Kurkumina - czym jest, właściwości, dawkowanie i przeciwwskazania

Około 4 tys. lat temu w Indiach odkryto, że korzeń kurkumy nie tylko barwi tkaniny i poprawia smak potraw, ale ma również wiele korzystnych właściwości. Indyjscy uzdrowiciele stosowali kurkuminę jako adiuwant w celu zmniejszenia intensywności stanu zapalnego. Roślina otrzymała nazwę „haridra”, przetłumaczoną z sanskrytu jako „poprawa koloru i wyglądu ciała”. Do tej pory w wielu krajach azjatyckich kurkuma stosowana jest jako naturalny środek antyseptyczny. Kurkumina została wyizolowana jako niezależna substancja ponad 100 lat temu. Obecnie kurkumina jest aktywnie badana w poszukiwaniu nowych właściwości praktycznych.

Kurkumina – czym jest?

Kurkumina to żółty pigment występujący głównie w kurkumie, kwitnącej roślinie z rodziny imbirowatych, najlepiej znanej jako przyprawa używana w kuchni indyjskiej. To polifenol o właściwościach przeciwzapalnych i zdolności do zwiększania ilości wytwarzanych przez organizm antyoksydantów. Kurkumina i kurkuminoidy znajdujące się w kurkumie można wyekstrahować w celu wytworzenia suplementów o znacznie większej sile działania niż kurkuma. Jednak kurkumina jest słabo wchłaniana podczas trawienia, dlatego stworzono mnóstwo różnych preparatów poprawiających jej biodostępność.

Kurkumina a kurkuma

Czy kurkuma i kurkumina to tożsame pojęcia? Kurkumina jest jednym ze związków chemicznych występujących w korzeniu kurkumy. Jest suszona, mielona na proszek i używana jako przyprawa. Dlatego odpowiadając na pytanie, czym kurkuma różni się od kurkuminy, możemy powiedzieć, że praktycznie niczym. Jedyna różnica polega na tym, że kiedy spożywasz kurkumę, organizm otrzymuje wszystkie składniki odżywcze zawarte w jej składzie. Podczas przyjmowania suplementu zawierającego wyłącznie kurkuminę zaobserwowano korzystne działanie jednego związku chemicznego występującego w kurkumie.

Jeśli kurkuma jest używana jako zioło do celów leczniczych, musi być spożywana w bardzo dużych ilościach. Wtedy organizm otrzymuje taką ilość, która może oddziaływać, ale może to stanowić niebezpieczeństwo dla zdrowia. W rezultacie prowadzi to do problemów z żółcią. Dlatego zaczęto wydobywać z kurkumy najcenniejszy składnik – kurkuminę, która ma działanie przeciwzapalne, regenerujące i chroniące komórki. Można go przyjmować w niewielkich ilościach. Koncentrat kurkumy zawiera 18 razy więcej kurkuminoidów (kurkuminy) niż zwykła suszona przyprawa w proszku z kurkumy.

Kurkumina – właściwości

Jakie są właściwości kurkuminy? Wśród dobroczynnych właściwości kurkuminy znajdują się te, które są jeszcze na etapie badań. Jednak wiele efektów działania suplementu zostało już udowodnionych i wystarczą, aby uznać substancję za korzystną dla organizmu. Wśród potwierdzonych właściwości kurkuminy wymienia się:

• immunomodulujące,
• właściwości przeciwdepresyjne,
• przeciwzapalne,
• środek przeciwwirusowy,
• przeciwutleniacz,
• właściwości przeciwnowotworowe.

Trwają już badania nad zastosowaniem kurkuminy w lekach do leczenia niektórych rodzajów raka. Kolejną substancją jest silny naturalny antybiotyk i przeciwutleniacz, który chroni komórki przed wolnymi rodnikami, które odgrywają ważną rolę w procesie starzenia.

Kurkumina jest stosowana przede wszystkim jako środek profilaktyczny przeciwko niektórym chorobom. Pomaga zapobiegać rozwojowi choroby Alzheimera. Według wyników badań w krajach, w których kurkumina jest integralną częścią kuchni narodowej, choroba ta występuje rzadziej. Wynika to z faktu, że substancja niszczy beta-amyloid wywołujący chorobę Alzheimera.

Kurkumina jest również korzystna dla kobiecego ciała:

• Substancja usuwa toksyny i nadmiar płynów, przyspiesza przemianę materii. Możesz dodać kurkuminę w proszku do szklanki kefiru lub mleka.
• Poprawa stanu układu nerwowego. Już po jednym cyklu można zauważyć polepszenie nastroju, osłabienie objawów depresji i załamań nerwowych.
• Odmładzanie. Poprawia się stan skóry i ogólny wygląd.

