Mięczak zakaźny – objawy u dzieci i dorosłych, diagnostyka, jak dochodzi do tej choroby skóry? Leczenie mięczaka zakaźnego u dzieci.

Wirus mięczaka zakaźnego - co wywołuje?

Mięczak zakaźny jest chorobą skóry i błon śluzowych. Wywołana jest przez wirus z grupy ospy (poxviridae), a dokładniej przez wirus MCV (molluscum contagiosum). Zmiany skórne mogą być wywołane przez dwa podtypu tego wirusa – MCV I oraz MCV II. Zdecydowana większość infekcji powodowana jest przez typ 1. MCV 2 obserwowany jest częściej u osób dorosłych oraz zakażonych HIV. Mięczak zakaźny to choroba, która jest najbardziej rozpowszechniona wśród dzieci w wieku 3-10 lat. Występuje także u osób dorosłych, zwykle jako choroba weneryczna – przenoszona drogą płciową. Przede wszystkim rozwija się u osób z obniżoną odpornością – w trakcie leczenia immunosupresyjnego, onkologicznego czy z AIDS.

Mięczak zakaźny - jak można się zarazić ?

Wśród dzieci główną drogą szerzenia się infekcji jest przez bezpośredni kontakt ze skórą lub wydzieliną z wirusowych wykwitów skórnych lub pośredniego – poprzez przedmioty np. używanie ubrań, gąbki, ręcznika osoby zakażonej. W populacji nastolatków i młodych dorosłych zakażenie mięczakiem zakaźnym najczęściej jest wynikiem kontaktów seksualnych z osobą chorą. Mięczak cechuje się wysoką zakaźnością. Nawet poprzez dotknięcie dłonią zmiany, a potem innego miejsca na skórze przez osobę chorą może spowodować rozsiew zmian na kolejne lokalizacje. Określane jest to jako autoinokulacja.

Po jakim czasie od zakażenia występują objawy?

Pierwsze objawy infekcji zazwyczaj są dostrzegalne po 2-3 miesiącach od zakażenia. Jednakże okres wylęgania choroby może wynosić od tygodnia do 6 miesięcy. Okres, przez jaki osoba chora zakaża innych może być bardzo długi, nawet do momentu zniknięcia ostatniej ze zmian.

Mięczak zakaźny – objawy

Objawy, jakie może dawać zakażenie mięczakiem zakaźnym to cieliste lub perłowe grudki na skórze o woskowej powierzchni. Guzki są twarde, gładkie i wypełnione kaszowatą wydzieliną. W centralnej części mają charakterystyczne wgłębienie określane jako „pępkowe”. Zmiany mogą występować zarówno pojedynczo, jak i w grupach. Często obserwuje się ich układanie w linii zadrapana. Grudki mnogie częściej obserwuje się u osób z atopowym zapaleniem skóry. Zmiany rozsiane, często z tendencją do rozpadu, występują głównie u pacjentów z obniżoną odpornością.

Mają średnicę od 2 do 10mm. Wokół pojedynczych zmian skórnych czasami wykształca się obwódka zapalna. Niektórzy chorzy zgłaszają świąd. Grudki mogą się pojawiać na całym ciele. Najczęściej rozwijają się w okolicy fałdów skórnych (np. szyja, okolica pachowa), udach, pośladkach, zewnętrznych narządach płciowych oraz bokach tułowia. Czasami zakażenie wirusem mięczaka zakaźnego skutkuje wystąpieniem zmian na skórze w okolicy powiek. Związane jest to z ryzykiem zapalenia rogówki i spojówek.

Objawy mięczaka zakaźnego u dzieci

Przebieg choroby i jej objawy są podobne u dzieci, młodzieży i dorosłych. Mięczak zakaźny występuje szczególnie często u dzieci w wieku przedszkolnym. Należy mieć na względzie, że jest to wirusowa choroba skóry, która łatwo może się rozsiać na większy obszar np. gdy dziecko będzie drapać skórę. Z tego powodu, u najmłodszych zaleca się szybkie rozpoczęcie leczenia.

Rozpoznanie mięczaka zakaźnego

W przebiegu mięczaka zakaźnego obraz kliniczny jest dość charakterystyczny. W razie wątpliwości może być wykonane badania histopatologiczne lub mikroskopowe badanie wydzieliny wyciśniętej ze zmiany. Chorobę różnicuje się m.in. z liszajem płaskim rozsianym, brodawkami wirusowymi czy łupieżem pstrym.

Mięczak zakaźny – leczenie

Choroba czasami ustępuje samoistnie w ciągu kilku miesięcy, natomiast zalecane jest leczenie ze względu na ryzyko zakażenia innych. Nieleczone zmiany skórne w przebiegu mięczaka zakaźnego mogą pozostawiać blizny. Metodę leczenia dobiera dermatolog.

Zmiany w łatwy sposób można usunąć. Dostępne metody leczenia zabiegowego i fizykalnego to m.in.:

• laseroterapia
• elektrokoagulacja
• krioterapia
• łyżeczkowanie

W przypadku zmian rozsianych preferowaną opcją są środki do stosowania zewnętrznego takie jak:

• 5% kwas mlekowy
• 10-15% roztwór wodorotlenku potasu
• roztwór podofilotoksyny
• kwas trójchlorooctowy
• azotan srebra
• retinoidy
• krem z imikwimodem
• kwas salicylowy

U osób z ciężkim niedoborem odporności czasami wdrażane są leki przeciwwirusowe.

Niekorzystnie na proces leczenia wpływa uczęszczanie na basen. Maceracja skóry pod wpływem wody zwiększa ryzyko rozsiewu zmian. Trudniej goją się zmiany u osób z atopowym zapaleniem skóry. Świąd sprzyja rozprzestrzenianiu się choroby na kolejne obszary skóry i powstawania nadkażeń.

Przypisy

1. Rycroft, R.J.; Robertson, S.J.; Wakelin, S.H.. Dermatologia. Red. . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2014
2. Dermatologia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Red. Zalewska-Janowska, Anna; Błaszczyk, Honorata . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021
3. Dermatologia i choroby przenoszone drogą płciową. Red. Nowicki, Roman J.; Majewski, Sławomir . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019