Publikowane artykuły mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Dowiedz się więcej...
Wątroba to jeden z najważniejszych narządów w organizmie człowieka. Bierze udział w gospodarce węglowodanowej, tłuszczowej i białkowej, a także w przemianie hemu i wytwarzaniu żółci, niezbędnej do trawienia tłuszczów. Wątroba magazynuje zapas żelaza, witaminy B12, A oraz D. Pełni funkcje immunologiczne, a także odtruwające, neutralizując różne toksyny i szkodliwe substancje, w tym alkohol i amoniak. Metabolizm wielu leków odbywa się właśnie w tym organie.
Uszkodzenie wątroby może być spowodowane przez wiele czynników. Wśród tych najczęściej wymienianych figuruje alkohol, nieprawidłowa dieta, palenie papierosów, niektóre leki, substancje toksyczne. Do polekowego uszkodzenia wątroby może dojść, gdy stosowane są zbyt wysokie dawki leków lub ich znaczna ilość przez długi okres czasu. Uszkodzenie wątroby może być także spowodowane m.in. chorobą wątroby np. a podłożu wirusowym (wirusowe zapalenie wątroby) lub nowotworowym. Uszkodzenie hepatocytów, czyli komórek wątroby, mogą prowadzić do poważnych schorzeń tego narządu takich jak alkoholowego lub niealkoholowego stłuszczenia wątroby czy marskości wątroby.
Badania laboratoryjne, które pomagają sprawdzić stan wątroby jest m.in. określenie stężenia enzymów wątrobowych takich jak ALT, AST, ALP, GGTP. Dodatkowo w panelu badań na wątrobę znajduje się poziom bilirubiny całkowitej.
Wątroba jest narządem, w których zachodzi detoksykacja. Jej prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne dla życia i zdrowia. Na szczęście narząd ten posiada zdolności regeneracyjne. Należy jednak mieć na uwadze, że proces ten jest dość powolny. W zależności od stopnia uszkodzenia i podjętych działań, czas potrzebny wątrobie do regeneracji może wynosić od 4 tygodni do kilku miesięcy. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze pełna regeneracja wątroby jest możliwa. Kiedy dojdzie już do jej marskości, jest to proces nieodwracalny.
Picie alkoholu, nawet w niewielkich ilościach, negatywnie wpływa na wątrobę. Kiedy już dochodzi do nadużywania alkoholu - regularnego picia, powoduje to postępujące uszkodzenie komórek wątrobowych. Spożywany alkohol metabolizowany jest z wykorzystaniem dehydrogenazy alkoholowej. Rozkładany jest m.in. do aldehydu octowego, które jest toksyczny. Właśnie ten związek odpowiedzialny jest za przykre dolegliwości związane z kacem. W celu wspomagania odbudowy wątroby należy w zupełności zrezygnować z alkoholu, nawet tego niskoprocentowego, na okres przynajmniej miesiąca.
Czy można domowymi sposobami przyczynić się do prawidłowej pracy swojej wątroby i poprawić jej regenerację? Można podjąć kilka kroków, które będą korzystnie wpływać na czynność wątroby:
W aptekach dostępnych jest także wiele naturalnych preparatów, które wspomogą regenerację uszkodzonych komórek wątroby. Jednym z suplementów, które mogą pomóc zregenerować wątrobę jest cholina. Jest niezbędna do produkcji fosfolipidów. Wspomaga produkcję lecytyny, zwanej fosfatydylocholiną, co poprawia zdolność wątroby do metabolizowania tłuszczów. Popularne są także preparaty na bazie karczocha. Zawierają substancję aktywną - cynarynę, która poza korzystnym wpływem na właściwości regeneracyjne wątroby, stymuluje wydzielanie żółci. Dzięki zwiększeniu wydzielania żółci przez wątrobę, może łagodzić dolegliwości ze strony układu pokarmowego związane ze słabym trawieniem tłuszczów. W medycynie naturalnej stosowany jest także wyciąg z korzenia mniszka lekarskiego. Zdecydowanie najbardziej popularnym surowcem roślinnym, który przychodzi na myśl w kontekście zdolności regeneracyjnych wątroby to ostropest plamisty, opisany w dalszej części artykułu.
