USG jamy brzusznej - interpretacja wyników, wskazania, przygotowanie do badania

USG jamy brzusznej to jedno z podstawowych badań diagnostycznych, które wykonuje się w przypadku podejrzenia chorób, stanów zapalnych i innych nieprawidłowości zachodzących w obrębie zarówno narządów składających się na układ pokarmowy, jak i układ rozrodczy człowieka. Obraz ultrasonograficzny jamy brzusznej pozwala między innymi na ocenę stanu wątroby, jelita grubego i cienkiego, pęcherza, moczowodów, w przypadku kobiet - jajników, jajowodów i macicy, a w przypadku mężczyzn - prostaty (przy zachowaniu odpowiednich procedur). Jak w praktyce wygląda USG jamy brzusznej? Interpretacja wyników jest dostępna od razu w trakcie badania, czy po nim? Czy konieczne jest szczególne przygotowanie do USG jamy brzusznej? Sprawdź najważniejsze informacje o tym badaniu!

Wskazania do USG jamy brzusznej

Tak naprawdę profilaktyczne wskazania do USG jamy brzusznej mówią o tym, by poddawać się temu badaniu (w przypadku braku jakichkolwiek niepokojących objawów ze strony układu pokarmowego czy rozrodczego) raz na 2 lata - taki okres pozwoli na szybkie wychwycenie ewentualnych zmian oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia. Szczególne wskazania do USG jamy brzusznej obejmują:

• bóle brzucha (zlokalizowane zarówno w obrębie żołądka, jak i niżej - w podbrzuszu) o niewyjaśnionej dotąd przyczynie i niedające się zniwelować przy pomocy domowych sposobów lub leków rozkurczowych;
• przebyte urazy w obrębie tułowia, brzucha czy podbrzusza;
• objawy mogące świadczyć o krwawieniu z przewodu pokarmowego (krwawe stolce, krwawe wymioty);
• objawy mogące świadczyć o rozwijającej się żółtaczce (zażółcenie skóry);
• objawy bólowe ze strony układu moczowego (najczęściej podczas oddawania moczu, bóle nerek i inne);
• krwawienie z dróg rodnych u kobiet o niewyjaśnionej przyczynie;
• trudności z zajściem w ciążę, podejrzenie polipów, mięśniaków macicy, niedrożności jajowodów i innych dolegliwości będących przeszkodą do zapłodnienia;
• objawy przerostu prostaty u mężczyzn (trudności z oddawaniem moczu i inne);
• nagłe schudnięcie lub przytycie, niepokojące powiększenie się obwodu brzucha;
• wyczuwanie guzków lub zmian w wielkości narządów w badaniu palpacyjnym przeprowadzonym przez lekarza lub wyczucie takich zmian przez samego pacjenta.

Oczywiście wskazaniem do przeprowadzenia USG jamy brzusznej będą także nieprawidłowości wykryte w innych badaniach (w laboratoryjnych badaniach krwi, moczu czy stolca, w badaniu rezonansem magnetycznym czy w RTG jamy brzusznej).

Przygotowanie do USG jamy brzusznej

Przygotowanie do USG jamy brzusznej powinno zostać objaśnione pacjentowi w momencie skierowania go na tego typu badanie. Najważniejszą zasadą jest zgłoszenie się do gabinetu na czczo (jeśli odbywa się rano) lub po 6 godzinach od ostatniego posiłku. Dodatkowo lekarz może zalecić przyjmowanie leku pomagające pozbyć się pęcherzyków powietrza z przewodu pokarmowego (przykładowo: Symetykon Max, lub leku Espumisan czy Ulgix wzdęcia), ponieważ pęcherzyki powietrza stanowią przeszkodę w obrazowaniu w technologii USG. Oprócz tego pęcherz do badania powinien być wypełniony - przygotowanie do USG jamy brzusznej obejmuje więc wypicie określonej ilości wody od 1 do 2 godzin przed wizytą w gabinecie (ułatwia to obrazowanie narządów położonych za pęcherzem, ponieważ ten - po optymalnym wypełnieniu - unosi się i „robi miejsce” do szczegółowej diagnostyki).

Jak wygląda USG jamy brzusznej? Przebieg badania

Jeśli nie wiesz, jak wygląda USG jamy brzusznej, możesz o wszystkie szczegóły badania zapytać lekarza prowadzącego lub lekarza wykonującego badanie. Przede wszystkim jest ono wykonywane u pacjentów w pozycji leżącej - osoba kładzie się na plecach, a lekarz smaruje jej brzuch specjalnym żelem do USG, by maksymalnie ułatwić pracę głowicy. Następnie przesuwa się głowice w poszczególne miejsca, by uwidocznić wszystkie, istotne dla badania bądź trybu diagnostyki narządy wewnętrzne. Po ocenie obrazu, który pojawia się na monitorze przed lekarzem, pacjent może udać się do łazienki celem oczyszczenia powierzchni brzucha i ubrania się. Ile trwa USD jamy brzusznej? Cała procedura USG brzucha trwa zwykle około 15 do 20 minut.

USG jamy brzusznej - interpretacja wyników

Wyniki USG jamy brzusznej powinny być przekazywane pacjentowi na piśmie - jest to tak zwany opis USG. Dodatkowo lekarz musi omówić z daną osobą to, co zaobserwował podczas wykonywania badania. Niestety, czasem z uwagi na stres i emocje występujące po badaniu, możemy zapomnieć o wyjaśnieniach, jakich udzielił nam lekarz. W opisie badania z reguły zawarte są stwierdzenia: „obraz prawidłowy”, „obraz nieprawidłowy”, a także informacje o poszerzeniu, powiększeniu pewnych struktur lub o ich normalnym wyglądzie - tego typu sformułowania łatwo jest odszyfrować. Co jednak z bardziej skomplikowanymi terminami? Warto zaznaczyć, że każdy pacjent ma prawo do informacji - jeśli cały opis lub jego fragment pozostają dla danej osoby niejasne, można zgłosić się do wybranej placówki w celu uzyskania stosowanych wyjaśnień. Niemniej, w wynikach USG jamy brzusznej mogą pojawić się takie sformułowania, jak:

• złogi - zwykle oznaczają po prostu kamienie pojawiające się w drogach żółciowych, nerkach czy w pęcherzu (jeśli złogów jest niewiele, w opisie USG może pojawić się termin „błotko żółciowe”);
• polip - zwykle zlokalizowany w okolicy pęcherzyka żółciowego, będący w większości przypadków niegroźną zmianą (choć przy określonych parametrach mogący wskazywać na rozwój nowotworu);
• zmiany hipoechogeniczne lub zmiany hiperechogeniczne - oznaczają zmiany ciemniejsze lub jaśniejsze od otaczających je obszarów - wskazują na nieprawidłowości, które powinien wyjaśnić lekarz;
• torbiel (nerki, jajnika lub innych struktur) - to zmiana wypełniona płynem - zwykle o charakterze łagodnym;
• wolny płyn w jamie brzusznej lub w jamie otrzewnej - wskazuje dokładnie na obecność płynu w jamie brzusznej - jest to stan wymagający dalszej diagnostyki.