Nawłoć pospolita - właściwości lecznicze ziela nawłoci, przeciwwskazania, zastosowanie nawłoci pospolitej (solidago virgaurea)

Jak wygląda nawłoć pospolita?

Nawłoć pospolita (łac. solidago virgaurea) należy do rodziny astrowatych. Ta wieloletnia roślina posiada pojedynczą łodygę, która może osiągać nawet do 100 cm długości. Z łodygi wyrastają małe zielone liście, a kwiatostan znajdujący się na wierzchołku rośliny posiada barwę żółtą. Występuje w Europie, północnej Afryce oraz Ameryce Północnej. W Polsce występuje na terenie całego kraju, najczęściej można ją spotkać na łąkach, w lasach oraz przy drogach. Zakwita w sierpniu i kwitnie przez około sześć tygodni. Nawłoć znana jest również pod innymi nazwami, najpopularniejszymi są m.in. złota rózga, złota dziewica czy złotnik.

Jakie składniki surowca odpowiadają za szerokie właściwości lecznicze nawłoci?

Nawłoć pospolita to roślina szeroko wykorzystywana w medycynie ludowej. Wykorzystuje się jej ziele. Wśród związków aktywnych wymienić można:

• flawonoidy - pochodne kwercetyny, izoramnetyny, kemferolu
• kwasy fenolowe - chlorogenowy, kawowy, ferulowy
• związki diterpenowe
• saponiny triterpenowe
• lejokarpozyd
• garbniki
• olejek eteryczny
• polisacharydy (fruktany)

Za właściwości moczopędne odpowiada w głównej mierze glukozyd fenolowy - lejokarpozyd, a także niektóre saponiny, flawonoidy i olejki eteryczne. Polisacharydy mają działanie immunostymulujące. Garbniki wykazują działanie przeciwzapalne na przewód pokarmowy oraz ściągająco. Ponadto wykazuje właściwości odtruwające.

Właściwości lecznicze ziela nawłoci

Ziele nawłoci pospolitej posiada wiele składników aktywnych, m.in. flawonoidy, saponiny, alkaloidy, garbniki oraz olejki eteryczne. Działa moczopędnie, zapobiega namnażaniu się bakterii i grzybów w układzie moczowym. Posiada działanie przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, przeciwrodnikowe oraz antyoksydacyjne. Stosowanie ziela przeciwdziała powstawaniu kamieni w drogach moczowych i nerkach oraz pomaga usunąć z organizmu resztki produktów przemiany materii. Mówi się również o stosowaniu surowca zewnętrznie jako skuteczny środek na trudno gojące się rany, trądzik, czy inne zmiany skórne, jednakże nie zostały wykonane żadne badania potwierdzające zewnętrzne zastosowanie nawłoci.

Napar z nawłoci a układ moczowy

Związki aktywne nawłoci powodują zwiększenie filtracji w kłębuszkach nerkowych oraz zmniejszenie wchłaniania zwrotnego (resporpcji) w kanalikach nerkowych. Ze względu na moczopędne właściwości nawłoci wykorzystywana jest przy zapaleniu pęcherza moczowego, dróg moczowych, kamicy moczowej oraz zapaleniach miedniczek i kłębuszków nerkowych.

Zastosowanie nawłoci pospolitej

Nawłoć pospolita występuje pod postacią naparu, maści, ekstraktów, płynów doustnych i tabletek. Stosowana jest najczęściej jako wsparcie w leczeniu dolegliwości. W przypadku stosowania nawłoci pospolitej należy zastosować odpowiednie dawkowanie w zależności od formy przyjmowanego preparatu. Zaleca się nieprzekraczanie 12 g ziela dziennie.

Działanie nawłoci najczęściej jest wykorzystywane w stanach zapalnych pęcherza moczowego, dróg moczowych, moczowodów, kłębuszków i miedniczek nerkowych, kamicy moczowej. W medycynie naturalnej ziele nawłoci stosowane jest również przy nieżycie żołądka i jelit, nadmiernej fermentacji jelitowej.

Przeciwwskazania do stosowania ziela nawłoci

Ziele nawłoci jest uznawane za substancję w pełni bezpieczną. Jednakże istnieją przypadki w których stosowanie ziela jest niewskazane:

• Alergia - nawłoć może wywoływać reakcje alergiczne takie jak miejscowe zapalenia skóry i podrażnienia. Osoby ze stwierdzoną alergią na inne rośliny z rodziny astrowatych również mogą doświadczyć uczulenia
• Nie zaleca się stosowania nawłoci u kobiet w ciąży i karmiących piersią
• Należy zrezygnować z wykorzystania ziela nawłoci w przypadku stwierdzonej przewlekłej niewydolności nerek i obrzęków spowodowanych niewydolnością serca
• Nawłoć wykazuje właściwości moczopędne i może nasilać działanie innych preparatów moczopędnych
• W przypadku dzieci poniżej 12 roku życia przed zastosowaniem należy skonsultować się z lekarzem by upewnić się, że ziele bezpieczne w użyciu

Przypisy

1. Fursenco, Cornelia, et al. "Solidago virgaurea L.: a review of its ethnomedicinal uses, phytochemistry, and pharmacological activities." Biomolecules 10.12 (2020): 1619.
2. Budzianowski, Jaromir, Barbara Thiem, and Małgorzata Kikowska. "Solidago virgaurea L.—Chemical composition, traditional and medicinal use, pharmaceutical properties, potential applications, and biotechnological studies—A review." Medicinal Plants: Domestication, Biotechnology and Regional Importance (2021): 661-692.
3. Lamer-Zarawska, Eliza. Fitoterapia i leki roślinne. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2013.