Morwa biała – na otyłość, cholesterol i cukrzycę? Jak działa morwa biała?

Co to jest morwa biała?

Morwa biała (łac. Morus alba) to roślina liściasta, wytwarzająca drobne owoce o białym zabarwieniu. Pochodzi z Azji Wschodniej, a dokładniej z Chin. Obecnie jest uprawiana w wielu regionach świata, w tym Azji, Afryce, Ameryce i Europie. Pomimo stosowania jej od wieków w medycynie chińskiej, w Europie jej lecznicze właściwości odkryto dopiero w XX wieku. W jej owocach znajduje się wiele związków bioaktywnych, w tym flawonoidów, alkaloidów i antyoksydantów, które warunkują jej działanie prozdrowotne. Morwa biała zalecana jest szczególnie dla osób, które chcą unormować poziom cukru we krwi.

Częściami użytkowymi morwy są zarówno liście, owoce, nasiona jak i kora korzeni. Liście zawierają kwas askorbinowy, beta-karoteny, kwas taninowy, a także makro i mikroelementy: żelazo, cynk, wapń, fosfor, magnez. Liście morwy są również istotnym źródłem polifenoli, głównie z grupy flawonoidów, w tym kwercetyny, rutyny, kempferolu, które cechują się wysoką aktywnością biologiczną. Dodatkowo jest bogata w kwasy fenolowe, w tym kwas chlorogenowy. Liście morwy zawierają również polihydroksyalkaloidy, z których najbardziej aktywnym jest 1-dezoksynojirimycyna. Ponadto w ekstrakcie z liści morwy stwierdzono wiele związków o charakterze przeciwbakteryjnym. Owoce morwy są źródłem szczawianów, witamin z grupy B, kwasu askorbinowego a także wielu makro i mikroelementów, między innymi potasu, wapnia, magnezu, żelaza, miedzi, cynku, manganu. Zawierają również wiele związków czynnych biologicznie, w tym polifenoli, antocyjanów i alkaloidów. Nasiona morwy białej stanowią źródło kwasów tłuszczowych omega 3, a także innych nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwas oleinowy. Kora korzenia morwy białej również zawiera wiele związków aktywnych biologicznie, m.in. flawonoidy, alkaloidy, a także inne związki, takie jak Moran 20K o działaniu przeciwcukrzycowym, a także leachianon G o potencjale przeciwwirusowym.

Morwa biała – działanie przeciwcukrzycowe

Wpływ na stabilizację glikemii zaobserwowano zarówno w przypadku owoców morwy, jak i liści. Substancje aktywne morwy hamują aktywność enzymów rozkładających cukry takich jak α-glukozydaza oraz maltaza, dzięki czemu wydłuża się czas rozkładu węglowodanów znajdujących się pożywieniu i nie obserwuje się tak znacznego wzrostu glikemii po posiłku. Dzięki bardziej ustabilizowanemu poziomu glukozy ogranicza się częstotliwość napadów głodu, łatwiej jest schudnąć oraz opanować apetyt na słodycze. Ponadto owoce morwy białej wywierają działanie przeciwcukrzycowe, między innymi ze względu na  wpływ na transport glukozy. Badania ukazują skuteczność ekstraktu z owoców oraz liści w obniżaniu poziomu glukozy. Ponadto zaobserwowano wzrost aktywności enzymów antyoksydacyjnych. Podobne zależności obserwowane są po zastosowaniu ekstraktu z kory korzeni morwy. Już 1g ekstraktu z liści wpłynąć na obniżenie poziomu glukozy po badaniu tolerancji glukozy u pacjentów cukrzycą. Ekstrakt bogaty w 1-deoksynojirimycynę, wyizolowany z liści morwy już w dawce 0,8g był skuteczny w obniżaniu poposiłkowego poziomu glukozy, także u osób zdrowych.

Morwa biała obniża cholesterol

Poza pomocą w regulowaniu glukozy we krwi, morwa biała jest skuteczną pomocą w przypadku podwyższonego poziomu cholesterolu czy triglicerydów. Stosowanie preparatów zawierających ekstrakt z owoców morwy znacząco obniżało poziom triglicerydów i cholesterolu LDL u osób z zaburzeniami parametrów lipidowych. Podobny efekt można osiągnąć stosując preparaty na bazie liści lub kory korzeni. Po spożywaniu 3g/dobę sproszkowanych liści morwy z kapsułkach przez 30 dni spowodowało znaczący spadek  cholesterolu całkowitego, „złego” cholesterolu LDL oraz VLDL. Dodatkowo, zaobserwowano podwyższenie „dobrego” cholesterolu HDL. Niektóre badania pokazują, że ekstrakt z liści morwy zmniejsza dodatkowo nasilenie procesu miażdżycowego w naczyniach krwionośnych.

