Łupież Giberta (różowy łupież) - przyczyny, objawy i leczenie łupieżu Giberta

Czym jest łupież Giberta?

Łupież Giberta (łac. pityriasis rosea Gibert), znany też jako łupież różowy, jest chorobą skóry o łagodnym przebiegu, w którym pojawiają się plamiste lub plamisto-grudkowe wykwity. Zlokalizowane są na tułowiu oraz proksymalnych częściach kończyn. Najczęściej choroba ustępuje samoistnie po kilku tygodniach. Łupież Giberta występuje w głównej mierze u młodzieży i młodych dorosłych. Szacuje się, że osoby w wieku 10-35 stanowią około 75% przypadków. Największą liczbę zachorowań notuje się wiosną i jesienią.

Łupież Giberta – objawy

Objawy łupieżu Giberta rozpoczynają się od tzw. "wykwitu pierwotnego". Jest to plama lub blaszka w kolorze różowym/łososiowym o średnicy 2-6 centymetrów. Naokoło niej widoczne jest nasilone złuszczanie naskórka. Najczęściej pojawia się na tułowiu (plecy, brzuch, klatka piersiowa) lub szyi, rzadziej na ramionach czy udach. Zmiana ta określana jest jako "blaszka macierzysta", ponieważ występuje na 7-14 dni przed rozwinięciem się wysypki - licznych okrągłych, owalnych plamistych wykwitów skórnych o średnicy 1-3 centymetry. Skóra w okolicy wykwitów delikatnie się złuszcza. Wysypka zlokalizowana jest na tułowiu, a także na ramionach lub udach. Raczej nie pojawia się na twarzy, stopach ani dłoniach, chociaż u dzieci mówi się czasami o tzw. "postaci odwróconej" z zajęciem twarzy, pach oraz pachwin. Zazwyczaj wykwity zlokalizowane są wzdłuż linii żeber. Określane jest to przez dermatologów jako "układ choinki". Nie pojawia się na owłosionej skórze głowy. Około 25% pacjentów zgłasza świąd skóry. U 1 na 20 pacjentów występują nieswoiste objawy prodromalne takie jak bóle głowy czy bóle stawowe. Zmiany skórne zazwyczaj ustępują po 6-8 tygodniach, ale mogą utrzymywać się dłużej. Choroba występuje z taką samą częstością u kobiet i mężczyzn. W 2-3% przypadków dochodzi do nawrotów.

W przypadku zauważenia u siebie objawów przypominających to schorzenie należy udać się do dermatologa w celu diagnostyki, wykluczenia innych chorób skóry, a także dobrania odpowiedniej metody leczenia.

Łupież różowy Giberta – przyczyny

Przyczyny łupieżu Giberta nie są do końca znane. Najwięcej badań sugeruje związek choroby z infekcją wirusem opryszczki typu 7 (HHV-7) oraz typu 6 (HHV-6), a objawy są wynikiem opóźnionej reakcji na zakażenie.

Czy łupież różowy Giberta jest zaraźliwy?

Łupież różowy jest chorobą niezakaźną. Część specjalistów jednak uważa, że skoro przyczyny łupieżu różowego dopatruje się w infekcjach wirusowych to teoretycznie osoby przebywające w bliskim kontakcie z osobą chorą mogą mieć większe ryzyko wystąpienia choroby.

Leczenie łupieżu różowego

Zmiany zazwyczaj ustępują samoistnie, lecz pozostawia przebarwienia i odbarwienia pozapalne. Leczenie łupieżu różowego Giberta jest objawowe. Kiedy wykwitom towarzyszy świąd skóry lekarz może przepisać leki przeciwhistaminowe, łagodne maści z glikokortykosteroidami i preparaty z mentolem.

Domowe sposoby na łupież różowy Giberta. Pielęgnacja skóry.

W celu łagodzenia świądu skóry należy dbać o prawidłowe nawilżenie oraz natłuszczenie skóry. Do tego celu dobrze sprawdzą się emolienty - zarówno w formie balsamów, jak i preparatów do kąpieli. Kremy i masła do ciała o działaniu ochronnym i nawilżającym powinno się aplikować 2 razy dziennie, by nie dopuścić do przesuszenia skóry.

Należy unikać kosmetyków o silnym potencjalne drażniącym - zawierających wysuszające alkohole, silne detergenty i związki zapachowe. Jeśli nie znamy się na składach kosmetyków, najlepiej wybierać te hipoalergiczne przeznaczone dla dzieci. Są one delikatne dla skóry.

Do momentu zniknięcia wysypki nie powinno się:

• używać środków złuszczających na obszar zajęty zmianami - peelingów chemicznych, kwasowych, enzymatycznych ani mechanicznych 
• myć się przy pomocy szorstkich gąbek lub myjek 
• stosować na ciało perfum 
• używać kosmetyków z alkoholami wysuszającymi i substancjami drażniącymi 
• drapać i pocierać skóry objętej wysypką 
• zażywać długich kąpieli 
• wykonywać gorących, długich pryszniców 
• korzystać z basenu lub sauny 
• wykonywać intensywnych ćwiczeń fizycznych, powodujących pocenie 
• nosić szorstkich ubrań, drażniących skórę 

Łupież Giberta w ciąży

Różowy łupież Giberta na ogół nie jest zagrożeniem dla kobiety w ciąży i rozwijającego się płodu, jednak zawsze należy się skonsultować z ginekologiem prowadzącym. Mogło bowiem dojść do reaktywacji infekcji HHV-6 - wirus może przechodzić przez łożysko i powodować zakażenie płodu.

Schemat pielęgnacji skóry jest podobny u wszystkich - natłuszczanie emolientami i unikanie kosmetyków z substancjami drażniącymi.

Przypisy

1. Rudnicka L., Olszewska M., Rakowska A., Sar-Pomian M. Współczesna dermatologia tom 1. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022. 
2. Szepietowski J. Baran W. Terapia w dermatologii. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019. 
3. Zalewska-Janowska A., Błaszczyk H. Dermatologia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021.