Ostropest plamisty (Silybum marianum) to zielna roślina z rodziny Astrowatych, występująca w Europie i na Bliskim Wschodzie. W medycynie naturalnej, wykorzystuje się owoce ostropestu, pozbawione puchu, które bogate są w liczne składniki aktywne, w tym sylimarynę, stanowiącą kompleks flawolignanów. Ten kompleks składa się z sylibininy, sylidioniny, sylichrystyny i sylibiny, a także zawiera flawonoidy, takie jak kwercetyna. Oprócz tego owoce ostropestu zawierają aminy biogenne, białka, olej, sterole, witaminę E i olejek eteryczny. Sylimaryna, główny składnik aktywny ostropestu, wykazuje właściwości cytoprotekcyjne, chroniąc komórki wątroby i błonę śluzową żołądka. Dodatkowo, wyciąg z ostropestu sprzyja produkcji żółci, działa spazmolitycznie, reguluje trawienie, stymuluje wydzielanie soku żołądkowego, poprawia apetyt oraz działa antyoksydacyjnie i przeciwwolnorodnikowo. Pomaga również zmniejszyć syntezę cholesterolu w wątrobie i hamować produkcję zapalnych prostaglandyn. Jedną z najważniejszych właściwości ostropestu jest jego korzystny wpływ na pracę wątroby. Składniki aktywne ostropestu uszczelniają błony hepatocytów, co utrudnia przenikanie toksyn do wnętrza komórek. Sylimaryna aktywuje rybosomową syntetazę białkową RNA, co stymuluje produkcję białek w organizmie oraz regenerację komórek wątroby. Dzięki aktywności antyoksydacyjnej, utrzymuje wysoki poziom glutationu w wątrobie. Ponadto, składniki ostropestu zmniejszają syntezę cholesterolu w wątrobie. Ostropest plamisty ma także wartość odżywczą jako element diety, zawierając 376 kcal, 24g tłuszczu, 1g węglowodanów i 16g białka na 100g ziaren. Jest także bogatym źródłem błonnika pokarmowego, zawierając 49g błonnika na 100g ziaren. Co więcej, olej z ostropestu jest jednym z najwyższej jakości olejów, zawierając wysoką zawartość kwasów tłuszczowych jedno- i wielonienasyconych oraz witaminę E, która jest naturalnym antyoksydantem. Olej ten korzystnie wpływa na układ krążenia. Ostropest plamisty jest dostępny w różnych formach, takich jak całe ziarna, mielone ziarna, olej, sok, ekstrakt w tabletkach lub kapsułkach, oraz ekstrakt w płynie. Stosuje się go jako dodatek do wielu potraw, w formie naparu, soku lub suplementów diety. Warto zaznaczyć, że ostropest plamisty ma pewne przeciwwskazania, takie jak ciąża, karmienie piersią, wiek poniżej 12 lat, niedrożność dróg żółciowych oraz przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych, co może obniżyć ich skuteczność.
Klinicznie, nie wyszczególnia się osobnego rodzaju żywienia takiego jak "dieta wątrobowa". W celu poprawy funkcjonowania wątroby warto zadbać o zdrową zbilansowaną dietę, w skład której będą wchodziły warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe oraz chude źródła białka - zarówno te roślinne (rośliny strączkowe), jak i zwierzęce - drób, ryby. Zaleca się unikanie najsłodszych owoców bogatych w fruktozę, a także produktów gotowych z jej dodatkiem lub dodatkiem syropu glukozowo-fruktozowego. Może on się znajdować m.in. w dżemach, konfiturach, owocach kandyzowanych, płatkach śniadaniowych, deserach, jogurtach owocowych, słodzonych napojach. Powinno się ograniczać dania smażone, wysokoprzetworzone, typu fast-food, tłuste mięso i wędliny, kiełbasy, słone przekąski. Do picia polecana jest woda, niesłodzona herbata i napary ziołowe.
W regeneracji wątroby wykorzystywane są leki zarówno dostępne bez recepty, jak również tylko na zlecenie lekarza. Jednym z łatwo dostępnych leków na wątrobę są fosfolipidy. Działają ochronnie na wątrobę oraz przyspieszają jej regenerację. Kwas tiazolidynokarboksylowy jest w wątrobie metabolizowany do cysteiny, która bierze udział w procesach detoksykacji m.in. etanolu czy metali ciężkich. Stymuluje wytwarzanie żółci, a także zmniejsza stężenie lipidów w osoczu. Asparaginian ornityny jest lekiem, który aktywuje enzymy biorące udział w procesach detoksykacji. Dodatkowo obniża on stężenie amoniaku. Przed rozpoczęciem leczenia należy skonsultować się z lekarzem.
Przypisy
W swojej karierze naukowej zajmuje się przeciwzapalnym wpływem składników żywności w chorobach cywilizacyjnych, w tym w nowotworach. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Prywatnie miłośniczka ekologii, fotografii i dalekich podróży.
Zobacz wszystkie wpisy autora
Artykuły zamieszczone na blogu apteki internetowej Olmed nie stanowią porady medycznej,
ani opinii farmaceuty, lekarza lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji
pacjenta. Udostępnione informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą
stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania
produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na
życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym
specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.
Nigdy nie lecz się sam, korzystaj z opieki medycznej swojego lekarza i w przypadku
objawów choroby lub pogorszenia się Twojego stanu zdrowia skontaktuj się ze
specjalistą.
Właściciel serwisu aptekaolmed.pl nie ponosi odpowiedzialności związanej z
wykorzystaniem informacji zawartych w publikowanych za pośrednictwem Serwisu
artykułach.