Opuchnięte, ociężałe nogi - przyczyny i łagodzenie objawów

Opuchnięte nogi i kostki oraz uczucie ciężkości towarzyszy wielu osobom - a zwłaszcza kobietom - niemalże na co dzień. Symptomy te nasilają się głównie wieczorem, a także w ciepłe dni, choć można wyróżnić zdecydowanie więcej czynników sprzyjających wystąpieniu uczuciu ciężkich nóg. Czasem dodatkowo osoby cierpiące z powodu tej dolegliwości odnotowują również ból kończyn dolnych, a nawet pajączki na udach czy łydkach, których liczba i wielkość rośnie wraz z upływem czasu. Czy opuchnięte kostki i ociężałe nogi są pierwszym sygnałem do wizyty u flebologa - czyli specjalisty zajmującego się zdrowiem naczyń krwionośnych? A może wystarczy wprowadzenie do swojej codziennej rutyny kilku prostych nawyków, pozwalających całkowicie pozbyć się problemu? Jakie są najskuteczniejsze sposoby na ciężkie nogi? Sprawdź, jak zapobiegać tego typu symptomom i znów cieszyć się uczuciem lekkości oraz smukłością nóg!

Uczucie ciężkich nóg, opuchnięte kostki i bolące łydki - czy to problemy z krążeniem?

Objawy ciężkich nóg bywają przez świadomych pacjentów utożsamiane z problemami z krążeniem, zwiększonym ryzykiem powstawania żylaków czy też choroby określanej mianem zakrzepicy. Przypuszczenia tych osób są słuszne, choć nie zawsze oczywiście sporadyczne problemy z opuchniętymi nogami czy kostkami będą oznaczały konieczność natychmiastowego podjęcia leczenia. Ociężałość kończyn dolnych połączona z bólem i obrzękiem nie jest stanem pożądanym, jednak jeśli nie towarzyszą mu inne objawy (w postaci pajączków, bólów charakterystycznych dla zakrzepicy, podwyższonych parametrów krzepliwości krwi i innych) - wówczas nie ma powodu do niepokoju i należy postawić w takiej sytuacji na działania profilaktyczne.

Do wizyty u lekarza pierwszego kontaktu, który pokieruje pacjenta na dalszą diagnostykę lub do odwiedzenia chirurga naczyniowego i wykonania USG kończyn dolnych powinny nas jednak skłonić objawy ciężkich nóg współwystępujące z rwącym, piekącym bólem w konkretnym miejscu, bólem występującym podczas chodzenia, a ustającym w spoczynku (to tak zwane chromanie przystankowe), a także widoczne  żylaki lub podwyższony poziom d-dimerów w morfologii krwi. Wszystkie te objawy mogą bowiem zwiastować zakrzepicę, zapalenie żył, a także - konieczność włączenia odpowiedniego leczenia.

Przyczyny ciężkich nóg - co sprzyja temu uczuciu?

Przyczyny ciężkich nóg są naprawdę różne i jest ich wiele - co z jednej strony oznacza, że mamy do dyspozycji mnóstwo sposobów na zapobieganie opuchnięciu i zmęczeniu kończyn dolnych, a z drugiej - jesteśmy narażeni na występowanie tej dolegliwości niemalże codziennie. Co ważne, bezpośrednią przyczyną ciężkich nóg jest zaburzenie prawidłowego krążenia krwi w kończynach, co przekłada się na wspomniane już powyżej symptomy. Wśród powodów pojawiania się opuchniętych kostek i ociężałych nóg możemy wyróżnić:

