Suplementy NAC – czym są? Jak je stosować? Co mają w składzie?

N-acetylo L-cysteina jest stosowana jako lek mukolityczny o działaniu wykrztuśnym, a także stanowi odtrutkę przy zatruciach paracetamolem. Ze względu na swoje właściwości obniżające poziom niektórych cytokin stanu zapalnego, może być pomocna w prewencji chorób o podłożu zapalnym. Do głównym aktywności NAC zalicza się:

• Stymulowanie syntezy glutationu
• Wspomaganie detoksykacji
• Usuwanie wolnych rodników
• Działanie przeciwzapalne

NAC na wytrzymałość mięśniową

NAC jest suplementem popularnym wśród sportowców, ze względu na zwiększenie wytrzymałości mięśniowej. Stosowanie NAC opóźnia moment wystąpienia zmęczenia mięśni dzięki usuwaniu wolnych rodników tlenowych. Przyspiesza także regenerację mięśni po treningu.

NAC w zespole policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest jednym z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u kobiet w wieku rozrodczym. Kobiety chore na PCOS często mają problemy z zajściem w ciążę, a także występują u nich komplikacje podczas ciąży. W PCOS bardzo często występuje insulinooporność, dodatkowo nasilająca problemy. Badania wykazały, że NAC może zwiększać wrażliwość komórek na insulinę, a także podnosić skuteczność leków stosowanych w celu pobudzenia owulacji.

NAC - odtrutka na paracetamol

Paracetamol, czyli inaczej acetoaminoafen, jest jednym z najczęściej stosowanych leków przeciwbólowych. Gdy stosuje się go wedle zaleceń jest bezpiecznym preparatem, jednak w większych dawkach jest silnie toksyczny, powodując m.in. niewydolność wątroby. W przypadku przedawkowania, w medycynie używa się NAC jako substancji hepatoprotekcyjnej, która jeśli jest podana w przeciągu 10 godzin od zażycia zbyt dużej ilości paracetamolu, złagodzi jego toksyczne działanie.

NAC w przewlekłym zapaleniu oskrzeli

Przewlekłemu zapaleniu oskrzeli towarzyszy kaszel mokry, często przez ponad 3 miesiące. NAC nie tylko jest mukolitykiem, czyli substancją rozrzedzającą wydzielinę i tym samym ułatwiającą jej odkrztuszanie, ale także działa przeciwzapalnie, łagodząc dolegliwości pacjentów.

NAC we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego jest jednym z nieswoistych zapaleń jelit, którego przyczyna nie jest do końca poznana, jednak wymienia się wśród nich przewlekły stan zapalny, nadreaktywność układu odpornościowego, czynniki genetyczne i środowiskowe. NAC jest skuteczne w łagodzeniu objawów tej choroby. Poprzez swoją aktywność przeciwzapalną i antyoksydacyjną zmniejsza uszkodzenie błony śluzowej jelita, obniża stres oksydacyjny, hamuje apoptozę komórek i przyspiesza regenerację uszkodzonych jelit.

NAC w chorobie Alzheimera

Choroba Alzheimera jest chorobą wieloczynnikową, która przebiega z zaburzeniami biochemicznymi, fizjologicznymi i neurochemicznymi. Towarzyszy jej demencja i zaburzenia mowy. W jej rozwoju odgrywa rolę m.in. stan zapalny i uszkodzenia oksydacyjne, które mogą być łagodzone przez NAC, szczególnie w połączeniu z kwasem liponowym.

NAC w chorobie Parkinsona

Choroba Parniksona jest zaburzeniem degeneracyjnym o nieznanym podłożu. Podejrzewa się wpływ czynników genetycznych i środowiskowych. W badaniach na zwierzętach zaobserwowano  spowolnienie postępu choroby i obniżenie wskaźników stanu zapalnego, u myszy, którym podawano N-acetylo L-cysteinę.

NAC – jak stosować?

W aptekach dostępne są preparaty z N-acetylo L-cysteiną, zazwyczaj w postaci kapsułek. U większości producentów, zalecaną dawką dzienną jest 1 kapsułka zawierająca 150 mg NAC. Tak jak w przypadku wszystkich preparatów, przy przedawkowaniu mogą wystąpić łagodne efekty uboczne takie jak nudności, wyciek z nosa, świąd skóry i przyspieszenie akcji serca.

Piśmiennictwo

1. Mokhtari, Vida, et al. "A review on various uses of N-acetyl cysteine." Cell Journal (Yakhteh) 19.1 (2017): 11.
2. Slattery, Katie May, et al. "Effect of N-acetylcysteine on cycling performance after intensified training." Medicine & Science in Sports & Exercise 46.6 (2014): 1114-1123.
3. Berk, Michael, et al. "The promise of N-acetylcysteine in neuropsychiatry." Trends in pharmacological sciences 34.3 (2013): 167-177.
4. Faghfouri, Amir Hossein, et al. "The effects of N-acetylcysteine on inflammatory and oxidative stress biomarkers: A systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials." European journal of pharmacology (2020): 173368.