Ból pod prawym żebrem (kłujący ból z prawej strony pod żebrami) - jakie choroby powodują ból pod żebrami? Najczęstsze przyczyny bólu w prawym podżebrzu - kolka żółciowa, nieprawidłowa praca narządów i inne

Ból z prawej strony pod żebrami - co może oznaczać?

Ostry, kłujący ból pod prawym żebrem bądź przewlekłe gniecenie i dyskomfort w prawym boku mogą stanowić powód do niepokoju, choć zazwyczaj okazuje się, że przyczyna takich dolegliwości jest prozaiczna. Często ból w prawym podżebrzu wynika z niestrawności, urazu lub towarzyszy chorobie przewlekłej, o której obecności pacjent wie. Niestety, czasem ból pod prawym żebrem może być wywołany poważniejszymi przyczynami, takimi jak choroby narządów wewnętrznych znajdujących się w jamie brzusznej (w tym wątroby, pęcherzyka żółciowego, trzustki czy jelit), a nawet choroby serca i układu krążeniowo-naczyniowego. W jakich sytuacjach ból w podżebrzu powinien stanowić powód do niepokoju, a w jakich z wizytą u lekarza można jeszcze poczekać? Co może oznaczać ból w prawym podżebrzu i jakie patologie mogą spowodować tego typu dolegliwości? Jak wygląda diagnostyka tego rodzaju bólu i leczenie schorzeń wywołujących ból w prawym boku? Poznaj najważniejsze informacje o tym dość charakterystycznym, a jednocześnie nieswoistym symptomie!

Prozaiczna przyczyna bólu w prawym boku - ból żeber w wyniku urazu

Jedną z dość częstych przyczyn bólu w prawym boku jest po prostu uraz mechaniczny - powstały na skutek zbyt intensywnego treningu, przeciążenia podczas dźwigania, uderzenia lub upadku czy innych okoliczności. Jeśli więc ból nie ma mocnego natężenia, a jednocześnie pacjent potrafi określić, czy był wcześniej narażony na uraz - wówczas z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że doszło do nadwyrężenia mięśni międzyżebrowych czy ich przyczepów. W takiej sytuacji, jeśli dolegliwości powoli ustępują z dnia na dzień i nie utrzymują się w tym samym natężeniu powyżej 2-3 dni - nie ma powodów do zmartwień. Jeśli jednak ból stopniowo się zwiększa i dodatkowo pojawia się ograniczenie ruchomości w obrębie kręgosłupa lędźwiowego (pacjentowi trudność sprawia skręt tułowia), wówczas należy zgłosić się do lekarza.

Ból pod prawym żebrem - co może oznaczać i jakich narządów jamy brzusznej może dotyczyć?

Tak, jak zostało to wspomniane we wstępie do artykułu, ból pod prawym żebrem może być objawem wielu chorób - w praktyce oznacza to, że może on wskazywać na różne dysfunkcje narządów w obrębie części jamy brzusznej, ale również tych położonych w klatce piersiowej (chodzi tu przede wszystkim o płuca oraz o serce). Poniżej przedstawiamy najczęstsze przyczyny bólu w prawym podżebrzu, które będą wymagały szerszej diagnostyki różnicującej poszczególne jednostki chorobowe i dolegliwości.

Ból z prawej strony pod żebrami - wątroba i jej schorzenia

Ból z prawej strony pod żebrami może być wywoływany przez schorzenia i nieprawidłowości w pracy wątroby.Niestety, organ ten jest narażony na naprawdę wiele przypadłości, w wyniku których powiększa swoją objętość (co jest oczywiście stanem patologicznym). Warto tu jednak wyjaśnić kwestię samego „bólu” wątroby - nie jest ona unerwiona i nie może sprawiać pacjentowi bólu, a to, co dana osoba odczuwa w formie dolegliwości, to z jednej strony ucisk na sąsiadujące organy i tkanki, a także powiększenie unerwionej, łącznotkankowej błony, która otacza wątrobę. Więcej informacji o tym zagadnieniu znajduje się w jednym z poprzednich tekstów udostępnionych w poradniku Olmed: Czy wątroba boli? 4 główne fakty i mity o wątrobie.

Ból pod prawym żebrem, powiązany z wątrobą, mogą więc powodować: alkoholowe i niealkoholowe stłuszczenie wątroby i jej powiększenie, żółtaczka i inne infekcje wirusowe atakujące omawiany narząd, zakrzepica żył wątrobowych (czyli tak zwany „zawał wątroby”), a także stany zapalne, guzy i nowotwory oraz torbiele rozwijające się w wątrobie. Ból w prawym nadbrzuszu, utrzymujący się pomimo upływu czasu czy przyjmowania środków przeciwbólowych, powinien skłonić pacjenta do tego, by skonsultować się z lekarzem - zwłaszcza wtedy, gdy towarzyszy mu zażółcenie powłok skórnych, gorączka, zastój moczu, obecność krwi w moczu (lub jego wyraźne zaciemnienie) oraz niepowściągliwe wymioty.

Ból w prawym podżebrzu - choroba pęcherzyka żółciowego? Czy ostry i kłujący ból po prawej stronie, pod żebrami, oznacza kolkę żółciową?

Pęcherzyk żółciowy (zwany również potocznie woreczkiem żółciowym) to struktura należącą do układu pokarmowego, której zadaniem jest wsparcie trawienia tłuszczów, a oprócz tego regulowanie procesu wytwarzania żółci. Ból pojawiający się w przypadku dysfunkcji woreczka żółciowego, w okolicy prawego żebra, może mieć różne natężenie (od ostrego i kłującego, aż po tępy i o umiarkowanej sile), a dodatkowo wzmagać się w momencie wciągania powietrza do płuc i promieniować aż do pleców (w tym do prawej łopatki).

