Pajączki na nogach. przyczyny, objawy i leczenie. Jak zapobiegać pajączkom na nogach?

Pajączki na nogach – przyczyny i objawy

Pajączki na nogach profesjonalnie określa się jako teleangiektazje. Są to płytko ulokowane w skórze poszerzone naczynia żylne. Powstają na skutek poszerzenia splotu żylnego, tętnic lub naczyń włosowatych. Pajączki naczyniowe kończyn dolnych najczęściej mają kolor fioletowy lub jasnoczerwony. Zazwyczaj średnica powiększonych naczynek nie przekracza jednego milimetra. Nie są jedynie defektem estetycznym, lecz są pierwszym objawem wskazującym na choroby naczyń żylnych takich jak przewlekła niewydolność żylna czy żylaki. Punktem wyjściowym jest nadciśnienie żylne. Gdy zastawki żylne nie funkcjonują prawidłowo utrudniony jest przepływ krwi z układu powierzchownego do głębokiego. Z powodu tego zaburzenia dochodzi do przeciążenia i rozciągania naczyń krwionośnych w wyniku cofania się krwi do układu powierzchniowego - wstecznego przepływu. Nadciśnienie żylne może być także powodowane przez zwężenie żył lub ich niedrożność. Istnieje wiele możliwych przyczyn powstawania pajączków na nogach. Wśród czynników, które nasilają ryzyko ich rozwoju lub przyspieszają ich pojawienie się wymienić można m.in.:

• nadwaga i otyłość 
• zaburzenia hormonalne u kobiet 
• niska aktywność fizyczna 
• nadużywanie alkoholu 
• palenie papierosów 
• nieodpowiednia dieta 
• przegrzewanie nóg 
• długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej 
• częste siedzenie zakładając nogę na nogę 
• noszenie zbyt ciasnego obuwia lub butów na wysokim obcasie 
• częste przebywanie (długotrwałe) w miejscach o wysokiej temperaturze 
• przebyte urazy 
• operacje nóg 
• płeć żeńska 
• okres ciąży 
• stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych 
• starszy wiek 
• czynniki genetyczne 

Pękające naczynka na nogach - rodzaje teleangiektazji

W zależności od przyczyny powstawania wyróżnić można m.in. teleangiektazje wtórne, samoistne, izolowane oraz występujące w przebiegu niewydolności żylnej. W postaci wtórnej spowodowane są wcześniejszym urazem naczyń np. w wyniku operacji, skleroterapii, u osób z cechami niewydolności żylnej. Tworzące się samoistnie zazwyczaj pojawiają się po 40 roku życia, mają małą średnicę i płytkie położenie. Z kolei rozszerzone naczynka krwionośne powstające w przebiegu niewydolności żylnej mają większą średnicę, nawet do 0,4 mm. Często tworzą się na bocznych powierzchniach ud. Teleangiektazje izolowane powstają u osób bez niewydolności żylnej czy żylaków, a ich etiologia nie została do końca poznana.

Jak pozbyć się pajączków na nogach - metody leczenia

Lekarzem, który zajmuje się terapią zmian naczyniowych jest flebolog. Leczenie pajączków na nogach jest złożonym procesem. Zazwyczaj łączy w sobie leczenie farmakologiczne, stosowanie żeli oraz techniki interwencyjne takie jak laserowe zamykanie naczynek czy skleroterapia. W terapii wykorzystuje się leki poprawiające krążenie krwi w naczyniach i zmniejszające przepuszczalność ścian naczyń. Często w ich skład wchodzą substancje jak np. escyna, diosmina, rutyna, hesperydyna, wyciąg z ruszczyka kolczastego, nasion kasztanowca lub z pestek winogron. Dodatkowo w suplementach wzmacniających naczynia krwionośne wykorzystuje się składniki takie jak krzem, resweratrol, witamina C, acerola, siarka organiczna MSM, witamina K oraz związki fenolowe pochodzenia roślinnego.

Często używane są maści i żele do stosowania zewnętrznego zawierające wyciąg z kasztanowca, z arniki, heparynę, escynę oraz trokserutynę.

Popularną metodą, aby zredukować problem estetyczny jest laserowe usuwanie pajączków na nogach. Laser generuje energię, która jest przenoszona przez skórę, powodując zamknięcie niewydolnego naczynia. Efekty widoczne są już po 4-8 tygodniach od wykonania laseroterapii.

Kolejną, chyba najczęściej wykorzystywaną metodą aby zlikwidować pajączki na nogach, jest skleroterapia. Polega na nakłuciu niewydolnego naczynia krwionośnego i podania w postaci zastrzyku substancji, która poprzez wpływ na śródbłonek naczyniowy aktywuje mechanizm, w wyniku którego następuje zamknięcie naczynia. Efekty widoczne są po 4-6 tygodniach. Po zabiegu należy nosić pończochy uciskowe.

