Kozieradka - właściwości i zastosowanie. Na co pomaga kozieradka?

Kozieradka – właściwości lecznicze

Kozieradka pospolita (łac. Trigonella foenum graecum L.) to roślina jednoroczna z rodziny Bobowatych. W medycynie naturalnej wykorzystywane są jej nasiona. Kozieradka zawiera znaczną ilość związków śluzowych (45-60%), głównie glukomannanów, ale też saponiny steroidowe (pochodne digoksyny), lipidy (glikolipidy, fosfolipidy), białko, flawonoidy (m.in. saponaryna, izowiteksyna, izoorientyna, orientyna), cholinę, witaminę PP i związki mineralne.

Właściwości kozieradki doceniane były już w czasach starożytnych, kiedy to stosowana była jako środek poprawiający pracę układu pokarmowego. Kozieradka to roślina, która pochodzi z południowej Azji. Obecnie uprawiana jest praktycznie na całym świecie, w tym w rejonach morza śródziemnego, Europy Środkowej i Azji. Dawniej, kozieradkę nazywano "greckim sianem".

Ze względu na dużą zawartość substancji śluzowych, nasiona kozieradki działają osłaniająco. Ponadto wykazują działanie hipoglikemizujące (obniżające poziom cukru we krwi). Według badań obniżają także stężenie cholesterolu. Dzięki obecności saponin cechują się aktywnością przeciwbakteryjną i przeciwzapalną. Ponadto kozieradka może stymulować laktację u karmiących. Podsumowując jej cenne właściwości, kozieradka:

• obniża poziom glukozy we krwi
• obniża stężenie cholesterolu we krwi
• działanie przeciwzapalne
• działanie przeciwbakteryjne
• stymuluje laktację u kobiet karmiących
• działa osłonowo na błonę śluzową żołądka
• powleka błonę śluzową przewodu pokarmowego, chroniąc przed uszkodzeniem

Jak używać kozieradki?

Nasiona kozieradki przyjmowane doustnie (napar/odwar) stosowane są w medycynie naturalnej jako uzupełnienie leczenia choroby wrzodowej żołądka, przy cukrzycy oraz zaburzeniach lipidowych takich jak hipercholesterolemia. Zewnętrznie (po specjalnym przygotowaniu) stosowane są do okładów na obrzęki, wrzody i czyraki.

Z nasion kozieradki można zrobić napar lub odwar. W celu przygotowania naparu niewielką ilość nasion należy zalać wrzącą wodą i pozostawić do parzenia przez kilkanaście minut. Po upływie 15 minut napar należy przecedzić. W przypadku odwaru, nasiona zalewa się 200 ml letniej wody się doprowadza do wrzenia, gotując przez kilka-kilkanaście minut, a następnie przecedza.

Zastosowanie odwaru, naparu lub samych nasion zalanych odpowiednią ilością wody można wykorzystać do przygotowania kompresów lub okładów, które pomagają łagodzić stany zapalne skóry. Okłady z kozieradki powinny być wymieniane dwa lub trzy razy dziennie. Do przygotowania okładów 50g zmielonych nasion miesza się z 250 ml ciepłej wody i nakłada na zmianę skórną.

Kozieradka - interakcje z lekami i przeciwwskazania

Pijąc regularnie napary z kozieradki należy zachować ostrożność stosując leki na cukrzycę, obniżające stężenie glukozy we krwi, a także leki przeciwzakrzepowe oraz przeciwdepresyjne z grupy SSRI. Nie jest zalecane stosowanie kozieradki w ciąży, a także przez osoby uczulone na rośliny z rodziny bobowatych.

Kozieradka na włosy - czy zmniejsza wypadanie?

Wcierki do włosów z wyciągiem z kozieradki stosowane są w celu ograniczenia nadmiernego wypadania włosów oraz zmniejszenia ich przetłuszczania. Jest składnikiem wielu kosmetyków do włosów, w tym wcierek na bazie ziół. Wcierkę do skóry głowy z kozieradką można przygotować również w domu. Pomoże w tym poniższy przepis:

Składniki na domową wcierkę z kozieradką:

• 2-3 łyżki nasion kozieradki
• 1/2 szklanki oleju kokosowego, oliwy z oliwek lub innego oleju, na który dobrze reaguje Twoja skóra
• Mały garnek
• Słoik szklany
• Gazik

Sposób przygotowania wcierki:

1. Zmiel nasiona kozieradki. Możesz użyć młynka do kawy lub moździerza. Im drobniejszy proszek, tym łatwiej będzie go wymieszać z olejem.
2. Podgrzej olej. Wlej około 1/2 szklanki oleju kokosowego lub oliwy z oliwek do garnuszka. Podgrzej go delikatnie, ale nie gotuj.
3. Dodaj proszek z kozieradki. Dodaj sproszkowane nasiona do podgrzanego oleju. Wymieszaj, aby uzyskać jednolitą masę. Podgrzewaj mieszankę przez kilka minut, stale mieszając. Bardzo ważne jest, aby mieszankę delikatnie podgrzewać, ale nie doprowadzić do wrzenia.
4. Odstaw do ostygnięcia.
5. Przecedź przez gazik. Gdy mieszanka ostygnie, możesz ją przecedzić przez gazik. Uzyska się w ten sposób "olej kozieradkowy".
6. Przelej olej do słoika szklanego i przechowuj go w chłodnym miejscu.

Jak używać wcierki do skóry głowy z kozieradki?

• Nałóż olej na skórę głowy i włosy, delikatnie masując przez kilka minut.
• Pozostaw go na minimum 30 minut lub najlepiej na całą noc.
• Następnie umyj włosy delikatnym szamponem.

Regularne stosowanie wcierki może pomóc w poprawie kondycji włosów i skóry głowy. Jak przed każdym zastosowaniem nowego kosmetyku, powinno się wykonać test alergiczny - nałożyć olej na niewielki fragment skóry na 15 minut, po czym zmyć i przez 24 godziny nie nakładać na to miejsce żadnych innych kosmetyków, tylko obserwować skórę (2-3 dni) czy nie wystąpiło podrażnienie, świąd lub zaczerwienienie.

Kozieradka mielona jako przyprawa

Kozieradka znajduje zastosowanie w kuchni. W kuchni indyjskiej mielona kozieradka jest kluczowym składnikiem curry i innych dań. Dodaje głęboki smak i aromat, wzbogacając potrawy mięsne, warzywne oraz zupy i sosy. Ponadto może być dodawana do chleba, bułek i placków. Nasiona z kozieradki można stosować także m.in. do marynat do mięsa, gulaszów i dań jednogarnkowych.

Przypisy

1. Khorshidian, N., Yousefi Asli, M., Arab, M., Adeli Mirzaie, A., & Mortazavian, A. M. (2016). Fenugreek: potential applications as a functional food and nutraceutical. Nutrition and Food Sciences Research, 3(1), 5-16.
2. Sarwar, S., Hanif, M. A., Ayub, M. A., Boakye, Y. D., & Agyare, C. (2020). Fenugreek. In Medicinal Plants of South Asia (pp. 257-271). Elsevier.
3. Tiwari, R., Tiwari, G., Yadav, A., & Ramachandran, V. (2021). Development and evaluation of herbal hair serum: A traditional way to improve hair quality. The Open Dermatology Journal, 15(1).