Dieta lekkostrawna - zasady, przykładowy jadłospis

Dieta łatwo strawna, potocznie określana jako dieta lekkostrawna, polega na modyfikacji doboru produktów żywnościowych oraz przyrządzania posiłków, by mniej obciążać układ pokarmowy. Wykluczeniu podlegają między innymi produkty wzdymające, ostre, długo zalegające w żołądku. Ten rodzaj żywienia wskazany jest między innymi w chorobach przewodu pokarmowego, w czasie rekonwalescencji po operacjach oraz dla osób w wieku podeszłym. Co jeść na diecie lekkostrawnej i jakie są do niej wskazania?

Dieta lekkostrawna - co to jest?

Dieta łatwostrawna jest modyfikacją racjonalnego żywienia ludzi zdrowych. Jej celem jest dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, przy wykluczeniu produktów ciężkostrawnych. Powinna być zbilansowana przez dietetyka, by pokryć zapotrzebowanie na energię i wszystkie składniki odżywcze. Ograniczeniu podlegają m.in produkty tłuste, smażone i bogate w błonnik pokarmowy. Można założyć, że niewskazane są potrawy znacznie obciążające i podrażniające układ trawienny. Ten rodzaj żywienia często wykorzystywany jest jako baza do dalszych modyfikacji żywieniowych w różnych jednostkach chorobowych. Dla przykładu, osoby z chorobą wrzodową powinny przestrzegać zasad diety lekkostrawnej z dodatkowym wykluczeniem substancji zwiększających wydzielanie soku żołądkowego.

Dieta lekkostrawna - wskazania

Ten rodzaj żywienia wskazany jest w wielu chorobach przewlekłych przewodu pokarmowego, zaburzeniach trawienia, chorobach nerek, układu oddechowego oraz w okresie rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych. Kiedy stosować dietę lekkostrawną?

• w nowotworach przewodu pokarmowego
• w nadmiernej pobudliwości jelita grubego
• W postaci biegunkowej IBS
• w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit
• w chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką
• w ostrych chorobach płuc
• dla chorych leżących z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego
• w okresie rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych
• dla osób w wieku podeszłym
• w wyrównanych chorobach nerek i dróg moczowych
• w przewlekłych chorobach płuc przebiegających z rozedmą
• po przebytym zawale serca

Dieta lekkostrawna - produkty zalecane i przeciwwskazane

W tym modelu żywienia ogranicza się spożycie błonnika pokarmowego do 25 gramów na dobę, by odciążyć układ pokarmowy. Przeciwwskazane są produkty tłuste, smażone, wzdymające, ostro przyprawione, długo zalegające w żołądku. W ciągu dnia powinno się zaplanować 4-5 posiłków, spożywanych w regularnych ostępach czasowych i w niewielkich objętościach. Ostatni posiłek zaleca się 2 godziny przed snem. Posiłki przygotowuje się poprzez gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie lub duszenie bez tłuszczu. Do picia zaleca się wodę, słabą herbatę czarną, herbaty owocowe i ziołowe, rooibos, soki.

Do produktów zalecanych w diecie lekkostrawnej z poszczególnych grup zalicza się:

• produkty zbożowe i pieczywo : chleb pszenny, bułki, ryż, kasza jęczmienna, drobny makaron pszenny, kasza jaglana, kuskus, kasza manna
• nabiał: chudy twaróg, jogurt naturalny, mleko o zmniejszonej zawartości tłuszczu, kefir, maślanka, produkty mleczne niskotłuszczowe
• mięso i jajka: chuda cielęcina, indyk, kurczak, dorsz, mintaj, sandacz, pstrąg, jajka gotowane na miękko, jajecznica na parze, omlet bez tłuszczu
• tłuszcze: dodawane na surowo olej rzepakowy, oliwa, olej z awokado, olej lniany, masło
• owoce: dojrzałe i soczyste owoce jagodowe, winogrona, brzoskwinie, morele, banany, cytrusy, jabłko pieczone
• warzywa: marchew tarta, sałata, dynia, pomidory bez skórki, ogórki, warzywa gotowane, ziemniaki, szpinak, gotowane buraki tarte
• napoje: woda, odtłuszczone przetwory mleczne, kawa zbożowa z mlekiem, herbatki owocowe

