Zgaga w ciąży - jak radzić sobie ze zgagą i złagodzić uciążliwe pieczenie i palenie w przełyku? Poznaj apteczne i domowe sposoby na zgagę w ciąży

Zgaga w ciąży - przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby na zgagę w ciąży

Zgaga w ciąży to dość uciążliwa dolegliwość, która - jeśli jej objawy są wyjątkowo intensywne - może dokuczać przyszłej mamie w różnych momentach dnia, a nawet do końca trwania ciąży. Za pieczenie i palenie w przełyku odpowiada oczywiście cofanie się soku żołądkowego o kwaśnym odczynie. Taki mechanizm drażni śluzówkę wyściełającą przełyk, dając przy tym nieprzyjemne, charakterystyczne dolegliwości bólowe. W jaki sposób radzić sobie ze zgagą w ciąży? Czy istnieją metody jej zapobiegania? Jakie leki na zgagę może przyjmować kobieta spodziewająca się dziecka? Poznaj najważniejsze informacje o przebiegu i leczeniu zgagi w ciąży i sprawdź, jak łagodzić pieczenie w przełyku i co zrobić, by objaw ten występował jak najrzadziej.

Zgaga w ciąży - czym jest kiedy pojawia się zgaga w ciąży?

Tak, jak zostało to wspomniane powyżej, zgaga jest stanem, w którym następuje cofanie się soku żołądkowego do przełyku - wbrew jego fizjologicznemu ruchowi, który powinien odbywać się zgodnie z grawitacją. Zgaga może być objawem choroby refluksowej, choć u kobiet ciężarnych jej przyczyny są zwykle dość prozaiczne i nie zwiastują rozwoju konkretnego schorzenia.

Najczęściej zgaga w ciąży pojawia się u kobiet w następujących okolicznościach:

• po zjedzeniu bardzo obfitego (dużego) posiłku;
• po spożyciu pokarmów mocno przyprawionych, ostrych, smażonych czy wysoko przetworzonych;
• po wypiciu napojów gazowanych;
• po przyjęciu pozycji leżącej bezpośrednio po spożyciu posiłku;
• po spożyciu posiłku szybko, bez dokładnego gryzienia, w pośpiechu;
• po spożyciu kwaśnych produktów (cytrusów, kiszonek);
• po przyjęciu niektórych leków (na przykład leków przeciwwymiotnych);
• po wypiciu kawy lub herbaty na czczo.

Skąd się bierze zgaga w ciąży? Przyczyny zgagi w ciąży (zwiększone ciśnienie śródbrzuszne, zmiany hormonalne u kobiet w ciąży i inne)

Ogólnie rzecz biorąc, cofanie się soku żołądkowego do przełyku u kobiet w ciąży nie jest zjawiskiem rzadkim, ani nawet niepokojącym. Jego pośrednich przyczyn upatruje się:

• podczas pierwszych miesięcy ciąży (a zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży) - w zmianach hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety, a konkretnie w działaniu hormonów odpowiadających za rozluźnianie się mięśni (a zwłaszcza progesteronu i relaksyny, co umożliwia wzrost macicy, rozluźnienie spojenia łonowego) - także tych znajdujących się w obrębie układu pokarmowego. W efekcie tego mechanizmu dochodzi do zmniejszenia napięcia mięśni przełyku i ich nieprawidłowego działania, a tym samym - do cofania się treści pokarmowej z żołądka do przełyku i innych, nieprzyjemnych dolegliwości;
• w dalszych miesiącach ciąży, aż do jej zakończenia (zwłaszcza w trzecim trymestrze), dochodzi do stopniowego wzrostu ciśnienia śródbrzusznego. Wszystkiemu winna jest oczywiście powiększająca się macica oraz dynamicznie rosnący płód, uciskający organy wewnętrzne, do których zalicza się również żołądek. W ten sposób dochodzi do cofania się kwasu solnego i treści żołądkowej do przełyku.

Oczywiście wśród przyczyn, które mogą nasilać objawy zgagi w czasie ciąży, wyróżniamy także wszystkie czynniki dotyczące diety i nawyków żywieniowych wymienione w poprzednim akapicie.

Objawy zgagi w ciąży - jak je rozpoznać?

