Zaczerwienione i przekrwione oczy – objawy, przyczyny i łagodzenie objawów zespołu czerwonego oka

Zaczerwienione oczy – przyczyny i objawy

Przekrwienie oczu (lub jednego oka) nazywane jest również „zespołem czerwonego oka” (ang. red eye syndrome) lub „czerwonym okiem” to jeden z najczęściej spotykanych objawów okulistycznych. Wynika z poszerzenia i przekrwienia naczyń krwionośnych spojówki, położonych w białej twardówce lub pojawienia się krwi pod spojówką. Nie jest to jednostka chorobowa, a jedynie objaw, który może towarzyszyć wielu stanom patologicznym w obrębie oka. Stan zapalny może prowadzić do pojawienia się patologicznej wydzieliny, zaczerwienienia, swędzenie, obrzęk powiek, nadwrażliwość na światło, bólu oka, łzawienia. Zaczerwienione oczy mogą również być wynikiem długotrwałego korzystania z komputera, oglądania telewizji, palenia marihuany, przemęczeniem i zbyt małą ilością snu, a także podrażnieniem spojówki przez czynniki zewnętrzne np. dym, pył.




Wśród patologii powodujących zaczerwienienie oka wymienić można:

• stany zapalne spojówek – bakteryjne, wirusowe, alergiczne zapalenie spojówek, zespół suchego oka
• guzy spojówki
• podspojówkowy wylew krwi
• zapalenie rogówki
• urazy gałki ocznej
• bakteryjne zapalenie wnętrza gałki ocznej
• keratopatie
• zespół nawracających ubytków nabłonka rogówki
• zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej
• podwinięcie powieki
• nieprawidłowy wzrost rzęs
• jęczmień
• zapalenie brzegów powiek
• choroby zapalne twardówki
• orbitopatia tarczycowa
• choroby zapalne oczodołu
• jaskra
• klasterowe bóle głowy

Przyczyny zaczerwienienia oczu u dzieci

U dzieci najczęstsze przyczyny zaczerwienia oczu to podrażnienia mechaniczne oka oraz zapalenie spojówek o etiologii alergicznej, bakteryjnej lub wirusowej. Kiedy zaczerwienieniu towarzyszy obecność wydzieliny ropnej, podejrzewa się zakażenie bakteryjne. Przekrwienie z współwystępującym łzawieniem oraz świądem oczu wskazuje na potencjalne podłoże alergiczne.

Domowe sposoby na zaczerwienione oczy

Sposób postępowania będzie zależny od przyczyny. Kiedy czerwone oko spowodowane jest przemęczeniem lub wpływem nadmiaru światła niebieskiego należy zadbać o odpowiednią ilość snu i odpoczynku oraz ograniczenie przebywania przed monitorem, telefonem lub telewizorem. Jeśli praca wymaga korzystania z komputera, zaleca się regularne robienie przerw. Gdy dojdzie do infekcji, nie powinno się nosić soczewek kontaktowym, a po wyleczeniu soczewki wymienić na nowe, by nie spowodować ponownego przedostania się patogenów do oka.

Jeśli zaczerwienienie oka powodowane jest przez uszkodzenie nabłonka rogówki w wyniku działania czynników zewnętrznych np. soczewki kontaktowe, klimatyzację, promienie słoneczne, sztuczne oświetlenie czy pracę przed monitorem komputerowym pomocne mogą być krople do oczu w postaci hydrożelu o właściwościach powlekających, nawilżających i chroniących nabłonek rogówki. Postać hydrożelu przedłuża działanie związków aktywnych na powierzchni śluzówki oka, zwiększając skuteczność preparatu. W swoim składzie krople powinny mieć składniki takie jak:

• dekspantenol – analog kwasu pantotenowego (witamina z grupy B) o właściwościach ochronnych oraz odżywczych dla nabłonka rogówki
• metylosulfonylometan – siarka pochodzenia organicznego ułatwiająca wchłanianie dekspantenolu
• alkohol poliwinylowy – działa ochronnie, nawilżająco, powlekająco oraz posiada właściwości wiskoelastyczne i mukoadhezyjne (wytworzenie wiązań adhezyjnych w kontakcie z mucyną, co umożliwia kilkugodzinne, stopniowe uwalnianie substancji czynnej). Zastosowany w stężeniu 1,25% powoduje, że krople mają właściwości lepko-sprężyste podobne do płynu łzowego, nie powodując zaburzeń widzenia (zamglenie).
• diizotionian heksamidyny, chlorowodorek poliheksanidu, wersenian disodowy – związki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, zapewniają jałowość kropli oraz chronią tkanki oka przed infekcjami

W celu zapobiegania infekcjom oczu należy dbać o higienę – nie wkładać palcu do oczu, często myć ręce, używać prywatnego ręcznika, przeprowadzać dokładny demakijaż, nie stosować wspólnie z innymi osobami maści lub kropli do oczu.

