Cera palacza - charakterystyka i pielęgnacja. Jak palenie wpływa na stan skóry? Palenie papierosów a zmarszczki. Zabiegi dla skóry palacza.

Jak palenie papierosów wpływa na skórę?

Dym papierosowy zawiera tysiące substancji toksycznych i drażniących, które cechuje działanie teratogenne, rakotwórcze i mutagenne. Wywierają negatywny wpływ na każdy narząd i układ w organizmie człowieka, w tym także skórę. Skutki palenia papierosów mogą nie tylko powodować negatywne konsekwencje zdrowotne, ale również estetyczne. Ich nasilenie zależy od ilości wypalanych papierosów i czasu trwania nałogu. Szkodliwy wpływ dymu tytoniowego dotyczy również biernych palaczy, czyli osób niepalących przebywających w zadymionym pomieszczeniu.

Po raz pierwszy szkodliwy wpływ papierosów na skórę został opisany w 1865 roku. W latach 70 XX wieku przedstawiono charakterystyczny wygląd zmarszczek na skórze twarzy osób palących, co w późniejszym czasie określono jako "skóra palacza". Palenie papierosów jest czynnikiem, który w największym stopniu przyspiesza starzenie się skóry, bardziej niż promieniowanie UV. Stymuluje powstawanie wolnych rodników, a zmniejsza antyoksydantów. Ponadto u kobiet palenie może powodować zaburzenia gospodarki hormonalnej. W źródłach naukowych funkcjonuje takie określenie jak "wypalanie estrogenów", czyli obniżenie ich stężenia, biodostępności i metabolizmu. Estrogeny korzystnie wpływają na elastyczność skóry, zdolność wiązania i zatrzymywania przez nią wody, a także prawidłowy wzrost i pigmentację włosów. W przypadku niedoboru estrogenów dochodzi do skrócenia anagenu (faza wzrostu włosów) i szybszego siwienia. Zmniejsza się zawartość w naskórku związków tłuszczowych i kwasu hialuronowego, a zwiększa przeznaskórkowa utrata wody, powodując suchość. Zanikowi oraz zwyrodnieniu ulegają włókna kolagenu i elastyny, co przekłada się na spadek jędrności i elastyczności. W wyniku zmniejszenia liczby podziałów komórkowych oraz osłabienia aktywności keratynocytów dochodzi do ścieńczenia naskórka. Upośledzeniu ulega praca układu odpornościowego, przez co może wystąpić skłonność do infekcji skórnych oraz uczuleń. Ponadto na skutek zaburzeń naczynioruchowych oraz upośledzenia tworzenia nowych naczyń krwionośnych rozwijają się zmiany takie jak pajączki naczyniowe (teleangiektazje) oraz rumień skóry.

Nikotyna pobudza wydzielanie acetylocholiny, która wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, zaburzenia mikrokążenia, tworzenie nowych naczyń oraz nasila wydzielanie łoju i pocenie się, co sprzyja powstawaniu wyprysków. Dodatkowo może wpływać na wzrost i różnicowanie komórek naskórka. Nikotyna ma działanie proagregacyjne. Zwiększa ryzyko powstania zakrzepów w naczyniach krwionośnych. Ponadto na skutek upośledzenia mikrokrążenia skóry, zmniejsza jej zdolności do regeneracji.

Toksyczne składniki dymu papierosowego zaburzają odpowiedź humoralną i komórkową układu immunologicznego. Osoby długo palące mają słabszą odporność i łatwiej chorują. Zwiększeniu ulega wrażliwość skóry na czynniki zewnętrzne, przez co częściej występują infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze, stany zapalne i zmiany nowotworowe skóry.

Cera palacza a zmarszczki - jak papierosy przyspieszają starzenie?

Dym tytoniowy jest najsilniej skoncentrowanym źródłem zewnątrzpochodnym reaktywnych form tlenu, które powodują stres oksydacyjny w komórkach. Toksyczne substancje stymulują powstawanie w organizmie wolnych rodników, uszkadzających tkanki. To właśnie procesy oksydacyjne odgrywają dużą rolę a patogenezie wielu chorób, w tym nowotworowych, a także w przyspieszeniu starzenia. Ponadto toksyny z papierosów obniżają stężenie naturalnych antyoksydantów takich jak witamina E, A, C. Zmniejszają stężenie i biodostępność estrogenów, co przekłada się na pocienienie naskórka, spadek elastyczności, suchość skóry, a nawet siwienie włosów. Przyspieszenie procesu starzenia się skóry powodują także liczne zmiany w układzie odpornościowym oraz nasilenie produkcji związków o charakterze prozapalnym. Nikotyna pobudza aktywność enzymów, które rozkładają kolagen i elastynę.

Charakterystyka skóry palacza

Skóra osoby palącej wygląda staro i niezdrowo. Charakteryzuje się takimi cechami jak:

• ziemisty kolor
• suchość i szorstkość
• liczne przebarwienia
• nierównomierny koloryt
• wiotkość, utrata elastyczności
• nieregularne zgrubienia
• pocienienie skóry
• zmarszczki wokół ust rozchodzące się promieniście od dolnej i górnej wargi
• zmarszczki naokoło oczu
• cienie i obrzęki pod oczami
• zmarszczki na policzkach i w okolicy żuchwowej
• sine zabarwienie czerwieni wargowej

Poza wyglądem skóry, u osób palących papierosy zauważa się:

• brunatnożółte przebarwienia paznokci
• kruchość i łamliwość paznokci
• przebarwienia zębów
• zwiększona tendencja do wypadania zębów
• nasilone siwienie
• wysuszenie i osłabienie włosów
• nasilone wypadanie włosów
• przyspieszenie łysienia u mężczyzn
• pogorszenie gojenia ran
• skłonności do bliznowacenia
• większe ryzyko rozwoju cellulitu
• nieświeży oddech

Według badań, skóra ludzi w wieku 40 lat, którzy od dawna palą, wykazuje podobne cechy jak u osób w wieku 70 lat, które nigdy nie paliły. Nasilenie zmian zależy od wypalonych paczkolat.