• zbyt długie przebywanie w jednej pozycji w ciągu dnia, bez znaczącego jej zmieniania i podejmowania innych aktywności (chodzi tu głównie o stanie oraz siedzenie). Podczas ruchu nasz układ krążenia otrzymuje „wsparcie” w postaci pracy mięśni, a gdy przez kilka lub kilkanaście godzin siedzimy czy stoimy, krew i limfą nie krążą prawidłowo;
• otyłość lub zaawansowaną ciążę - nadmiernie rozbudowana tkanka tłuszczowa w okolicach brzucha (lub płód rozwijający się w macicy) mogą uciskać naczynia krwionośne biegnące w obrębie dna miednicy, co doprowadza do zaburzeń krążenia krwi, a w efekcie - obolałych i ciężkich nóg;
• palenie papierosów - ten nałóg jest pośrednią przyczyną uczucia ciężkości nóg - z jednej strony wdychanie dymu tytoniowego sprawia, że do organizmu dostaje się mniej tlenu, a krew staje się gęstsza i trudniej jest jej swobodnie płynąć przez naczynia, a z drugiej strony - palenie długofalowo przyczynia się do wzrostu ryzyka wystąpienia zakrzepicy żylnej i ogólnych problemów z układem sercowo-naczyniowym;
• wypijanie zbyt małej ilości wody, której podaż jest ważna w kontekście utrzymania prawidłowej konsystencji krwi;
• noszenie zbyt małych butów oraz obcisłych spodni (obcisłych nie tylko w obrębie samych nóg, ale również w pasie) - taki nieodpowiedni, nadmierny ucisk znacząco wpływa na zaburzenie krążenia krwi w kończynach dolnych;
• przyjmowanie w diecie zbyt dużych ilości cukru i soli - wpływają one nie tylko na zwiększenie ryzyka nadwagi i nadciśnienia, ale również na występowanie obrzęków nóg (w połączeniu ze zmniejszoną podażą wody jeszcze bardziej wzmagają efekt ociężałych nóg).

Oczywiście wymienione powyżej przyczyny pojawienia się uczucia ciężkich nóg nie są wszystkimi, w ramach których może wystąpić ta dolegliwość. Opuchlizna i ból kończyn dolnych towarzyszą także wspomnianym już wcześniej chorobom żył i chorobom układu krążenia, a także nadciśnieniu, niewłaściwej diecie, niskiej aktywności fizycznej oraz wysokiej temperaturze panującej późną wiosną czy latem.

Sposoby na ciężkie nogi - domowe i z apteki

Jakie są najlepsze sposoby na ciężkie nogi? Z pewnością wśród domowych metod warto wspomnieć o takich zabiegach, jak:

• szczotkowanie ciała na sucho i masaże z wykorzystaniem oliwki. Ruchy powinny być skierowane od kostek w górę - do kolan, później pachwin, aż w stronę serca, co wspomoże prawidłowe krążenie i zniweluje obrzęk kostek czy łydek (ze szczotkowania na sucho, a także z baniek chińskich powinny jednak zrezygnować osoby zmagające się z pajączkami lub wręcz z widocznymi żylakami kończyn dolnych);
• masaż nóg kostkami lodu, który przyniesie ulgę szczególnie w gorące i upalne dni. W tym przypadku również warto kierować ruchy od kostek ku górze, a chłód kostek lody sprawi, że naczynia krwionośne będą obkurczać się bardziej efektywnie;
• trzymanie nóg w górze po całym dniu - warto praktykować odpoczynek przy ścianie, układając się plecami na podłodze i unosząc wyprostowane nogi, jednocześnie opierając je na powierzchni pionowej - to doskonały sposób na „grawitacyjne” wsparcie krążenia.

Sposoby na ciężkie nogi z apteki to z kolei chłodzenie i masowanie kończyn dolnych z wykorzystaniem kremów, maści i żeli na zmęczone nogi. Zawierają one roślinne wyciągi i substancje aktywne w różny sposób wpływający na wsparcie krążenia krwi, zmniejszenie opuchlizny czy wzmocnienie naczyń krwionośnych. W składach tego typu preparatów warto poszukiwać mentolu, wyciągu z kasztanowca, diosminy, a także ekstraktu z miłorzębu japońskiego, witaminy C i rutyny.

Źródła:

1. dr med. M. Frołow, Profilaktyka żylaków [w:] Medycyna Praktyczna, 14.02.2012
2. med. M. Frołow, Zakrzepica żylna [w:] Medycyna Praktyczna, 26.02.2017
3. Słowiński, T. Krosny, W. Raciborski, W. Staszkiewicz, Współczesne poglądy na powstawanie i leczenie żylnych owrzodzeń podudzi [w:] Borgis - Postępy Nauk Medycznych, 3/2012
4. Wysocka, Żylaki: od ciężkich nóg do owrzodzenia [w:] Puls Medycyny, 22.11.2006