Dieta ketogeniczna – co to jest, jak ją stosować, dla kogo ta dieta?

Jak działa dieta ketogeniczna?

Głównym założeniem tej diety jest drastyczne ograniczenie ilości spożywanych węglowodanów i następcze wprowadzenie organizmu w stan ketozy. Co wyklucza dieta ketogeniczna? Należy zrezygnować lub bardzo ograniczyć produkty będące źródłem węglowodanów takie jak: chleb, kasza, ryż, makaron, produkty mączne, owoce suszone, niektóre świeże owoce (np. banan, ananas, arbuz). Dodatkowo dieta ketogeniczna wyklucza produkty wysoko przetworzone i słodzone. Energia w diecie powinna pochodzić w 70-80% z tłuszczów, 20-25% z białek i 5-10% z węglowodanów.

Keto dieta - podstawy

Jadłospis w diecie ketogenicznej opiera się na produktach takich jak jaja, orzechy, nasiona, nieprzetworzone mięso, ryby i owoce morza, zdrowe tłuszcze roślinne (olej z awokado, z orzechów, rzepakowy, oliwa z oliwek), produkty mleczne, grzyby, warzywa zawierające małe ilości skrobi (np. brokuły, kalafior, pomidor, ogórek, sałata, papryka, cukinia, bakłażan) oraz niektóre owoce takie jak morele, brzoskwinie truskawki, jagody, borówki, jeżyny, maliny, grejpfruty, cytryny, jabłka, śliwki. 

Dieta ketogeniczna – co można pić?

Zaleca się pić głównie wodę. Dozwolone są również niesłodzone napoje takie jak herbata, kawa, napary ziołowe.

Dla kogo dieta ketogeniczna?

Dieta ketogeniczna została opracowana z zamiarem wsparcia leczenia padaczki lekoopornej, by zmniejszyć aktywność mózgu i dzięki temu obniżyć częstotliwość ataków padaczkowych. Nieliczne badania sugerują poprawę po zastosowaniu keto diety u pacjentów z chorobami neurodegeneracyjnymi tj. choroba Alzheimera lub Parkinsona, ale póki co nie można ostatecznie potwierdzić tej zależności. Ciężko określić jak długo stosować dietę ketogeniczną u takich pacjentów, powinno być to dobrane indywidualnie przez lekarza prowadzącego.

Czy dieta ketogeniczna jest dla każdego?

Dieta ketogeniczna nie powinna być stosowana bez wyraźnego zalecenia lekarza. Wiele osób chcących schudnąć lub chorujących na cukrzycę uważa, że keto dieta będzie dla nich dobrym rozwiązaniem. Niestety, taki sposób odżywiania niesie za sobą więcej szkód niż korzyści. 

Przeciwwskazania do stosowania diety ketogenicznej

Ze względu na wysokie spożycie tłuszczów i białka, keto dieta nie może być stosowana u wszystkich. Dla kogo dieta ketogeniczna jest niebezpieczna? Szczególnie dla osób, które mają m.in. problemy z wątrobą, przewlekłą niewydolność nerek, hipercholesterolemię, są w ciąży lub karmią piersią. Nie zaleca się jej stosowania u osób z cukrzycą, ze względu na możliwość wystąpienia hipoglikemii.

Czy dieta ketogeniczna jest zdrowa? Co mówią o niej badania naukowe?

Poparcie dla diety ketogenicznej w badaniach naukowych dotyczyło jedynie kilku niewielkich publikacji. Teoretycznie nawet krótkotrwałe stosowanie diety ketogenicznej poprawia ciśnienie krwi, tolerancję glukozy, obniża wydzielanie insuliny oraz poprawia profil lipidowy bez ubytku masy ciała wśród zdrowych ochotników prowadzących siedzący tryb życia, natomiast u cukrzyków 3-miesięczne stosowanie poprawiło kontrolę glikemii. W znacznej większości publikacji dieta ketogeniczna jest odradzana. Możliwe efekty uboczne podczas jej stosowania to pogorszenie pracy mózgu, w tym funkcji pamięciowych, bóle głowy, zamglenie umysłu, osłabienie, drażliwość, zaparcia/biegunki, oddech ketogenny oraz obciążenie nerek prowadzące do ich niewydolności. W szczególności, kobiety miały o 5% większą częstotliwość występowania chorób układu krążenia (choroby serca) na każdy wzrost wskaźnika spożycia protein (przy jednoczesnym niskim spożyciu węglowodanów) o 10 punktów. Taki wynik oznacza o 62% większą częstotliwość występowania tych chorób u kobiet stosujących najbardziej wysokobiałkowe diety niskowęglowodanowe w porównaniu z tymi, które stosowały diety o niższej podaży białka. Niezbilansowana dieta ketogeniczna powodowała niekorzystne zmiany w profilu lipidowym. Badania sugerują, że długotrwałe stosowanie diety wysokobiałkowej niskowęglowodanowej podwyższa śmiertelność ogólną oraz częstość występowania chorób układu krążenia.

Keto dieta – na co uważać? 

Dieta ketogeniczna ma wiele skutków ubocznych i nie powinna być stosowana bez konsultacji z lekarzem. Spadek masy ciała można osiągnąć w inny sposób, ograniczając produkty o wysokim indeksie glikemicznym, ale bez konieczności eliminowania węglowodanów z diety. Poniżej znajdują się wypisane niebezpieczeństwa diety keto:

• problemy z koncentracją i nauką, „zamglenie” umysłowe
• problemy ze snem
• nieprzyjemna woń z ust, przypominająca aceton
• uszkodzenie nerek, z powodu spożycia zbyt dużej ilości białka
• zaparcia
• obniżenie libido
• niedobory witamin i składników mineralnych
• niecałkowite spalanie tkanki tłuszczowej
• podwyższenie poziomu cholesterolu
• nasilenie miażdżycy

Co zamiast diety keto?

Zamiast diety ketogenicznej z powodzeniem można stosować dietę o niskim indeksie glikemicznym lub dietę z ograniczeniem węglowodanów, jednak nie poniżej 40% wartości energetycznej jadłospisu. Warto wspomnieć, że każda dieta powinna być dobrana przez dietetyka, który zadba o jej zbilansowanie.