Pierwsza miesiączka - w jakim wieku pojawia się pierwsza miesiączka, objawy, jak się przygotować na pierwszy okres? Jak przebiega cykl menstruacyjny?

W jakim wieku pojawia się pierwsza miesiączka?

Typowy wiek rozpoczęcia miesiączkowania (menarche) u dziewczynek to między 10 a 14 rokiem życia. Jednakże, u niektórych dziewcząt pierwsza miesiączka pojawia się wcześniej (nawet około 8-9 roku życia) lub później - pomiędzy 14 a 16 rokiem życia. Wszystko zależy od indywidualnych czynników, takich jak genetyka, poziom aktywności fizycznej, ogólny stan zdrowia i stan odżywienia. Jeśli dziewczynka nie rozpocznie miesiączkowania do 16 roku życia, należy skonsultować się z lekarzem.

Jak przygotować córkę na pierwszy cykl miesiączkowy?

Przygotowanie córki do pierwszej miesiączki to ważny moment. Warto uświadomić dziecko, że pierwsza miesiączka może pojawić się już w bardzo młodym wieku. Wytłumaczyć, że jest to kwestia indywidualna, która świadczy o wejściu w okres dojrzewania. Przede wszystkim należy powiedzieć córce, że może tak się zdarzyć, że gdy zobaczy krew na bieliźnie lub podczas korzystania z toalety. Nie należy wtedy panikować tylko dać znać mamie. Przedstawiamy kilka rad jak przygotować córkę na to jakże ważne wydarzenie w życiu każdej kobiety:

• Warto porozmawiać z córką o tym, co to jest miesiączka, jak wygląda, jakie są jej objawy i jak sobie z nimi radzić. Upewnij się, że Twoja córka rozumie, co się dzieje w jej ciele i że nie ma się czego wstydzić.
• Przygotuj zestaw higieniczny, w którym znajdą się podpaski lub tampony oraz chusteczki nawilżające. Pokaż córce, jak z nich korzystać i gdzie je przechowywać.
• Zachęć córkę do notowania daty pojawienia się miesiączki, aby móc śledzić cykl i mieć lepszy wgląd w to, kiedy się pojawi. Pomoże to w uniknięciu nieoczekiwanych sytuacji.
• Przygotuj córkę na różne sytuacje, w których może pojawić się jej miesiączka. Naucz ją, jak radzić sobie w szkole, na wakacjach lub podczas aktywności fizycznej.

Pamiętaj, że każda dziewczyna jest inna i potrzebuje indywidualnego podejścia. Ważne jest, abyś była otwarta na rozmowę i gotowa odpowiedzieć na wszystkie pytania, jakie może mieć Twoja córka. Jeśli dziecko będzie zadawało pytania o produkty higieniczne, podpowiadamy jak to w prosty sposób wytłumaczyć:

Tampon to specjalny rodzaj produktu higienicznego dla kobiet, który pomaga podczas krwawienia miesiączkowego. Tampon jest małym, miękkim przedmiotem w kształcie palca, który wkłada się do pochwy. Tampon chłonie krew, dzięki czemu kobiety mogą swobodnie ćwiczyć, bawić się i uczestniczyć w różnych aktywnościach bez odczuwania dyskomfortu. Tampony powinny być noszone przez okres od 4 do 8 godzin i wymieniane na nowe. Jest to ważne dla utrzymania higieny i zapobiegania infekcjom. 

Podpaska to kolejny rodzaj produktu higienicznego dla kobiet, który pomaga podczas menstruacji. Podpaska to mała, klejąca się nakładka, którą nakleja się na bieliznę. Chłonie krew, dzięki czemu kobiety mogą swobodnie się poruszać i uczestniczyć w różnych aktywnościach bez brudzenia bielizny. Podpaski mogą być noszone przez około 4-6 godzin, po czym należy je wymienić na świeże.

Zestaw na pierwszą menstruację - nie tylko podpaski i tampony

Zestaw na pierwszą miesiączkę powinien zawierać przede wszystkim produkty higieniczne, takie jak:

• Podpaski lub tampony - wybór zależy od preferencji córki, można też przygotować oba rodzaje i pozwolić na wybór tego, z którym będzie bardziej komfortowo. 
• Chusteczki nawilżające - przydatne do utrzymania higieny intymnej w trakcie miesiączki. 
• Wkładki - mogą być pomocne w przypadku lekkiego krwawienia. 
• Środki przeciwbólowe - takie jak paracetamol lub ibuprofen, które pomogą złagodzić ból. 
• Kosmetyczka do przechowywania produktów - warto wyposażyć córkę w specjalną torbę lub etui na produkty higieniczne, które będzie mogła zawsze mieć przy sobie. 

Warto pamiętać, że na początku lepiej zaopatrzyć się w mniejszą ilość produktów, aby móc lepiej poznać preferencje córki. Gdy już będzie wiedziała, czego potrzebuje, będzie mogła sama zdecydować, jakie produkty będą dla niej najlepsze.

Objawy pierwszej miesiączki

Jakie są objawy pierwszej miesiączki? Zwykle pierwszy okres zaskakuje, jednakże każdy organizm reaguje inaczej i objawy mogą występować w różnym stopniu. Często pierwsze oznaki to plamienia lub niewielkie krwawienia z pochwy, pojawienie się białej wydzieliny z pochwy, bóle i skurcze w dolnej części brzucha, osłabienie, nudności, rozdrażnienie i problemy z koncentracją. Warto pamiętać, że pierwsza miesiączka to nie tylko kwestia krwawienia, ale również zmian w ciele, które wymagają uważnej obserwacji.