Do produktów przeciwwskazanych w diecie lekkostrawnej zalicza się:

• produkty zbożowe i pieczywo: chleb razowy, otręby pszenne, kasza gryczana, kasza bulgur
• nabiał: ser feta, tłuste sery dojrzewające, ser topiony
• mięso: wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, węgorz, łosoś, mięso wędzone, boczek, tłuste wędliny, jajka na twardo, jajecznica smażona na maśle
• tłuszcze: smalec, słonina, margaryny twarde, śmietana 30%
• owoce: czereśnie, gruszki, daktyle, owoce marynowane
• warzywa: kapustne, cebula, czosnek, pory, rzodkiewka, kalarepa, rośliny strączkowe
• napoje: alkohol, kawa naturalna, mocna herbata, kakao, napoje gazowane

Dieta lekkostrawna - przykładowy jadłospis

Poniżej prezentujemy przykładowy jadłospis dopasowany do diety lekkostrawnej. W internecie można znaleźć całe dni rozpisane według zasad diety lekkostrawnej.

Dzień 1

• Śniadanie: płatki jaglane na mleku 2% z plasterkami banana, malinami i cynamonem
• Lunch: jajecznica na parze z pomidorem bez skórki i szpinakiem
• Obiad: pstrąg pieczony w folii z ziołami, ziemniaki puree, marchewka gotowana
• Podwieczorek: koktajl jogurtowo-pomarańczowy z bananem i cynamonem
• Kolacja: bułka pszenna z wędliną drobiową, sałatą i plasterkami pomidora

Dzień 2

• Śniadanie: bułka z pastą z chudego sera twarogowego i pomidora
• Lunch: Sałatka z mozzarellą light, warzywami i grzankami z chleba pszennego
• Obiad: ryż z sosem z pieczonych warzyw
• Podwieczorek: sok wyciskany z pomarańczy
• Kolacja: zupa jarzynowa z kurczakiem

Dzień 3

• Śniadanie: ryż gotowany na mleku z pieczonym jabłkiem i cynamonem
• Lunch: Tortilla pszenna z sałatą, ogórkiem, szynką drobiową i sosem jogurtowym
• Obiad: Kasza jęczmienna gotowana, pierś z indyka z piekarnika, buraczki gotowane
• Podwieczorek: banan
• Kolacja: Bułka z pastą z pieczonego dorsza, marchewki i papryki

Przepis na lekkostrawny makaron z pieczonymi warzywami

Składniki na 2 porcje: mała cukinia, mały bakłażan, 2 pomidory, 180g drobnego makaronu, 200g pomidorów z puszki lub przecieru pomidorowego, sól i pieprz do smaku, natka pietruszki, oregano, 2 łyżki oliwy z oliwek.

Sposób przygotowania: na blasze od piekarnika ułóż pokrojone warzywa, posól i popieprz do smaku, wymieszaj i wstaw do piekarnika (180st.) na 30-40 minut. W połowie czasu pieczenia wyjmij je, wymieszaj i ponownie wstaw na kolejne 15 min. Ugotuj makaron według instrukcji na opakowaniu. Warzywa przełóż do garnka, dodaj przecier pomidorowy i szczyptę oregano. Gotuj całość na małym ogniu ok 5-10 min. Przełóż makaron i warzywa na talerz, posyp pietruszką i polej łyżką oliwy extra virgin. 

 

Przypisy:

1. Ciborowska H. Dietetyka. Żywienie człowieka zdrowego i chorego, 2014.