Kurkumina – zastosowanie

Charakterystyczną cechą kurkuminy jest jej zdolność do barwienia na żółto nie tylko włókien zwierzęcych, ale także roślinnych. Pod tym względem jest podobny do sztucznych organicznych barwników azotowych. Barwnik z korzenia kurkumy uzyskuje się poprzez ekstrakcję proszku z korzenia kurkumy eterem naftowym, a następnie alkoholem. Powstały ekstrakt alkoholowy jest żółtym naturalnym barwnikiem.

Alkoholowy ekstrakt z korzenia kurkumy jest klarowną cieczą o intensywnie żółtym kolorze ze złotym odcieniem. Smak ekstraktu jest charakterystyczny, bez obcego smaku i zapachu. Może być stosowany do barwienia żywności na żółto, głównie w przemyśle cukierniczym.

W przypadku kurkuminy problemem jest słaba przyswajalność. Aż 90% składników aktywnych jest rozkładanych przez układ pokarmowy. Aby rozwiązać ten problem, stwierdzono, że piperyna w czarnym pieprzu zwiększa biodostępność kurkuminy. Gwarantuje również maksymalne rezultaty z jego stosowania. Piperyna w pieprzu ma również właściwości bakteriobójcze, zmniejsza apetyt i poprawia nastrój.

Kurkumina – dawkowanie

Za optymalną dzienną dawkę kurkuminy uważa się 1 g na 10 kg masy ciała. Ale żeby skonsumować takie ilości dość ostrej przyprawy, trzeba szaleć za pikantnym jedzeniem. Wygodniej jest przyjmować kurkuminę w postaci kapsułek. Schemat dawkowania jest bardzo prosty – 1 kapsułka 1-3 razy dziennie z posiłkami. W przypadku zapalenia stawów dawkę zwiększa się. Poleca się również przyjmowanie tego produktu razem z Koenzymem Q10 i Glukozaminą - Chondroityną.

Kurkumina – suplementy z kurkuminą

Standaryzowana i zastrzeżona formuła składająca się z trzech rodzajów kurkuminoidów:

• Kurkumina - 72,2%
• Demetoksykurkumina - 18,8%
• Bisdimetoksykurkumina - 4,5%

W wyniku działania połączenia otrzymuje się czystą kurkuminę 95%, dlatego w niektórych źródłach C3 (kurkumina z trzech składników) nazywa się C95. Formuła jest podstawą do przygotowania różnych preparatów z kurkumy. Badając biodostępność dowolnego produktu z kurkumą, porównuje się go z kompleksem C3. Warto jednak zauważyć, że sam C3 w czystej postaci jest słabo wchłaniany. Aby zwiększyć wchłanianie, należy zażywać kompleks z tłuszczem roślinnym, czarnym pieprzem i innymi składnikami, dlatego często wśród suplementów można znaleźć zestaw dwóch substancji czyli kurkuminę i piperinę

Kurkumina – przeciwwskazania do stosowania kurkuminy

Czy kurkumina może być niebezpieczna? Ponieważ kurkumina ma wyraźny efekt przeciwkrzepliwy i ma zdolność rozrzedzania krwi, nie zaleca się stosowania go przy słabym krzepnięciu krwi, a także przed i po operacjach. Kurkumina nie jest zalecana osobom cierpiącym na:

• zwiększoną kwaśność żołądka;
• cukrzycę typu 1;
• reakcje alergiczne;
• zwiększone ciśnienie śródczaszkowe;
• wrzody żołądka.

W okresie ciąży i laktacji zabronione jest również stosowanie takich kompleksów jak kurkumina.

 Przypisy:

1. Aggarwal B.B., Sundaram C., Malani N., Ichikawa H.: Curcumin: the Indian solid gold. Adv. Exp. Med. Biol., 2007; 595: 1_75
2. Menon V.P., Sudheer A.R.: Antioxidant and anti-inflammatory properties of curcumin. Adv. Exp. Med. Biol., 2007; 595: 105_25
3. Shrikant M., Kalpana P.: The effect of curcumin (turmeric) on Alzheimer's disease: an overview. Ann. Indian Acad. Neurol., 2008; 11(1): 13–19
4. Pandav R., Belle S.H., DeKosky S.T.: Apolipoprotein E polymorphism and Alzheimer's disease: the Indo-US cross-national dementia study. Arch. Neurol., 2000; 57: 824–30
5. Ramírez-Boscá A., Soler A., Carrión Gutiérrez M.A. i wsp.: Antioxidant curcuma extracts decrease the blood lipid peroxide levels of human subjects. Age 1995; 18: 167-169