Biotyna (witamina H – witamina B7) – właściwości, źródła biotyny, niedobór

Biotyna jest jednym z najpopularniejszych składników stosowanych w preparatach poprawiających kondycję skóry, włosów i paznokci. Jej niedobór może zwiększać poziom cholesterolu we krwi oraz powodować liczne dolegliwości skórne i zdrowotne. Jakie są właściwości biotyny? Jakie produkty spożywcze są jej najlepszym źródłem? Lepszym rozwiązaniem będzie lek z biotyną czy suplement?

Czym jest biotyna?

Biotyna (inaczej witamina H, witamina B7) jest witaminą z grupy B rozpuszczalną w wodzie. Uczestniczy w syntezie kwasów nukleinowych, kwasów tłuszczowych, metabolizmie białek, węglowodanów, leucyny. Biotyna wspólnie z witaminą K bierze udział także w syntezie protrombiny. Korzystnie wpływa na stan skóry, włosów i paznokci.

Niedobór biotyny

Jakie są objawy niedoboru biotyny? Niedobór biotyny może prowadzić do powstawania zmian skórnych (łojotok, łupież, łuszczenie się skóry), znużenia, braku łaknienia, bóli mięśniowych, niedokrwistości, depresji oraz zwiększonego stężenia cholesterolu we krwi. Może pojawić się również zapalenie skóry i spojówek, wypadanie włosów, nudności i wymioty, atakasja oraz opóźniony rozwój u dzieci. Niedobór biotyny jest rzadko spotykany u osób stosujących zdrową, zbilansowaną dietę. Przyczyną niedoboru mogą być zaburzenia funkcjonowania mikroflory jelitowej (np. wskutek przewlekłej antybiotykoterapii), nadużywanie alkoholu oraz spożywanie surowych jajek.

Udowodniono, że niedobór biotyny ma niekorzystny wpływ na układ immunologiczny – zmniejszeniu ulega synteza przeciwciał oraz limfocytów B. U dzieci z dziedzicznymi zaburzeniami metabolizmu biotyny często dochodziło do stanów zapalnych skóry wywołanych zakażeniem Candida.

Witamina H – źródła

Biotyna w produktach spożywczych występuje w największych ilościach w żółtku jajka, warzywach strączkowych, orzechach, migdałach, grzybach i drożdżach. Mięso i owoce zawierają jej znacznie mniejsze ilości. W niewielkim stopniu, biotyna wytwarzana jest w organizmie człowieka wskutek aktywności bakterii jelitowych. Nie zaleca się spożywania surowych jajek, ponieważ zawierają one awidynę – białko blokujące wykorzystanie biotyny w organizmie. Obróbka termiczna powoduje jej denaturację, pozbawiając awidynę zdolności wiązania biotyny.

Biotyna – dawkowanie

Zapotrzebowanie na biotynę nie jest dokładnie znane, jednak przyjmuje się zakres 100-300 μg/dobę jako rekomendowane wartości spożycia. Minimalne wystarczające spożycie biotyny oscyluje w granicach 8-20 μg/dobę dla dzieci, 25 μg/dobę dla młodzieży i 30 μg/dobę dla dorosłych. Biotyna jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, jej ewentualny nadmiar usuwany jest wraz z moczem. Zapotrzebowanie na biotynę może wzrosnąć w trakcie leczenie przeciwdrgawkowego (prymidon, karbamazepina) oraz przy stosowaniu kwasu liponowego.

Biotyna na włosy, skórę i paznokcie

Biotyna jest jednym ze składników wpływających na stan skóry, włosów i paznokci. Nie zawsze wypadanie włosów czy suchość skóry spowodowane jest jej niedoborem. Przyczyn może być wiele: zaburzenia hormonalne, niedobory różnych witamin i składników mineralnych, choroby tarczycy, niewłaściwa pielęgnacja. Niemniej jednak u znacznej części kobiet skarżących się na nadmierne wypadanie włosów, zaobserwowano niedobór biotyny. Biotyna wpływa na tempo wzrostu włosów, jak również hamuje ich przetłuszczanie się.

Witamina ta niezbędna jest również dla utrzymania zdrowej kondycji skóry. Wpływa na aktywność gruczołów łojowych, regulując wydzielanie sebum i zapobiegając nadmiernemu przetłuszczaniu się skóry. Przeciwdziała jej łuszczeniu się, a także poprawia nawilżenie i regenerację. Nie bez powodu, biotynę stosuje się w leczeniu trądziku, łojotoku i łuszczycy.

Witamina ta, poprzez udział w syntezie keratyny, przez co korzystnie oddziałuje na stan paznokci. Według badań, przyjmowanie 2,5mg biotyny doustnie zmniejszało kruchość paznokci, poprawiając ich twardość i grubość.

Biotyna – lek czy suplement?

Suplementy diety są specjalistyczną żywnością przeznaczoną dla osób zdrowych, które wymagają uzupełnienia diety w konkretny składnik. Lek z kolei, ma za zadanie leczyć lub zapobiegać chorobom. Przed wprowadzeniem leku do sprzedaży, przechodzi od wiele badań laboratoryjnych i klinicznych. Musi on zostać zatwierdzony przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych. Dodatkowo, każda partia leku schodząca z taśmy produkcyjnej podlega ścisłej kontroli. Kupując lek, mamy gwarancję kontrolowanej jakości i udowodnionej skuteczności. Lek z biotyną będzie miał udokumentowaną skuteczność kliniczną. Suplementy diety z kolei zawierają składniki, które mają za zadanie uzupełnić standardową dietę. Nie podlegają one ścisłym kontrolom przed wprowadzeniem na rynek, jedyne nadzorowi Sanepidu. Dlatego tak ważne jest, aby wybierać suplementy ze sprawdzonego źródła.

Biotyna jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, której niedobór pogorszy stan skóry, włosów i paznokci, a także będzie przyczyniać się do podwyższenia cholesterolu we krwi, przyspieszając rozwój miażdżycy.

Przypisy:

1. Lipner, Shari R. "Rethinking biotin therapy for hair, nail, and skin disorders." Journal of the American Academy of Dermatology6 (2018): 1236-1238.
2. Dattola, Annunziata, et al. "Role of Vitamins in Skin Health: A Systematic Review." Current Nutrition Reports(2020): 1-10.
3. Żywienie w chorobach nowotworowych. Red. Szawłowski, Andrzej W.; Gromadzka-Ostrowska, Joanna; Paluszkiewicz, Piotr; Słodkowski, Maciej; Sobocki, Jacek. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020
4. Korbut, Ryszard. Farmakologia. Red. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2017
5. Zempleni, Janos, Subhashinee SK Wijeratne, and Yousef I. Hassan. "Biotin." Biofactors1 (2009): 36-46.