Popękane naczynka na nogach - jak zapobiegać?

Leczenie popękanych naczynek jest procesem długotrwałym, szczególnie jeśli zmiany występują w wielu miejscach. Można jednak podjąć kroki profilaktyczne, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia kolejnych zmian. Podstawą jest unikanie czynników ryzyka opisanych wcześniej. Osoby wykonujące pracę, w której muszą długo stać w miejscu, w ramach profilaktyki mogą nosić specjalne pończochy uciskowe, szczególnie jeśli występują obrzęki kończyn czy uczucie ich ociężałości. Z kolei osoby wykonujące pracę siedzącą powinny unikać długotrwałego przebywania w jednej pozycji i robić regularne przerwy - chociaż na chwilę wstać od biurka i przejść się kilka kroków, porobić wspięcia na palce. Siedząc, nie powinno się zakładać nogi na nogę, aby nie osłabiać przepływu krwi. Rozszerzone naczynka na nogach mogą pojawiać się w wyniku długotrwałego ciepła np. częste gorące kąpiele, sauna, przegrzewanie nóg. Lepszym wyborem są prysznice z naprzemiennym wykorzystaniem wody ciepłej i zimnej. Na stan układu krążenia niekorzystnie wpływa także picie alkoholu, palenie papierosów, nieodpowiednia dieta oraz niska aktywność fizyczna. U osób z tendencjami do powstawania pajączków naczyniowych na nogach dietę można uzupełnić poprzez suplementy wzmacniające ściany naczyń i działające przeciwzapalnie zawierające m.in. krzem, wyciąg z ruszczyka kolczastego, wyciąg z kasztanowca, kwasy tłuszczowe omega-3, wyciąg z pestek winogron, rutyna czy siarka organiczna.

Domowe sposoby profilaktyki niewydolności żylnej

Zaobserwowano, że pajączki na nogach to problem, który częściej występuje u osób z nadwagą i otyłością. Z tego powodu, elementem domowej profilaktyki będzie utrzymywanie wskaźnika BMI poniżej 25kg/m², czyli masy ciała w normie. Ponadto w diecie powinno się ograniczyć cukier, tłuszcze nasycone i mięso czerwone. Poleca się natomiast zwiększyć spożycie kwasów tłuszczowych omega-3, które znajdują się m.in. w tłustych rybach morskich, oleju lnianym czy nasionach chia. Podstawę diety powinny stanowić pełnoziarniste produkty zbożowe, świeże warzywa i owoce. Szczególnie polecana jest kasza gryczana, bogata w krzem. Popularnym źródłem krzemu jest także odwar ze skrzypu. Przyrządzony poprzez gotowanie na małym ogniu będzie miał więcej tego pierwiastka w porównaniu z naparem przyrządzonym poprzez zalanie wrzątkiem. Ponadto niezmiernie istotne jest picie odpowiedniej ilości wody oraz ograniczenie spożycia soli. Zbilansowaną dietę powinna uzupełniać aktywność fizyczna trwająca przynajmniej 30-60 minut, przez większość dni w tygodniu.

Rodzaje pończoch uciskowych

Po zabiegu skleroterapii zaleca się noszenie pończoch uciskowych. Jakie są ich rodzaje? Produkty te dzieli się ze względu na klasę ucisku. Można kupić rajstopy, pończochy i podkolanówki. Po zabiegu najczęściej polecane są pończochy z II klasy ucisku. I klasa ucisku stanowi element profilaktyki niewydolności żylnej u osób z czynnikami ryzyka rozwoju zmian naczyniowych. II klasa ucisku stosowana jest po skleroterapii żylaków, żylaków podczas ciąży, żylaków występujących z nieznacznym obrzękiem. III klasa ucisku stosowana jest już w poważniejszych przypadkach jak obrzęki pourazowe, limfatyczne, żylaki z obrzękiem. IV klasa ucisku zalecana jest pacjentom z nieodwracalnymi obrzękami limfatycznymi lub ciężkim zespołem pozakrzepowym.

Warto wiedzieć, że przed zakupem produktów uciskowych powinno się dokładnie zmierzyć obwód uda, łydki i kostki według zaleceń producenta, by dobrać odpowiedni rozmiar.

Przypisy

1. Gajewski P. Interna Szczeklika. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna

2. Kołodziejczak A. Kosmetologia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019.

3. Windyga J., Pasierski T, Torbicki A. Zakrzepy i zatory. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2014.

4. Lamer-Zarawska, Eliza. Fitoterapia i leki roślinne. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2013.

5. Carneiro, Danilo Maciel, et al. "Equisetum arvense: new evidences supports medical use in daily clinic." Pharmacogn Rev 13.26 (2019): 50-58.