Alergiczne zapalenie spojówek – jak zmniejszyć objawy?

Idzie wiosna idzie…alergia. Nie dla każdego początek wiosny jest tak długo wyczekiwanym momentem. Osoby cierpiące na sezonowe alergiczne zapalenie spojówek szykują zapas leków przeciwhistaminowych, aby przetrwać ten ciężki dla nich czas. Jak skutecznie zmniejszyć objawy wiosennych alergii? Jak zmniejszyć problemy związane z alergicznym zapaleniem spojówek?

Nasze oczy mają wiele mechanizmów chroniących je przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Ochronę tą stanowią rzęsy, powieki, odruch mrugania oraz łzy. Czasami jednak, potencjalnie niegroźne substancje mogą powodować reakcję alergiczną w okolicach spojówki oka. Kiedy układ odpornościowy jest „nadreaktywny”,  klasyfikuje nieszkodliwe pyłki roślin jako patogeny, mobilizując organizm do ich zwalczania. Wtedy pojawiają się uporczywe objawy alergii takie jak zaczerwienienie i łzawienie oczu, świąd i podrażnienia. Wraz z objawami ocznymi często występują symptomy ze strony nosa takie jak katar sienny i kichanie.

Alergiczne zapalenie spojówek – rodzaje i objawy zapalenia 

Alergiczne zapalenie spojówek może być dolegliwością całoroczną lub sezonową. Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek jest najczęstszą IgE-zależną reakcją nadwrażliwości wywołaną przez alergeny wziewne takie jak pyłki roślin i spory pleśni. Czasami może wystąpić alergia krzyżowa pomiędzy alergenami pyłku roślin i pokarmów. Objawy pojawiają się co roku, mają nagły początek i ostry przebieg. Występuje nieżyt nosa, spojówek, świąd gardła i podniebienia. Oczy są zaczerwienione, spojówki przekrwione. Zmiany dotyczą obu oczu. Początek choroby przypada zwykle między 7 a 14 rokiem życia.

W przypadku występowania objawów alergii bez względu na porę roku, przyczyną jest IgE-zależna reakcja nadwrażliwości na całoroczne alergeny takie jak sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego czy antygeny grzybów pleśniowych. Zaostrzenia przypadają na okres jesieni, kiedy narażenie na te alergeny jest największe. Objawy są podobne jak w przypadku alergii sezonowej, są jednak łagodniejsze i występują przez cały rok z momentami zaostrzeń.

Alergiczne zapalenie spojówek – leczenie farmakologiczne

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek, zarówno sezonowego jak i całorocznego obejmuje profilaktykę (unikanie alergenów), stosowanie leczenia miejscowego, ogólnego oraz swoistą immunoterapię (odczulanie). Jako leczenie miejscowe stosuje się najczęściej krople do oczu z substancjami o działaniu przeciwhistaminowym. Dostępne są także krople do oczu zmniejszające zaczerwienienie, zawierające składniki obkurczające naczynia krwionośne (nafazolina, tetryzolina). Podaje się także doustnie leki przeciwhistaminowe, czasami wzbogacane o pseudoefedrynę w okresach zaostrzeń choroby. 

Soczewki kontaktowe przy alergicznym zapaleniu spojówek– tak czy nie?

Przy alergicznym zapaleniu spojówek można nosić soczewki kontaktowe, jednak najlepiej aby były to jednodniowe soczewki przeznaczone dla alergików. Przy aplikacji kropli do oczu, pamiętajmy o zdjęciu soczewek i założeniu ich dopiero około 15 minut po zakropleniu. W kroplach do oczu nie powinny znaleźć się substancje takie jak chlorek benzalkoniowy i drażniące konserwanty.

Natura z pomocą - w walce z alergicznym zapaleniem spojówek

Niektóre rośliny i zioła, ze względu na zawarte w nich związki bioaktywne, mogą obniżać wytwarzanie histaminy i tym samym, przyczyniać się do zmniejszenia objawów alergii. Do szczególnie dobrze przebadanych surowców zaliczamy olej z czarnuszki. Zawarta w nim substancja (nigellon) wykazuje aktywność przeciwhistaminową i przeciwzapalną. Stosowanie 1-5ml oleju z czarnuszki przez okres minimum 8 tygodni będzie zmniejszać objawy alergii. Kolejną rośliną wartą uwagi jest pachnotka zwyczajna, zawierająca kwas rozmarynowy – związek o działaniu przeciwalergicznym. Tabletki z ekstraktem z pachnotki polecane są dla osób z różnymi rodzajami alergii, w tym skórnych oraz przebiegających z nieżytem nosa. W literaturze opisywana jest także jest tarczyca bajkalska, wyciszająca nadreaktywny układ odpornościowy alergika. Bajkalina i bajkaleina, substancje czynne rośliny, powodują znaczne obniżenie uwalniania histaminy z komórek tucznych. Korzystnie wpłynąć na zdrowie może również rumianek, wiesiołek dwuletni i świetlik.

Piśmiennictwo

1. Obtułowicz, Krystyna. Alergologia. Red.: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2016, 544 s. ISBN 978-83-200-5101-8
2. Sahebkar, Amirhossein, et al. "Nigella sativa (black seed) effects on plasma lipid concentrations in humans: A systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials." Pharmacological research 106 (2016): 37-50.
3. Dhyani, Akriti, Rajni Chopra, and Meenakshi Garg. "A review on nutritional value, functional properties and pharmacological application of perilla (Perilla frutescens L.)." Biomedical and Pharmacology Journal 12.2 (2019): 649-660.
4. Kamei, Rikiya, et al. "A flavanone derivative from the Asian medicinal herb (Perilla frutescens) potently suppresses IgE-mediated immediate hypersensitivity reactions." Biochemical and biophysical research communications 483.1 (2017): 674-679.
5. Dubey, Kamlesh Kumar. "Complementary and Alternative Treatment Methods for Allergic Rhinitis." (2020).
6. Mlcek, Jiri, et al. "Quercetin and its anti-allergic immune response." Molecules 21.5 (2016): 623.