Czerwone oczy w przebiegu suchości oczu

Suchość i podrażnienie oczu najczęściej powodowana jest przez długą pracę przy komputerze, w słabych warunkach oświetleniowych, noszenie szkieł kontaktowych, długotrwałe przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych, z suchym powietrzem lub dymem papierosowym. Czasami suchość oczu rozwija się w przebiegu niektórych chorób autoimmunologicznych. W łagodzeniu dolegliwości pomocne są krople do oczy nazywane popularnie „sztucznymi łzami”. W swoim składzie zawierają substancje o działaniu nawilżającym np. hialuronian sodu. Do niektórych kropli dodawane są substancje o właściwościach łagodzących np. ekstrakt z rumianku czy świetlika.

Przekrwienie oczu w przebiegu alergicznego zapalenia spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek powstaje jako następstwo alergii wziewnej - na pyłki traw, roztocza, spory pleśni. Może być dolegliwością sezonową lub całoroczną. Objawy mają nagły początek i ostry przebieg. Poza zaczerwieniem i przekrwieniem oczu może wystąpić silne, łzawienie, szczypanie, pieczenie, światłowstręt, uczucie ciała obcego w oku. Symptomy schorzenia mogą czasami przypominać zespół suchego oka. W leczeniu farmakologicznych stosuje się krople do oczu z substancjami o działaniu przeciwhistaminowym i obkurczającym naczynia krwionośne, a także doustne leki przeciwhistaminowe. Terapię może uzupełniać stosowanie substancji naturalnych takich jak świetlik, rumianek, wiesiołek dwuletni, olej z czarnuszki, ekstrakt z tarczycy bajkalskiej czy tabletki z pachnotki zwyczajnej.

Leczenie przekrwionych oczu

Zaczerwienienie oczu jest jedynie objawem. Sposób leczenia powinien być dobrany przez okulistę do rozpoznanej jednostki chorobowej. Pilnej konsultacji z lekarzem w tym samym dniu wymagają osoby z zaczerwienieniem oka:

• po oparzeniach chemicznych
• po urazach mechanicznych (np. uderzenie, ciało obce w oku)
• z nagłym pojawieniem się wytrzeszczu
• ze światłowstrętem
• z zaczerwienieniem lub zakażeniem oka u pacjentów noszących soczewki kontaktowe
• z nagłym pogorszeniem widzenia
• z nagłym wystąpieniem podwójnego widzenia
• z pojawieniem się kół tęczowych wokół źródeł światła w silnie bolącym głowy z współwystępującym bólem głowy i pogorszeniem ostrości widzenia
• z silnym bólem oka i głowy

Konsultacji lekarskiej w ciągu 1-2 dni od wystąpienia zaczerwienienia oka wymagają osoby z chorobami powiek, stanami zapalnymi spojówek, powierzchownym zaczerwienieniem spojówek.

W większości przypadków wirusowego zapalenia spojówek stosuje się leczenie objawowe - okłady, krople do oczu, sztuczne łzy. Jeśli wystąpią zmiany w rogówce, włącza się do leczenia krople zawierające steroidy. W przypadku alergicznego zapalenia spojówek wykorzystywane są w głównej mierze leki przeciwhistaminowe i krople łagodzące. W zapaleniu spojówek o etiologii bakteryjnej używa się odpowiednio dobranych antybiotyków.

Przypisy

1. Suliński, Tomasz. "Zespół suchego oka a soczewki kontaktowe." OphthaTherapy 4 (2019): 259-263.
2. Pflugfelder, Stephen C., and Cintia S. de Paiva. "The pathophysiology of dry eye disease: what we know and future directions for research." Ophthalmology 11 (2017): S4-S13.
3. Kański J. Choroby infekcyjne oczu. Kompendium diagnostyki i leczenia, 2021.
4. Rubenstein, Jonathan B., and Tatyana Spektor. "Allergic conjunctivitis." Ophthalmology E-Book (2018): 191.
5. Leung, Alexander KC, et al. "Bacterial conjunctivitis in childhood: etiology, clinical manifestations, diagnosis, and management." Recent patents on inflammation & allergy drug discovery 12.2 (2018): 120-127.
6. Azari, Amir A., and Amir Arabi. "Conjunctivitis: a systematic review." Journal of ophthalmic & vision research 15.3 (2020): 372.