Cynk na włosy i paznokcie w kapsułkach lub tabletkach - jakie daje efekty? Czy niedobór cynku może powodować wypadanie włosów?

Czy cynk jest dobry na włosy? Suplementacja cynku a wypadanie włosów. O czym warto pamiętać przyjmując cynk w tabletkach lub kapsułkach?

Cynk jest substancją, która występuje w organizmie ilościach śladowych - nie oznacza jednak, że jest obojętna dla zdrowia - wręcz przeciwnie! Właściwy poziom cynku jest niezbędny do zachodzenia wielu przemian i procesów, a także do utrzymania dobrej kondycji włosów, skóry i paznokci. W niektórych sytuacjach może niestety dochodzić do niedoboru tego pierwiastka - wówczas konieczna jest modyfikacja diety i/lub suplementacja preparatami zawierającymi cynk. Jakie konkretnie role odgrywa on w organizmie? Jak rozpoznać objawy niedoboru cynku i kiedy zgłosić się z tym problemem do lekarza? Czy warto suplementować cynk na własną rękę i na co zwrócić uwagę przy wyborze konkretnego preparatu? Poznaj najważniejsze informacje dotyczące omawianego pierwiastka i sprawdź, jakie są konsekwencje zbyt małej ilości cynku w diecie.

Funkcje cynku w organizmie człowieka. Na co cynk pomaga i w jakich procesach bierze udział?

Tak, jak zostało to już wspomniane, cynk - mimo występowania u ludzi w śladowych ilościach - jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Spełnia bowiem wiele ról: przede wszystkim bierze udział w przemianach metabolicznych (w tym w metabolizmie tłuszczy, białek oraz węglowodanów), a oprócz tego stanowi składnik kilkudziesięciu enzymów. To oczywiście nie wszystko - cynk jest niezbędny w procesie rozwoju nowych komórek(a szczególnie w powstawaniu ścian komórkowych), bierze udział w procesie krzepnięcia krwi, w syntezie hormonów, a pośrednio wpływa także na prawidłowe działanie układu immunologicznego. Dzięki cynkowi w sposób prawidłowy odczuwamy smak oraz zapach, a także jesteśmy lepiej chronieni przed negatywnym wpływem wolnych rodników.

Cynk dodatkowo wspiera płodność męską i żeńską (zwłaszcza w kontekście produkcji plemników u panów), a także wpływa na stan skóry, włosów i paznokci. Więcej informacji o ogólnym oddziaływaniu omawianego pierwiastka na dobrostan organizmu znajduje się w tekście: Cynk - funkcje w organizmie, źródła, suplementacja cynku.

Źródła cynku w diecie - jak uniknąć niedoboru cynku?

Cynk w organizmie człowieka obecny jest w ilości od 2,5 do 5 gramów. Aby osiągnąć taki poziom (a więc poziom prawidłowy), zaleca się spożywanie 15-20 mg omawianego pierwiastka dziennie (są to zalecenia dla osoby dorosłej - kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także osoby na co dzień podejmujące duży wysiłek fizyczny, powinny przyjmować nieco więcej cynku).

Podstawowym źródłem cynku powinna być na co dzień dieta. Wśród produktów, które są bogate w ten pierwiastek, wyróżnić można przede wszystkim:

• mięso - w tym wątroba wołowa i cielęca oraz karkówka;
• pestki, nasiona, orzechy - w tym migdały, pestki dyni, nasiona słonecznika;
• owoce morza - najwięcej cynku zawierają ostrygi;
• produkty zawierające kakao - w tym ziarna surowego kakao czy gorzka czekolada;
• produkty zbożowe, takie jak otręby pszenne czy chleb żytni razowy;
• warzywa strączkowe, a zwłaszcza biała fasola;
• kasza gryczana, tofu, jajka, suszony imbir i inne.

Nadmiar i niedobór cynku w organizmie - czynniki ryzyka niedoboru pierwiastka i zagrożenia związane z nadmiarem cynku

U człowieka, w niektórych okolicznościach, może pojawić się zarówno niedobór, jak i nadmiar cynku. Obie te sytuacje są niepożądane i zazwyczaj mają negatywny wpływ na zdrowie. Kiedy mogą się wydarzyć?

• Niedobór cynku pojawia się zazwyczaj przy niedoborowej diecie, w której brakuje źródeł tego pierwiastka. Może dotyczyć to zarówno osób, które w ogóle nie dbają o jakość swojego jadłospisu, ale również u pacjentów, którzy na co dzień, z uwagi na różne schorzenia, muszą stosować dietę eliminacyjną. Niedoborem cynku zagrożeni są także weganie i wegetarianie (z uwagi na rezygnację z produktów odzwierzęcych, będących najbogatszymi źródłami żywieniowymi tego pierwiastka). Ryzyko niedoborów pojawia się również u kobiet w ciąży i w połogu, u osób starszych, pacjentów podejmujących aktywność fizyczną o dużej intensywności i częstotliwości, a także pacjentów z chorobami przewodu pokarmowego i z zaburzeniami wchłaniania (mowa tu między innymi o chorobie Leśniowskiego-Crohna). Warto także dodać, że na obniżenie poziomu cynku w organizmie wpływa nadużywanie alkoholu oraz przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej.
• Nadmiar cynku pojawia się głównie u tych osób, które zaspokajają zapotrzebowanie na ten pierwiastek z diety, natomiast dodatkowo stosują preparaty z cynkiem, doprowadzając tym samym do znacznego podwyższenia jego poziomu w organizmie.