Nieprzyjemne objawy zgagi w trakcie ciąży nie różnią się zbytnio od objawów zgagi u kobiet nie spodziewających się dziecka, a także u mężczyzn (więcej informacji o „klasycznej” zgadze znajduje się w artykule Domowe sposoby na zgagę - przyczyny zgagi i jej leczenie). Niemniej, wśród symptomów tej dolegliwości można wyróżnić:

• charakterystyczne palenie i pieczenie przełyku w momencie podrażnienia śluzówki przez cofający się sok żołądkowy;
• tępy, stały, mocny ból w okolicach mostka, utrudniający niekiedy przyjęcie wyprostowanej pozycji;
• wrażenie „utknięcia” ciała obcego w przełyku;
• intensywne „odbijanie”, cofanie się niestrawionej treści pokarmowej nawet do jamy ustnej, odruchy wymiotne.

Domowe sposoby na zgagę w ciąży (soda, mleko i inne). Jak złagodzić tę dolegliwość?

Wśród domowych sposobów na zgagę znanych jest naprawdę wiele porad i wskazówek. Przy ich wdrażaniu należy jednak pamiętać, że nie każda z nich jest właściwa, a przede wszystkim bezpieczna dla kobiety w okresie ciąży. Przykładem może być przekazywana z pokolenia na pokolenie metoda uwzględniająca wypijanie roztworu z wody i z sody oczyszczonej. W teorii powinna ona łagodzić objawy, jednak tak naprawdę robi to tylko na chwilę, a w przypadku kobiety ciężarnej mikstura taka może wywołać mdłości, wymioty, złe samopoczucie, a w końcu również zaostrzenie zgagi.

Domowe sposoby na zgagę, bezpieczne do stosowania w ciąży, obejmują m.in:

• picie - w małych ilościach i drobnymi łykami - chudego mleka lub spożywanie jogurtu naturalnego. Produkty te mają zarówno łagodzić pieczenie, jak i delikatnie powlekać gardło i przełyk, niwelując podrażnienia;
• spożywanie łagodnego kleiku z siemienia lnianego (również działającego powlekająca i łagodząco na przełyk);
• picie - małymi łykami - mineralnej wody niegazowanej.

Wszystkie wymienione powyżej sposoby mają również wspomagać spływanie kwasu żołądkowego tam, gdzie powinien znajdować się cały czas. Oprócz tych metod zaleca się kobietom w ciąży unikanie stresu, wysypianie się, spożywanie 5-6 posiłków na dobę - w mniejszych porcjach, uwzględniając dokładne gryzienie i powolne przełykanie. Po jedzeniu nie należy przyjmować pozycji leżącej lub gwałtownie się schylać - takie okoliczności sprzyjają grawitacyjnemu spływaniu soku żołądkowego do przełyku. Kobieta w ciąży, zmagająca się z nawracającą zgagą, powinna także unikać picia kawy na pusty żołądek, spożywania tłustych, ciężkostrawnych i mocno przyprawionych potraw oraz przekąsek.

W niektórych przypadkach zgagę w ciąży pomagają złagodzić również zioła i przygotowane z nich napary, takie jak rumianek, prawoślaz, melisa, koper włoski czy kmin rzymski. Wiele kobiet poleca także migdały, które łagodzą niestrawność i uczucie palenia w przełyku. Ziół nie należy jednak stosować na własną rękę - przed ich spożyciem trzeba koniecznie skonsultować się z lekarzem prowadzącym.

Leczenie zgagi w ciąży - jakie leki na zgagę w ciąży są bezpieczne i faktycznie pomagają na zgagę?

W przypadku braku poprawy po zastosowaniu domowych metod na zgagę, po konsultacji z lekarzem można sięgnąć po preparaty na zgagę dostępne w aptece bez recepty. Należy pamiętać jednak o dwóch zasadach:

• kobiety w ciąży mogą stosować leki na zgagę na bazie węglanu magnezu, węglanu wapnia oraz alginianów (substancji pozyskiwanych z morskich wodorostów). Składniki te mają działanie zobojętniające kwas żołądkowy i łagodzą przykre dolegliwości;
• kobiety w ciąży nie powinny stosować preparatów na zgagę zawierających związki glinu oraz wodorowęglan sodu.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących bezpieczeństwa stosowania konkretnych leków w ciąży, należy zwrócić się o poradę do lekarza lub farmaceuty.

Źródła:

1. Dr n. med. A. Pietrzak, Choroba refleksowa a ciąża [w:] Medycyna po Dyplomie 10/2018
2. Dr n. med. A. Mokrowiecka, Refluks żołądkowo-przełykowy u ciężarnej [w:] Medycyna Praktyczna, 21.08.2012
3. M. Bryl, Pacjentka w ciąży pod opieką gastroenterologa [w:] termedia.pl, dostęp: 30.11.2023