Czyrak - czym jest? Jak wygląda czyrak? Przyczyny powstawania i usuwanie czyraka

Czyrak - czym jest? Jak wygląda czyrak? Przyczyny powstawania i usuwanie czyraka

Czyraki - określane czasem mianem wrzodów, ropni lub nazywane furunkułami - to ropne zmiany w obrębie mieszków włosowych, najczęściej wywoływane przez bakterie gronkowca złocistego. Są duże i bolesne, a w przypadku braku odpowiedniego leczenia mogą powodować poważne powikłania. Czyraki mogą pojawiać się pojedynczo lub w skupiskach - mowa wówczas o czyrakach gromadnych lub o czyraczności. Pojawianiu się tych zmian skórnych sprzyjają zmiany cukrzycowe, stany obniżenia odporności (w tym AIDS czy choroby nowotworowe), a także choroby nerek, otyłość czy zespół metaboliczny. Jak powstaje czyrak? W jaki sposób go rozpoznać i jak wygląda leczenie czyraka? Czy domowe sposoby na czyraki naprawdę działają? Sprawdź najważniejsze informacje o tej dolegliwości i poznaj metody na zapobieganie występowania czyraków!

Jak wygląda czyrak i jak go rozpoznać?

To, jak wygląda czyrak, zależy przede wszystkim od stadium jego rozwoju - na początku w okolicy mieszka włosowego tworzy się czerwona gulka (rzadziej o fioletowym zabarwieniu), która jest bolesna i tkliwa. Następnie ewoluuje w krostę z tak zwanym czopem wypełnionym treścią ropną i martwiczą - widoczną na czubku zmiany. Zazwyczaj usuwanie czyraka następuje samoistnie - zmiana pęka, a treść ropna wydobywa się na zewnątrz, pozostawiając puste miejsce. W przypadku dużych czyraków, po ich zagojeniu może pojawić się blizna (ryzyko powstania śladu zwiększa się, gdy rana po zmianie skórnej nie jest odpowiednio pielęgnowana lub strup jest naruszany).

Czyraki mogą pojawić się w każdym miejscu owłosionej skóry, choć ich najczęstsze lokalizacje to pośladki, kark, pachy, okolice uszu, a także twarz. Gojenie zmian trwa od kilku do nawet kilkunastu dni - w zależności od sposobu leczenia i pielęgnacji.

Jak powstaje czyrak? Przyczyny powstawania zmian skórnych

Tak, jak zostało to już wspomniane, przyczyny czyraka to przede wszystkim bakterie - a zwłaszcza zakażenie gronkowcem złocistym, rozwijającym się w mieszku włosowym. Powoduje on stan zapalny, a także powstanie treści ropnej i martwiczej. Do powstania czyraków oraz do ich nawracania (czyraczności) przyczyniają się przede wszystkim:

• stany obniżenia odporności, pojawiające się w przebiegu chemioterapii, choroby nowotworowej, cukrzycy, u zakażonych wirusem HIV, cierpiących na otyłość i inne schorzenia przyczyniające się do osłabienia układu odpornościowego;
• niedostateczny poziom higieny osobistej oraz korzystanie ze wspólnych przyborów toaletowych, na których mogą bytować bakterie;
• rozdrapywanie, samodzielne nacinanie czy próba „wyciskania” czyraków, co może przyczyniać się do rozprzestrzeniania bakterii na inne obszary skóry;
• niekontrolowany rozwój chorób skóry, takich jak świerzb czy AZS (atopowe zapalenie skóry).

Generalnie profilaktyka czyraków, jak i ich rozprzestrzeniania powinna opierać się na nienagannej higienie, wzmocnieniu układu immunologicznego oraz aktywnym leczeniu chorób mających wpływ na obniżanie odporności (jeśli takie występują). Dbanie o regularną wymianę maszynek do golenia, szczotek, gąbek i innych przyborów toaletowych również pomoże uniknąć nawrotów.

Jak pozbyć się czyraka? Leczenie czyraków

Leczenie czyraka zależy przede wszystkim od jego lokalizacji, wielkości, a także tego, czy czyrak stanowi zmianę nawracającą i czy daje inne objawy - na przykład w postaci gorączki. Najbardziej niebezpieczne zmiany zlokalizowane są na twarzy - wynika to z faktu bezpośredniego połączenia naczyń krwionośnych w obrębie twarzy z mózgowiem, poprzez które bakterie mogą dostać się do tego niezwykle ważnego narządu, powodując groźne powikłania - w tym nawet zapalenie opon mózgowych. Właśnie dlatego nie należy rozdrapywać zmian lub ich nacinać, ponieważ może to spowodować dostanie się bakterii do układu krwionośnego i dalej - aż do wspomnianego powyżej mózgowia.

Zmiany czyracze bez nawrotów, występujące pojedynczo, leczy się za pomocą antybiotyków w maści, podawanych miejscowo i przepisywanych przez lekarza. W przypadku czyraków pojawiających się na twarzy, którym towarzyszy gorączka, najczęściej stosuje się antybiotykoterapię doustną, która wywiera wpływ także na bakterie znajdujące się już w krwiobiegu. Każda zmiana z towarzyszącą gorączką, niegojąca się lub nawracająca czy występująca w skupiskach, powinna być skonsultowana z lekarzem pierwszego kontaktu lub dermatologiem. Jeśli uzna, że jest to konieczne, może zalecić nacięcie czyraka w trybie ambulatoryjnym i ewakuację treści ropnej. U wielu pacjentów po takim zabiegu wykonuje się badanie (wymaz) pobranego materiału i testy mikrobiologiczne, które dokładnie wykazują bakterie będące przyczyną dolegliwości (dzięki temu lekarz może precyzyjnie dobrać antybiotyk działający na określone drobnoustroje).

Domowe sposoby na czyraki

Jak pozbyć się czyraka domowymi sposobami? Oprócz przyjmowania antybiotyków, w przypadku łagodnych zmian można zastosować:

• maść ichtiolową, która - nałożona na bolesną, czerwoną i zamkniętą gulkę, przyspieszy pojawienie się czopa ropnego i samoistne ewakuację treści z czyraka - można kupić ją bez recepty w aptece i należy wówczas postępować według zaleceń ulotki;
• ciepłe okłady (ważne, aby były nakładane na oczyszczoną uprzednio skórę), które również przyspieszają ewakuację treści ropnej z czyraka;
• maść cynkową w okresie gojenia, która przyspiesza wysuszenie oraz gojenie rany, a także działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie.

Usuwanie czyraka na własną rękę - nakłuwanie go, nacinanie, smarowanie alkoholem, spirytusem czy innymi substancjami, które nie są preparatami medycznymi jest oczywiście niewskazane.