Czym może skutkować nadmiar cynku? Jakie są objawy niedoboru cynku?

• Nadmiar cynku w organizmie co prawda występuje dość rzadko, natomiast gdy taka sytuacja ma miejsce, to wraz z nią może pojawić się także niedobór miedzi i żelaza (zbyt duża ilość cynku zaburza bowiem wchłanianie tych pierwiastków). To z kolei prowadzi do zwiększenia ryzyka niedokrwistości oraz… do pogorszenia się stanu włosów, skóry i paznokci.
• Niedobór cynku może powodować znacznie więcej różnych dolegliwości. Wśród nich wyróżnia się zwiększenie ryzyka niedokrwistości, spowolnienie wzrostu (u dzieci), wydłużenie i utrudnienie procesu gojenia się ran, złamań, owrzodzeń i uszkodzeń tkanek o innym charakterze, uporczywe biegunki, utratę apetytu, zwiększenie ryzyka wystąpienia insulinooporności, kurzej ślepoty, miażdżycy. Objawy niedoboru cynku to także objawy powiązane z kondycją skóry, włosów i paznokci. U pacjentów z niedostatecznym poziomem tego pierwiastka obserwuje się wypadanie włosów (w tym także łysienie androgenowe - typu męskiego), ich osłabienie, ogólne pogorszenie wyglądu włosów (włosy stają się matowe i szorstkie), rozdwajanie się i kruchość paznokci, zmiany skórne przypominające zmiany łuszczycowe lub te pojawiające się w przebiegu AZS.

Cynk na włosy i paznokcie - czy suplementacja cynku pomaga zachować zdrowe włosy i paznokcie, ograniczając wypadanie kosmyków?

Suplementacja cynku na włosy, skórę i paznokcie będzie zasadna jedynie w przypadku faktycznego wystąpienia niedoborów w tym zakresie. Gdy pacjent zauważy u siebie niepokojące objawy, które mogłyby wskazywać na zbyt niski poziom tego pierwiastka (wypadanie włosów, pogorszenie się stanu skóry, kruchość i łamliwość paznokci), powinien udać się do lekarza rodzinnego i poprosić go o skierowanie na oznaczenie poziomu cynku w surowicy krwi. Samo badanie przebiega podobnie, jak standardowa morfologia - krew pobierana jest z żyły w zgięciu łokciowym i oddawana do analizy, do laboratorium. Wyniki testu należy oczywiście skonsultować z lekarzem, który wraz z pacjentem zdecyduje, czy poziom jego niedoboru wymaga wdrożenia suplementacji, czy jedynie modyfikacji nawyków żywieniowych i zmiany postępowania dietetycznego.

Oczywiście przy niedoborze cynku, jego suplementacja będzie dawała wymierne efekty w postaci stopniowego zahamowania utraty włosów, wzmocnienia paznokci czy poprawy stanu skóry. Warto tutaj dodać, że mowa nie tylko o skórze na całym ciele, ale także na głowie - to właśnie jej dobra kondycja odpowiada w dużej mierze za satysfakcjonujący porost włosów i zapobieganie występowaniu dermatoz (takich jak grzybica owłosionej skóry głowy, łupież zwyczajny czy łupież pstry). Co istotne, dieta bogata w cynk i/lub suplementacja preparatów z jego zawartością może wpłynąć na ograniczenie przetłuszczania się włosów.

Suplement diety z cynkiem na wypadanie włosów i poprawę stanu paznokci i skóry - czym kierować się przy wyborze preparatu?

Przy wyborze preparatu z cynkiem najlepiej kierować się oczywiście poradą lekarza lub farmaceuty. Co do zasady, to właśnie opinia specjalisty powinna być najistotniejsza przy podejmowaniu decyzji o zakupie konkretnego produktu. Dodatkowo należy zwrócić także uwagę na to, czy suplement jest mono-, czy może wieloskładnikowy (typowe preparaty wspierające wzrost włosów, poprawę stanu skóry i paznokci mogą dodatkowo zawierać kolagen, biotynę, kwas hialuronowy czy witaminę C). Jeśli zawiera inne substancje aktywne w postaci minerałów i witamin, to należy rozważyć jego przyjmowanie zarówno w kontekście stanu zdrowia pacjenta, przewlekłych chorób, które mu towarzyszą oraz interakcji z lekami, które przyjmuje na co dzień. Pod rozwagę trzeba poddać także dawkę cynku - konieczne jest dobranie jej w taki sposób, by faktycznie uzupełniała niedobór, a jednocześnie nie spowodowała nadmiaru pierwiastka w organizmie.

Źródła:

1. Cynk (glukonian cynku) (opis profesjonalny) [w:] Baza Leków Medycyny Praktycznej, dostęp online: 26.07.2024
2. Cynk - tabletki [w:] Baza Leków Medycyny Praktycznej, dostęp online: 26.07.2024
3. Prof. zw. dr hab. n. med. A. Woźniacka, Pacjent z niedoborem cynku [w:] Medycyna po Dyplomie 04/2021
4. P. Chruściel, A. Kubasińska-Sajnóg, Charakterystyka oraz zastosowanie cynku w kosmetologii i dietetyce [w:] Aesthetic Cosmetology and Medicine 4/2021 vol. 10
5. M. Szcześniak, B. Grimling, J. Meler, Cynk - pierwiastek zdrowia [w:] Farmakologia Polska 2014, 70(7)
6. Mgr farm. P. Jakimik, Cynk na włosy - jak działa i jakie daje efekty? [w:] nowafarmacja.pl, dostęp online: 26.07.2024