Ile trwa pierwszy okres?

Pierwszy okres zwykle trwa od 3 do 7 dni, ale czasami może być krótszy lub dłuższy. Intensywność krwawienia również może się różnić w zależności od organizmu kobiety. W pierwszych cyklach miesiączkowych może występować nieregularne krwawienie, co jest normalne i wynika z faktu, że organizm dopiero się przystosowuje do cyklu hormonalnego. W przypadku bardzo obfitych lub bardzo bolesnych okresów należy skonsultować się z lekarzem ginekologiem.

10 rad jak się przygotować na pierwszy okres

Przygotowanie się do pierwszej miesiączki to ważna kwestia dla każdej dziewczyny. Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci się przygotować:

1. Przygotuj zestaw higieniczny - kilka podpasek lub tamponów, aby mieć je w zasięgu ręki, gdy pojawi się pierwsza miesiączka.
2. Obserwuj swój cykl. Zaczynając od momentu, kiedy pojawi się pierwsza miesiączka, zacznij zapisywać daty krwawień w kalendarzu. Dzięki temu będziesz mogła śledzić swój cykl menstruacyjny i wiedzieć, kiedy możesz spodziewać się kolejnej miesiączki.
3. Przygotuj się na zmiany w ciele. Miesiączka to czas, kiedy ciało doświadcza różnych zmian, takich jak bóle brzucha, wahania nastroju, osłabienie czy nudności. Przygotuj się na te zmiany i naucz się radzić sobie z nimi.
4.  Przygotuj się na konieczność stosowania ochrony higienicznej. Przygotuj się na konieczność stosowania podpasek lub tamponów i naucz się, jak je stosować i jak często je wymieniać.
5. Porozmawiaj z innymi kobietami. Porozmawiaj ze swoją mamą, starszą siostrą, ciotką lub przyjaciółką o menstruacji. W ten sposób dowiesz się więcej na temat tego, co możesz się spodziewać i jak sobie z tym radzić.
6. Nie panikuj! Pamiętaj, że pierwsza miesiączka to naturalny proces, który przechodzi każda kobieta. Nie ma powodu do paniki ani wstydu, a przygotowanie się na ten czas może pomóc Ci w poczuciu większej pewności siebie i komfortu.
7. Dbaj o swoją dietę i zwracaj uwagę na spożywane produkty. Zjedzenie zdrowych i pożywnych posiłków pomoże Ci poczuć się lepiej w trakcie miesiączki.
8. Ćwicz regularnie, aby wzmocnić swoje ciało i zmniejszyć bóle menstruacyjne. Ćwiczenia fizyczne pomagają wzmocnić mięśnie brzucha i zwiększyć przepływ krwi, co może łagodzić bóle i skurcze.
9. Odpocznij. Przygotuj się na to, że Twoje ciało potrzebuje więcej snu podczas miesiączki. Odpocznij i zadbaj o to, aby spać wystarczająco długo, aby zmniejszyć stres i poprawić swoje samopoczucie.
10. Zadbaj o leki. W swojej kosmetyczce miej leki przeciwbólowe dostosowane do wieku (np. paracetamol) w razie gdyby miesiączka wystąpiła poza domem i była bardzo bolesna. 
    
    

Cykl menstruacyjny - jak przebiega?

Cykl menstruacyjny to proces, który zachodzi w organizmie kobiety i prowadzi do wydzielania komórki jajowej z jajników i krwawienia z macicy, jeśli nie dochodzi do zapłodnienia. Cykl ten trwa zwykle od 21 do 35 dni, ale może się różnić u każdej z kobiet.
Pierwszym dniem cyklu jest pierwszy dzień krwawienia miesiączkowego. Podczas cyklu dochodzi do wydzielania hormonów, które wpływają na funkcjonowanie jajników i macicy. W pierwszej fazie cyklu, zwanej fazą folikularną, jajniki wydzielają hormon folikulotropowy (FSH), który stymuluje wzrost pęcherzyków jajnikowych. Jeden z tych pęcherzyków, zwany dominującym, rośnie i wydziela estrogen. To z niego pod wpływem wyrzutu hormonów wydziela się komórka jajowa - następuje owulacja.
W drugiej fazie cyklu, zwanej fazą lutealną, pęknięty pęcherzyk przekształca się w ciałko żółte, które produkuje progesteron. Ten hormon wpływa na dalszy rozwój błony śluzowej macicy, przygotowując ją na ewentualne zagnieżdżenie zapłodnionego jaja. Gdy nie dochodzi do zapłodnienia, poziom progesteronu spada, co prowadzi do złuszczenia błony śluzowej macicy i wystąpienia miesiączki.

Brak miesiączki do 16 roku życia - co zrobić?

U każdej dziewczynki dojrzewanie płciowe może zachodzić w innym tempie. Niemniej jednak, fizjologicznie wystąpienie pierwszej miesiączki powinno nastąpić do 16 roku życia. Jeśli miesiączka nie pojawi się do 16 roku życia, nie obędzie się bez wizyty u lekarza. Należy skonsultować się z ginekologiem. Brak okresu u dziewcząt może mieć wiele przyczyn, w tym choroby tarczycy, zespół policystycznych jajników czy bardzo wysoki poziom stresu.


Przypisy
    1. Białka, Agnieszka; Dębski, Romuald; Długołęcka, Alicja. Ginekologia dziecięca i dziewczęca. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2016
    2. Marques P, Madeira T, Gama A. Menstrual cycle among adolescents: girls' awareness and influence of age at menarche and overweight. Rev Paul Pediatr. 2022