Glukometr – czym jest? Jak używać aparat do mierzenia cukru i jak wybrać odpowiedni glukometr?

Co to jest glukometr?

Glukometr jest podstawowym urządzeniem diagnostycznym stworzonym z myślą o diabetykach. Służy do pomiaru stężenia glukozy we krwi i pozwala w prosty sposób monitorować przebieg cukrzycy. Regularne stosowanie pomaga zweryfikować skuteczność leczenia oraz odpowiednio szybko reagować, gdy stężenie glukozy we krwi ulega gwałtownym zmianom. Początkowo glukometry potrafiły osiągać wielkość encyklopedii, współcześnie są bardziej kompaktowe i mogą się zmieścić nawet w kieszeni.

Glukometr bezinwazyjny - jak działa?

Jednym z najnowszych rozwiązań wkraczającym na rynek jest glukometr bezinwazyjny. Wyposażone w nowoczesne skanery optyczne i spektrofotometryczne pozwala odczytać poziom cukru we krwi poprzez przyłożenie urządzenia do najbardziej ukrwionych miejsc na skórze. Dzięki temu rozwiązaniu pacjent, aby sprawdzić stężenie glukozy nie musi każdorazowo nakłuwać skóry i zmieniać paska do glukometru.

Jak używać glukometru (aparat do mierzenia cukru we krwi)?

Mierzenie poziomu cukru glukometrem u cukrzyków powinno odbywać się kilka razy dziennie. Na czczo oraz po posiłkach. Przed przystąpieniem do nakłucia skóry należy dokładnie umyć ręce. Alkohol oraz wszelkie środki dezynfekujące mogą wpływać na poprawny odczyt stężenia, dlatego zaleca się stosowanie mydła. Następnie należy przygotować nakłuwacz oraz umieścić pasek testowy w glukometrze. Nakłuwaczem przebić opuszek palca, umieścić kroplę krwi na pasku testowym i odczytać wynik. Zaleca się, by nakłucie było na tyle głębokie, by krew wypłynęła samoistnie. Należy unikać wyciskania krwi z palca ponieważ glukometr może wtedy niepoprawnie odczytać wynik. Każdy odczytany wynik należy skrupulatnie notować, wraz z godziną badania oraz okolicznościami jego wykonania.

Prawidłowe zakresy stężenia glukozy we krwi - jak interpretować pomiar?

Jedną z najczęstszych przyczyn wysokiego poziomu cukru jest cukrzyca I i II typu. Jednakże jest wiele innych czynników które mogą przyczynić się do podwyższenia poziomu glukozy we krwi. Tak jak na przykład:

• Stres
• Nadczynność tarczycy
• Niewydolność nerek
• Źle leczona cukrzyca
• Zapalenie trzustki
• Rak trzustki
• Insulinooporność

Gdy poziom cukru jest niewłaściwy wymagana jest konsultacja z lekarzem. Wysoki poziom cukru może doprowadzić do uszkodzenia nerwów i narządów, a także zwiększa ryzyko udaru mózgu i zawału serca.

Mierzony na czczo, prawidłowy poziom cukru u zdrowego człowieka powinien mieścić się w przedziale 70-99 mg/dl. W przypadku gdy stężenie jest większe niż 99 mg/dl lecz nie przekracza 125 mg/dl mówi się o nietolerancji glukozy i leczenie wymaga odpowiedniej diety. Jeśli pomiar przekracza 125 mg/dl należy wykonać dodatkowe badania w celu diagnostyki w kierunku cukrzycy.

Jak wybrać odpowiedni glukometr dla diabetyka?

Na Polskim rynku istnieje wiele glukometrów, lecz nie wszystkie są sobie równe. Oczywiście każdy glukometr doskonale wykonuje swoje główne zadanie, czyli pomiar stężenia cukru we krwi. Natomiast wiele z nich różni się rozmiarem, ilością i rodzajami funkcji jakie oferują. Należy zastanowić się jaki glukometr najbardziej będzie odpowiadać naszym preferencjom oraz stylowi życia.

Należy rozważyć, jaki powinien być rozmiar naszego glukometru. Zdecydowana większość glukometrów ma wielkość od 3-4 centymetrów i bezproblemowo zmieści się do torebki czy plecaka, lecz w przypadku gdy chcielibyśmy umieścić go w kieszeni lub innym miejscu o małej pojemności należy zastanowić się nad mniejszym modelem. Trzeba przy tym pamiętać, że im mniejszy glukometr tym mniejszy wyświetlacz, co może powodować problemy z odczytem wyniku u osób ze słabym wzrokiem. Istnieją również glukometry zaprojektowane specjalnie dla osób niewidomych i o słabym wzroku, posiadają większe ekrany i wyposażone są w funkcje audio, które odczytują wyniki badan na głos. Kolejnym krokiem przy wyborze urządzenia jest rozmiar próbki krwi której potrzebuje glukometr by prawidłowo podać wynik. Najnowsze modele wymagają zaledwie 0,3 mikrolitrów krwi, jednakże wiele modeli potrzebuje nawet do 1 mikrolitra, a nawet więcej. Im wymagana jest większa próbka, tym większe może być nakłucie, osoby którym głębsze nakłucia sprawiają dyskomfort powinny zdecydować się na modele wymagające mniejszej próbki. Glukometry posiadają wbudowaną pamięć która zapamiętuje określoną ilość testów, należy zastanowić się jak bardzo będzie się polegać na pamięci glukometru a na notowaniu wyników w zeszycie. Przy wyborze glukometru należy upewnić się że można pobierać krew z preferowanego miejsca. Zdecydowana większość wspiera alternatywne miejsca, takie jak ramię czy noga. Lecz istnieją modele, w przypadku których badanie może zostać wykonane tylko w poszczególnych obszarach.

Glukometr u kobiet w ciąży

Glukometr jest również stosowany przez kobiety w ciąży. Szczególnie w przypadku kobiet, u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową. Dokonywanie pomiarów 2 razy dziennie po posiłkach pomaga ocenić skuteczność diety cukrzycowej. Zbyt wysokie odczyty mogą być podstawą do włączenia przez diabetologa insuliny. W przypadku kobiet w ciąży z regularną cukrzycą zaleca się mierzenie poziomu glukozy glukometrem przynajmniej 4 razy dziennie, a co 2-3 tygodnie powinny zostać wykonane całodobowe profile glikemii.

Przypisy:

1. Poradnik Diabetologiczny 1/2017. Red. Szewczyk, Alicja . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2017.
2. Pielęgniarstwo diabetologiczne. Red. Szewczyk, Alicja . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019.