Morwa biała – działanie przeciwzapalne

Według badań naukowych, ekstrakt z kory korzeni morwy ma właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, co sugerowałoby jego użyteczność w profilaktyce chorób, których „motorem napędowym” jest stan zapalny. Są to takie schorzenia jak cukrzyca, miażdżyca, depresja czy nowotwory.

Morwa biała na odchudzanie

Badania kliniczne potwierdzają skuteczność stosowania preparatów zawierających ekstrakt z liści morwy w obniżaniu masy ciała, jak również poprawy parametrów lipidowych, stresu oksydacyjnego i zmniejszenia otłuszczenia wątroby. Morwa ułatwia odchudzanie poprzez zmniejszanie występowania napadów głodu i apetytu na słodycze, a także obniżaniu wchłaniania węglowodanów z posiłków.

Morwa biała – działanie ochronne na wątrobę

Wątroba jest organem, który jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, w tym procesów detoksykacji. Ekstrakt z owoców morwy ma działanie ochronne na komórki wątroby poprzez zmniejszanie ekspresji genów prozapalnych, a także hamowanie utleniania lipidów. Zaobserwowano również obniżenie poziomu enzymów wątrobowych. Istnieją też doniesienia o potencjalnym działaniu przeciwpłytkowym immunomodulacyjnym, przeciwdepresyjnym i kardioprotekcyjnym, jednak w celu ich potwierdzenia wymagają dalszych badań naukowych.

Morwa biała jako składnik kosmetyków

Wolne rodniki tlenowe są szkodliwe dla skóry, powodując przebarwienia, zmarszczki oraz utratę jej jędrności. W wyniku ich działania, zmniejszony zostaje metabolizm w skórze, co skutkuje zwiększoną produkcją melaniny jako odpowiedź obronna organizmu. Nadmiar melaniny prowadzi do powstania ciemnych przebarwień na skórze. Ekstrakty z liści morwy białej, o działaniu antyoksydacyjnym, mogą zapobiegać tym zmianom. Liście morwy zawierają kwas kojowy, a także inne związki o silnym działaniu przeciwutleniającym, które zapobiegają nadprodukcji melaniny w skórze. Kremy z morwą białą będą działały również regenerująco i nawilżająco. Ze względu na zawartość flawonoidów oraz substancji mineralnych, ekstrakt z morwy sprawdzi się również w kosmetykach o działaniu odżywczym, naprawczym oraz przeciwzmarszczkowym.

Morwa biała – przeciwwskazania do stosowania

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z morwy jest uczulenie na któryś ze składników preparatu. Należy zachować ostrożność w przypadku osób stosujących leki na cukrzycę. Nie zaleca się również stosowania morwy białej w ciąży z powodu ograniczonej ilości badań naukowych na tej grupie osób.

Morwa biała – dostępne preparaty

Morwę białą można kupić w wielu różnych formach. Do najczęściej spotykanych należą tabletki na bazie wyciągów i ekstraktów, herbatki z liści morwy, ekstrakty alkoholowe z kory korzenia morwy, suszone owoce, a także soki ze świeżych owoców morwy lub proszek w saszetkach. W kosmetykach morwę można spotkać w kremach, mleczkach, tonikach, żelach do mycia i jako składnik serum.

Piśmiennictwo
1. Grześkowiak J et al. Związki biologicznie aktywne morwy białej (morus alba l.) I ich działanie lecznicze. Post fitoter, 2017, 18.1: 31-35.
2. Yuan G. et al. The mulberry (morus alba l.) Fruit - a review of characteristic components and health benefits. Journal of agricultural and food chemistry, 2017, 65.48: 10383-10394. 
3. Jiao, Y et al. Antidiabetic effects of morus alba fruit polysaccharides on high-fat diet-and streptozotocin-induced type 2 diabetes in rats. Journal of ethnopharmacology, 2017, 199: 119-127.  
4. Ang Y., et al. Antidiabetic and antioxidant effects and phytochemicals of mulberry fruit (morus alba l.) Polyphenol enhanced extract. Plos one, 2013, 8.7: e71144. 
5. Chan, W. et al. Phytochemistry, pharmacology, and clinical trials of morus alba. Chin j nat med, 2016, 14.1: 17-30. 
6. Gug, K. Physiological and whitening effects of morus alba extracts. Measurement, 2012, 1: 100.