Kraken: nowy wariant koronawirusa. Kiedy pojawi się nowa szczepionka przeciw wariantowi Kraken - mutacji Covid-19?

Kraken, czyli nowy wariant koronawirusa. Jakie daje objawy i kiedy będzie można się zaszczepić?

Covid-19 jest chorobą, która po wywołaniu światowej pandemii stała się corocznym, powszechnym doświadczeniem wielu pacjentów. Od 2019 i 2020 roku obserwujemy jednak tendencję do mutacji wirusa SARS-CoV-2, co wiąże się jednocześnie z koniecznością modyfikacji podstawowego rodzaju szczepionki, a także z koniecznością przyjmowania nowych wariantów szczepienia. Poszczególne mutacje różnią się pomiędzy sobą zjadliwością, intensywnością transmisji, a także wywoływanymi objawami. Obecnie (stan na listopad 2023 roku) wśród pacjentów dominuje mutacja XBB.1.5 Kraken (jest to wersja odmiany Omikron). Czym charakteryzuje się więc odmiana koronawirusa o groźnie brzmiącej nazwie - Kraken - i kiedy pacjenci mogą spodziewać się refundacji szczepionki na Covid przystosowanej do ochrony przed tym wariantem choroby?

Covid-19 w Polsce - wariant XBB.1.5 Kraken (superwariant Omikron) - czym jest i jakie objawy daje zakażenie?

Mimo, iż o wariancie Kraken głośno zrobiło się dopiero w listopadzie 2023 roku, to tę odmianę koronawirusa rozpoznano już na początku tego samego roku - a więc w styczniu. Wówczas jednak opanowała ona głównie Chiny oraz Stany Zjednoczone (w obrębie Europy zaobserwowano najwięcej przypadków w Wielkiej Brytanii). Niestety, obecnie Kraken rozprzestrzenia się dość szybko również w Europie kontynentalnej (a nie tylko na Wyspach Brytyjskich). W USA obserwowano jego dużą zaraźliwość - liczba zarejestrowanych przypadków wzrastała z 4% do nawet 40% na przestrzeni kilku tygodni. Z uwagi na ten fakt, a także na jesienno-zimowy sezon infekcyjny, warto przygotować się zwiększoną liczbę zachorowań również w Polsce.

Tak, jak zostało to już wspomniane - największe niebezpieczeństwo związane z rozprzestrzenianiem się omawianego wirusa stanowi jego wysoka zakaźność. Na szczęście objawy choroby nie odbiegają znacząco od tych, które pojawiały się w przypadku „klasycznego” koronawirusa. Symptomy obejmują więc katar, kaszel, ból gardła, ból głowy i mięśni, uczucie rozbicia i zmęczenia, stan podgorączkowy lub gorączkę, a także zaburzenia smaku i węchu. Nie oznacza to oczywiście, że zagrożenie można bagatelizować. Każdy z wariantów koronawirusa może być niebezpieczny - zwłaszcza dla seniorów oraz osób z chorobami współtowarzyszącymi o charakterze przewlekłym (cukrzyca, nadciśnienie, choroba wieńcowa i inne).

Podwariant Kraken Sars-CoV-2 a grypa i wirus RSV

Dodatkowe zagrożeniem w sytuacji rozprzestrzeniania się nowego wariantu koronawirusa jest jego współwystępowanie wraz z wirusami wywołującymi przeziębienie, grypę czy RSV. Wzrost zakażeń tymi wirusami obserwuje się oczywiście w okresie jesienno-zimowym, co sprawia, że zdecydowanie warto stosować odpowiednią profilaktykę. Zalicza się do niej m.in:

• zasłanianie nosa i ust w miejscach publicznych (a zwłaszcza w przychodniach i szpitalach);
• poddawanie się szczepieniom ochronnym (przyjmowanie szczepionki na grypę oraz szczepionki przeciw COVID-19);
• stosowanie odżywczej diety i praktykowanie ruchu;
• suplementacja witaminy D lub preparatów wskazanych u konkretnej osoby i zaleconych przez lekarza.

Problemem w sezonie infekcyjnym może być różnicowanie poszczególnych chorób. W tym celu dobrze zaopatrzyć się w domowe testy potrójne, badające próbkę wydzieliny z nosa na obecność wirusa RSV, grypy typu A i B oraz koronawirusa. Oczywiście w większości przypadków leczenie będzie objawowe, natomiast wiedza o zakażeniu koronawirusem jest szczególnie przydatna dla personelu medycznego w przypadku wystąpienia powikłań, a także przy leczeniu grypy (możliwe jest bowiem zatrzymanie jej rozwoju, jeśli odpowiednie leki zostaną pacjentowi podane do 2 dni od wystąpienia objawów).

Nowa szczepionka na koronawirusa 2023 - zapowiedzi polskiego Ministerstwa Zdrowia dotyczące szczepień przeciw Covid-19 (mutacja Kraken)

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniom są oczywiście szczepienia. Dotyczy to również zapobiegania zakażeniem Covid-19, niezależnie od tego, jaki koronawirus dostanie się do organizmu. W tym roku (2023) na rynku pojawiła się szczepionka dająca odporność na wariant XBB 1.5 (Kraken). Ministerstwo Zdrowia w drugiej połowie listopada zadeklarowało, że szczepionka ta będzie dostępna dla pacjentów od 6 grudnia (oczywiście bezpłatnie, w ramach refundacji przez NFZ).

Szczepionka przeciwko Covid-19 w wariancie Kraken została stworzona przez firmę Novavax i została uznana za bezpieczną przez Europejską Agencję Leków (EMA) oraz dopuszczona do obrotu. Polski resort zdrowia deklaruje, że w dostępie do szczepień nie będzie ograniczeń wiekowych. Zarówno siebie, jak i podopiecznych będzie można zaszczepić w wyznaczonych punktach - w tym w przychodniach, ale również w aptekach. Skierowanie oraz kwalifikację do szczepienia realizują lekarze POZ (lekarze podstawowej opieki zdrowotnej), ale również farmaceuci w aptecznych punktach szczepień.

Warto tutaj dodać, że szczepionka na Covid-19 dostępna w punktach szczepień jest nie tylko skutecznym i bezpiecznym sposobem na unikanie zakażenia nowym pod wariantem koronawirusa, ale również - w przypadku zarażenia - łagodzi przebieg Covid-19 i minimalizuje ryzyko sytuacji, w której pacjent będzie wymagał hospitalizacji i leczenia powikłań.

Źródła:

1. M. Stelmach, MZ zapowiada, że wyda rekomendacje dotyczące szczepień przeciw COVID-19 [w:] termedia.pl, 10.11.2023, dostęp: 19.11.2023
2. PAP, MZ: Kraken nie stanowi większego zagrożenia [w:] Medycyna Praktyczna, 25.01.2023
3. Chory lekarz to brak lekarza! - przychodnie apelują o zakrywanie ust. O nowych szczepionkach, maskach i zasadach postępowania [w:] podyplomie.pl, dostęp: 19.11.2023
4. I. Konarska, Nadchodzą wyczekiwane szczepienia [w:] termedia.pl, 17.11.2023, dostęp: 19.11.2023