Ból pod prawymi żebrami powiązany z woreczkiem żółciowym może oznaczać takie choroby, jak kamicę żółciową(będącą jedną z najczęstszych chorób omawianego narządu) czy zapalenie pęcherzyka żółciowego (często pojawiające się jako następstwo kamicy). Napadowy ból towarzyszący kamicy, powodowany przez powiększanie się pęcherzyka z uwagi na zastój w drogach żółciowych w wyniku gromadzenia się złogów, określany bywa kolką żółciową (czasem także kolką wątrobową). Oprócz tego silny ból w prawym nadżebrzu powiązany z woreczkiem żółciowym może oznaczać powiększenie się organu z uwagi na rozrost nieprawidłowych struktur: guzów, polipów, raków, wodniaków i innych.

Ból pod żebrami z prawej strony - zespół jelita drażliwego i inne choroby jelit

Ból pod pod żebrami, z prawej strony brzucha, może także dotyczyć nieprawidłowej pracy jelit. W tym przypadku również mówimy o wielu jednostkach chorobowych i stanach patologicznych. Co istotne, w przypadku bólu wyraźnie powodowanego gazami, przejedzeniem czy niestrawnością, występujących sporadycznie, nie ma powodów do niepokoju. Nieprawidłowością jest jednak stale utrzymujący się ból w nadbrzuszu, któremu towarzyszą wzdęcia, powiększenie obwodu brzucha, długotrwałe zaparcia czy biegunki tłuszczowe - wówczas często przyczyną bywają dysfunkcje w procesie trawienia, należące do objawów takich schorzeń, jak SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego), choroba Leśniowskiego-Crohna, nierozpoznana celiakia czy zespół jelita drażliwego.

Inne, możliwe przyczyny bólu pod prawym żebrem, powiązane z jelitami, to między innymi wrzodziejące zapalenie jelita i ogólnie - zapalenie jelit, nowotwory przewodu pokarmowego, niedrożności, uchyłki i wady anatomiczne jelita, a także perforacje jelit czy zakażenia bakteryjne.

Ból pod prawym żebrem a zapalenie trzustki

Wiele osób zastanawia się, czy ból pod prawym żebrem może oznaczać zapalenie trzustki. Co do zasady, dolegliwości bólowe związane z patologiami w obrębie trzustki raczej dotyczą lewego nadbrzusza, jednak należy pamiętać o tym, że ostry ból może promieniować - zarówno na prawą stronę, jak i do pleców. W związku z tym rozpierający ból w nadbrzuszu jak najbardziej może wskazywać na zapalenie trzustki - ostre (jeśli ból pojawia się nagle) lub przewlekłe (jeśli utrzymuje się przez wiele dni).

Zapaleniu trzustki, oprócz bólu, towarzyszą również często wymioty, gorączka, a także wyraźne napięcie brzucha i tkliwość powłok brzusznych. Tego typu objawy wymagają szybkiej konsultacji lekarskiej.

Diagnostyka i leczenie bólu pod prawym żebrem

Jak wynika z powyższych informacji, przyczyn bólu w prawym nadbrzuszu czy podżebrzu może być naprawdę wiele. Wśród nich wyróżniamy dodatkowo choroby serca i niewydolność żylną, a także choroby płuc. W związku z mnogością możliwych powodów bólu, diagnostyka musi uwzględniać różnicowanie chorób. Rozpoczyna się ona od wywiadu z pacjentem i wykonania najważniejszych badań laboratoryjnych (w tym badania krwi i moczu), które mogę nie tylko wskazać kierunek dalszej diagnostyki, ale również pomóc w określeniu stanu ogólnego pacjenta. Oprócz tego istotne są także badania obrazowe - RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej, a w razie konieczności - tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Jeśli okaże się, że dolegliwości bólowe powiązane są ze stanem jelit, lekarz może zlecić wykonanie kolonoskopii, a w przypadku podejrzenia choroby wątroby - wykonanie tak zwanych „prób wątrobowych”, czyli badań krwi obrazujących aktywność enzymów wątrobowych. W diagnostyce chorób powodujących ból w okolicy prawego podżebrza istotne jest także zbadanie poziomu kreatyniny czy mocznika we krwi.

Dalsze postępowanie terapeutyczne zależy oczywiście od ustalonej przyczyny bólu brzucha po prawej stronie. Pacjent, po pełnej diagnostyce, kierowany jest do specjalisty (gastrologa, urologa, kardiologa, nefrologa, hepatologa, hematologa i innych) w celu wdrożenia właściwego leczenia.

Źródła:

1. Dr n. med. A. Mokrowiecka, Jakie choroby powodują ból w prawym podżebrzu? [w:] Medycyna Praktyczna, 18.02.2014
2. Dr n. med. A. Mokrowiecka, Kłujący ból podżebrza - przyczyny, diagnostyka [w:] Medycyna Praktyczna, 27.03.2013
3. Lek. med. M. Przybylska-Feluś, Ból w prawej części brzucha [w:] Medycyna Praktyczna, 27.07.2012
4. Dr n. med. R. Drabczyk, Ból w prawym boku [w:] Medycyna Praktyczna, 12.08.2014
5. Prof. dr hab. n. med. D. Janczak, Kamica pęcherzyka żółciowego [w:] Chirurgia po Dyplomie 05/2017
6. M. Szturmowicz, Gruźlicze zapalenie osierdzia [w:] Kardiologia po Dyplomie 11/2012
7. Lek. K. Gajewski, aktualizacja: lek. M. Wiercińska, Powiększenie wątroby (hepatomegalia): przyczyny, objawy, leczenie [w:] Medycyna Praktyczna, 23.08.2022