu odpornościowego. Zawiera między innymi duże ilości wapnia, fosforu, cynku czy potasu, a także witaminy: A, z grupy B oraz D;
• mleko kozie modyfikowane bogate jest także w oligosacharydy (rodzaj węglowodanów wspierający trawienie w sposób podobny do błonnika) oraz kwasy omega-6, niezbędne do prawidłowego rozwoju maluszka.

Surowe mleko kozie i wpływ na zdrowie

Surowego mleka koziego - ze względu na zbyt duże ilości zawartych w nim minerałów - nie należy podawać jednak dzieciom poniżej 1 roku życia, ponieważ nerki czy wątroba nie byłyby w stanie ich przetworzyć. Problem ten - podobnie jak nieco zbyt niski poziom kwasu foliowego - zostaje rozwiązany przy modyfikacji mleka w taki sposób, by nadawało się do sporządzania mieszanek dla dzieci i niemowląt. Niektóre substancje występujące w produkcie są więc redukowane, a inne - dodawane. Przy podawaniu modyfikowanego mleka koziego nie trzeba więc mieć obaw o niedobory czy nadmiar konkretnych składników u maluszka karmionego produktami na bazie mleka koziego.

Kozie mleko dla noworodka i niemowlęcia - kiedy warto je podawać?

Modyfikowane mleko kozie dla niemowląt i małych dzieci można podawać maluszkowi tak naprawdę od pierwszych dni życia - bez szczególnych wskazań. Popularność tego typu produktów opartych na mleku krowim nie wynika bowiem z jego szczególnych właściwości czy lepszej przyswajalności - jest ono po prostu lepiej dostępne i produkowane w większych ilościach. Rodzice generalnie decydują się na podawanie koziego mleka dla noworodka czy malucha z uwagi na wskazania lekarza, swój własny wybór czy chęć przetestowania nowej formuły w celu redukcji kolek czy problemów z wypróżnieniem (tak jak już wcześniej zostało to wspomniane, mleko kozie zawiera tłuszcz o mniejszych cząsteczkach, a dodatkowo ma mniej kazeiny - głównego alergenu - niż mleko krowie, co przyczynia się do lepszego i bardziej sprawnego trawienia, a w efekcie - do zmniejszenia ryzyka wystąpienia problemów „brzuszkowych”).

Kolejnym argumentem przemawiającym za wyborem mleka koziego dla dziecka, jest większe prawdopodobieństwo pozyskiwania go w ramach etycznej produkcji. Co do zasady, na świecie hodowli kóz jest znacznie mniej, niż hodowli krów - z tego względu zwykle zapewniane są im lepsze warunki bytowe. Wielu producentów takich mlek tworzy swoje hodowle i dzięki temu może się poszczycić formułami wysokiej jakości, które powstają w sposób etyczny, wykluczający cierpienie zwierząt czy ich ponadnormatywną eksploatację.

W jaki sposób przejść z mleka koziego na krowie? Najlepszym rozwiązaniem będzie stopniowa zamiana produktów, rozłożona na kilka dni. Do „starego” mleka należy dosypywać 1/4, następnie - 1/2, później - 3/4 miarki, by w kolejnym dniu zamienić formułę całkowicie (oczywiście proporcje można rozłożyć na większą lub mniejszą liczbę dni - w zależności od potrzeb rodziców i maluszka). W całym procesie trzeba obserwować dziecko i jego reakcje - nie tylko ze strony układu pokarmowego, ale również manifestacji skórnych.

Na rynku funkcjonuje już kilku producentów oferujących mleka kozie, np: Capricare, Holle czy Kendamil.

Kosmetyki z kozim mlekiem dla dzieci - jakie są ich właściwości?

Mleko kozie dla dzieci występuje nie tylko w produktach spożywczych - bardzo często wykorzystywane jest również do produkcji kosmetyków (zarówno dla starszych, jak i młodszych użytkowników). Ze względu na wysoką zawartość cennych kwasów tłuszczowych (w kontekście pielęgnacji mowa tu o emolientach), a także białka - czyli protein, formuły te wykazują właściwości regenerujące skórę i włosy, a także natłuszczające je i chroniące przed negatywnym działaniem czynników zewnętrznych. Oznacza to w praktyce, że olejki i płyny do kąpieli, kremy i balsamy, a także szampony czy odżywki do włosów z mlekiem kozim jak najbardziej nadają się do pielęgnacji delikatnej skóry czy włosów maluszka. Przy ich wyborze i zakupie należy jednak zwracać uwagę na oznaczenia wiekowe kosmetyków z kozim mlekiem dla dzieci - producenci są bowiem zobowiązani do wskazania, na jakim etapie życia pociechy można stosować daną formułę. Kosmetyki z kozim mlekiem sprawdzą się także do pielęgnacji skóry podrażnionej, zaczerwienionej czy z dermatozami (po uprzedniej konsultacji z lekarzem).

Źródła:

1. H. Szajewska, P. Socha, A. Horvath, Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci [w:] Medycyna Praktyczna. Pediatria 1 (133), 2021
2. F. Iwańczak, Diety eliminacyjne w leczeniu alergii pokarmowej u niemowląt [w:] Borgis - Nowa Pediatria, 3/2002
3. A. Horvath, P. Dziechciarz, Czy stosowanie mleka koziego u niemowląt i małych dzieci jest bezpieczne? [w:] Medycyna Praktyczna, 17.11.2021, dostęp: 28.06.2022