Jak palenie wpływa na przebieg chorób skóry?

Palenie papierosów nie tylko przyspiesza powstawanie zmarszczek, ale może powodować rozwój lub zaostrzenie istniejących chorób m.in. trądziku, łuszczycy, AZS (atopowego zapalenia skóry), cukrzycy, AIDS, nowotworów jamy ustnej i warg, twardziny skórnej, tocznia rumieniowatego, paradontozy i wielu innych.

Pielęgnacja skóry palacza

Składniki aktywne w kosmetykach, które mają za zadanie poprawić stan skóry u osoby palącej mają wiele kierunków działania m.in. złuszczanie i stymulacja odnowy komórek, nawilżanie, wzmacnianie naturalnej bariery hydrolipidowej, stymulowanie produkcji kolagenu i elastyny, poprawa mikrokrążenia, rozjaśnianie przebarwień, wzmacnianie naczyń włosowatych, a także właściwości antyoksydacyjne, odżywcze i regenerujące. Bardzo ważna jest także całoroczna ochrona przeciwsłoneczna - stosowanie kremów z wysokim filtrem UV.

Wśród składników kosmetyków, które warto, by znalazły się w pielęgnacji skóry osób palących wymienić można takie jak:

• flawonoidy
• fitoestrogeny
• witamina C
• witamina A i jej pochodne
• witamina E
• aloes
• wyciąg ze skrzypu polnego
• wyciąg z miłorzębu japońskiego
• ekstrakt z wiesiołka, kiełków pszenicy
• olej z awokado
• algi
• kwas D-pantotenowy
• kwas hialuronowy
• niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
• kolagen, elastyna
• kwas liponowy, ferulowy

Warto podkreślić, że nie ma żadnych produktów ani zabiegów, które zniwelowałyby wpływ codziennego palenia. Kosmetyki i medycyna estetyczna mają na celu poprawić obecny stan cery, ale nigdy nie nastąpi jej pełna regeneracji do wyglądu jak u osoby, która nigdy nie miała cery zniszczonej działaniem tytoniu i dbała o zdrowy styl życia.

Zabiegi dla skóry palacza

W celu zminimalizowania negatywnego wpływu palenia i zmniejszenia widoczności cech "twarzy palacza" kosmetologia i medycyna estetyczna oferuje wiele różnorodnych zabiegów. Dobierane są one przez specjalistę, bazując na stanie wyjściowym skóry i istniejących chorobach. Objawom skóry palacza mogą przeciwdziałać zabiegi takie jak:

• mezoterapia mikrogiłowa
• peelingi chemiczne
• laserowy peeling węglowy
• oksybrazja
• karboksyterapia
• radiofrekwencja frakcyjna i nieablacyjna
• laser frakcyjny
• radiofrekwencja mikroigłowa

Lekarz wykonujący zabiegi medycyny estetycznej, w zależności od stanu skóry i wieku pacjenta może zaproponować wiele innych rozwiązań jak np. wypełniacze, mezoterapia igłowa, aktywatory tkankowe czy nici podwieszające. Różnorodne zabiegi mają na celu regenerację włókien kolagenowych, poprawę jędrności i kolorytu skóry, stymulowanie odnowy komórek skóry i procesów regeneracyjnych, zmniejszenie widoczności bruzd, zmarszczek i przebarwień, poprawę nawilżenia i ogólnego wyglądu skóry.

Czy cera po rzuceniu palenia się zregeneruje?

Palenie papierosów wpływa negatywnie na kondycję skóry na wielu płaszczyznach. Ale czy da się zlikwidować zmarszczki palacza? Zminimalizowanie widoczności zmarszczek mimicznych to długotrwały proces, który wymaga regularnie wykonywanych zabiegów z zakresy medycyny estetycznej. Można osiągnąć znaczną poprawę, jednak jeśli nastąpiła znaczna wiotkość i pojawiły się głębokie zmarszczki, skóra nie zregeneruje się w 100%. W pierwszym roku po rzuceniu palenia zachodzą korzystne zmiany w skórze. Powraca jej zdrowy koloryt i blask. Jednak do znacznej poprawy napięcia nie dojdzie samoistnie.

Przypisy

1. Kołodziejczak A. Kosmetologia t. 1. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019.
2. Wong, Q. Y. A., Chew, F. T. (2021). Defining skin aging and its risk factors: a systematic review and meta-analysis. Scientific reports, 11(1), 22075.
3. Hergesell, K., Paraskevopoulou, A., Opálka, L., Velebný, V., Vávrová, K., Dolečková, I. (2023). The effect of long-term cigarette smoking on selected skin barrier proteins and lipids. Scientific Reports, 13(1), 11572.
4. Wortzman, M., Nelson, D. B. (2021). A comprehensive topical antioxidant inhibits oxidative stress induced by blue light exposure and cigarette smoke in human skin tissue. Journal of Cosmetic Dermatology, 20(4), 1160-1165.