Jagody goji - właściwości, suplementacja, przeciwwskazania

Suszone jagody goji zyskały miano "superfood" i stały się popularnym dodatkiem do koktajli, owsianek, musli i innych produktów spożywczych. Jagody goji, czyli inaczej owoce kolcowoju, są źródłem antyoksydantów, aminokwasów, polifenoli i innych związków bioaktywnych. Jakie mają właściwości?

Jagody goji - zastosowanie w kuchni

Owoce goji pozyskiwane są z kolcowoju pospolitego (łac. Lycium barbarum L.) oraz kolcowoju chińskiego (Lycium chinese L.). Te rośliny z rodziny psiankowatych występują głównie w Azji. Ich owoce są drobne, elipsoidalne, w kolorze czerwono-pomarańczowym o słodko-cierpkim smaku. Głównym producentem owoców goji są Chiny. Od 2000 lat są ważną częścią medycyny chińskiej ze względu na bogaty skład i właściwości lecznicze. Suszone jagody goji gotowano przed spożyciem, stosując je do przygotowania herbaty ziołowej. Ponadto, w Chinach używano ich w kuchni, w połączeniu z mięsem, zupami i daniami wegetariańskimi, a także przy produkcji soków, wina i nalewek. Jogody goji wprowadzono do Europy w XVIII wieku. Ich uprawa wymaga gleb alkalicznych i słonecznych lokalizacji.

Obecnie, opisywane są mianem "superfood" i spożywane jako dodatek do owsianek, jogurtów, smoothie, koktajli, deserów oraz prozdrowotnych przekąsek. Ze względu na swój słodko-cierpki smak, znajdą zastosowanie jako element sałatek (np. z dodatkiem serów), wypieków, musli, a nawet dań wytrawnych.

Jagody goji - wartości odżywcze

Jagody goji są źródłem wielu składników bioaktywnych. Zawierają kompleksy polisacharydowe, karotenoidy (w tym zeaksantyna i luteina), polifenole, błonnik pokarmowy oraz witaminy i składniki mineralne. W mniejszych ilościach, suszone jagody goji zawierają również potas, magnez, wapń i fosfor. Najistotniejszymi składnikami w jagodach goji są kompleksy polisacharydowe. Stanowią one 5-8% suchej masy owoców. W ich składzie znajdują się aminokwasy oraz cukry proste (glukoza, galaktoza, arabinoza, ramnoza, ksyloza, kwas galakturonowy, mannoza). Jagody goji zawierają m.in. składniki takie jak:

• karotenoidy
• zeaksantyna
• aminokwasy
• cukry proste
• kwercetyna
• kempferol
• kwas chlorogenowy
• kwas kawowy
• witamina C
• witamina B1 i B2
• żelazo

Wartość energetyczna suszonych owoców kolcowoju wynosi ok. 370kcal/100g.

Jagody goji - właściwości

Nauka wciąż bada właściwości jagód goji. Posiadają one aktywność hipoglikemiczną, czyli obniżają poziom cukru we krwi. Będą więc pomocnym uzupełnieniem diety osób z podwyższonym stężeniem glukozy we krwi, ale również odchudzających się. Ze względu za zawartość polifenoli roślinnych, karotenoidów i witaminy C posiadają właściwości antyoksydacyjne . Przyczyniają się do obniżania stężenia cholesterolu całkowitego, "złego" cholesterolu LDL i trójglicerydów, a zwiększania "dobrego" cholesterolu HDL. Korzystnie wpływają na układ odpornościowy. Według badań, mogą wykazywać działanie przeciwnowotworowe, hamując postęp choroby w niektórych rodzajach nowotworów. Jagody goji są źródłem luteiny i zeaksantyny, które pozytywnie oddziałują na siatkówkę oka i proces widzenia.

Jagody goji - przeciwwskazania

Do tej pory jest opublikowanych mało prac opisujących potencjalne przeciwwskazania do spożywania jagód goji. Poza alergią na ten owoc, wymienia się stosowanie leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryna). Spożywanie dużych ilości jagód goji, równolegle ze stosowaniem leków rozrzedzających krew może nasilać ich skutki uboczne.

Przepis na koktajl z jagodami goji

Jagody goji są świetnym dodatkiem do domowych koktajli. Można je komponować z różnymi owocami i dodatkami. Przykładowym sposobem podania będzie koktajl owocowy bomba witaminowa. Aby go przygotować potrzebne będzie:

• 3 łyżki suszonych jagód goji
• szklanka mleka roślinnego (np. migdałowe)
• 1 banan
• 1 kiwi

Sposób przygotowania: jagody goji namaczamy w mleku roślinnym przez co najmniej 20 minut, aby zmiękły. Jeśli nie chcemy używać wegańskich zamienników, jagody możemy namoczyć w małej ilości wody, a do koktajlu dodać w zamian jogurt naturalny. Po namoczeniu, blendujemy na gładką masę obranego banana i kiwi, mleko roślinne oraz jogody goji. Opcjonalnie, koktajl można dosłodzić łyżką miodu lub syropu z agawy.

Jagody goji, ze względu na właściwości zdrowotne, nazywane są "czerwonymi diamentami" oraz "superfood". Zawierają flawonoidy, antyoksydanty (przeciwutleniacze) oraz inne związki bioaktywne. Ich prozdrowotne właściwości obejmują m.in. zwiększenie wrażliwości na insulinę, ochronę przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki, stabilizację poziomu glukozy we krwi, obniżenie stężenia cholesterolu oraz wspomaganie odchudzania. W przypadku przyjmowania leków przeciwzakrzepowych, należy skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem ich regularnego spożywania.

Przypisy:

1. Zhou, Beijia, et al. "The effect of Lycium barbarum polysaccharide on the glucose and lipid metabolism: A systematic review and meta-analysis." Journal of the American College of Nutrition(2021): 1-9.
2. Montesano, Domenico, et al. "Italian Lycium barbarum L. berry: Chemical characterization and nutraceutical value." Natural Product Communications9 (2018): 1934578X1801300913.
3. Kulczyński, Bartosz, and Anna Gramza-Michałowska. "Goji berry (Lycium barbarum): composition and health effects–a review." Polish Journal of Food and Nutrition Sciences2 (2016): 67-76.
4. Donno, Dario, et al. "Goji berry fruit (Lycium spp.): antioxidant compound fingerprint and bioactivity evaluation." Journal of functional foods18 (2015): 1070-1085.
5. Endes, Züleyha, et al. "Physico-chemical properties, fatty acid composition and mineral contents of goji berry (Lycium barbarum L.) fruit." Journal of agroalimentary processes and technologies1 (2015): 36-40.
6. Jurado, S. R., et al. "Ingestion of Goji Berry (LyciumBarbarum) Evaluation on Plasma Levels of Total Cholesterol, Lipid Fractions, Glycaemia, Serotonin and Arterial Pressure." Cardiolog Res Cardiovasc Med2 (2017): 116.
7. Wawruszak, Anna, Marta Halasa, and Karolina Okla. "Lycium barbarum (goji berry), human breast cancer, and antioxidant profile." Cancer. Academic Press, 2021. 399-406.
8. Georgiev, Kaloyan D., Iliya J. Slavov, and Ivan A. Iliev. "Antioxidant Activity and Antiproliferative Effects of Lycium barbarum's (Goji berry) Fractions on Breast Cancer Cell Lines." Folia medica1 (2019): 104-112.