Bóle kostno-stawowe i mięśniowe
Bóle kostno-stawowe i mięśniowe występują dość powszechnie i mogą dotykać zarówno osób młodych jak i starszych. Szczególnie często zgłaszaną dolegliwością, powoli zasługującą na miano choroby cywilizacyjnej, są bóle kręgosłupa, których przyczyną u większości pacjentów jest choroba zwyrodnieniowa. Ból może być odczuwany w różnych partiach pleców w zależności od tego, który odcinek kręgosłupa objęty jest zmianami zwyrodnieniowymi. Do czynników sprzyjających pojawianiu się dolegliwości bólowych można zaliczyć: nadwagę, otyłość, brak ruchu lub zbyt forsowny wysiłek prowadzący do przeciążeń układu ruchu, a także nieprawidłową pozycję ciała wynikającą np. ze źle dobranego krzesła.
Choroby reumatoidalne
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS):
to choroba układowa występująca częściej u kobiet, przebiegająca zwykle z okresami zaostrzeń i cofania się objawów. Jej przyczyna nie jest w pełni poznana, wskazuje się na podłoże autoimmunologiczne. W przebiegu RZS dochodzi do zmian zapalnych błony maziowej stawów, na skutek czego dochodzi do jej pogrubienia i ograniczenia ruchomości stawów. Konsekwencją zmniejszonej ruchomości w zmienionym chorobowo stawie jest zanikanie położonych w jego okolicy mięśni.
Młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów:
to przewlekłe zapalenie stawów powodujące różnego stopnia utrwalone zmiany w układzie ruchu, trwające co najmniej 6 tygodni i rozpoczynające się przed 16 rokiem życia.
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa:
jest przewlekłą i postępującą chorobą, dotykającą częściej mężczyzn głównie w młodym i średnim wieku. W wyniku procesu zapalnego obejmującego więzadła międzykręgowe, drobne stawy kręgosłupa oraz stawy krzyżowo-biodrowe dochodzi do ich stopniowego usztywniania (kostnienia). Do najczęstszych objawów stawowych należą bóle dolnego odcinka pleców, zwykle symetryczne, które nasilają się w godzinach nocnych, zmniejszają się po aktywności fizycznej i narastają przy unieruchomieniu. Dolegliwości stopniowo obejmują również inne odcinki kręgosłupa. Ból i sztywność mogą występować także w okolicy żeber.
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Częstość jej występowania jest wyraźnie większa u osób starszych, jednak może ona występować także u osób młodych. Objawy: ból i ograniczenie ruchomości stawów wynikają z degradacji chrząstki stawowej. Podłożem choroby zwyrodnieniowej stawów jest proces zapalny, przy czym charakterystyczne dla stanu zapalnego: zaczerwienienie, obrzęk i ocieplenie występują jedynie w okresach zaostrzenia choroby. Ból w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów początkowo występuje jedynie w czasie ruchu, a w miarę rozwoju choroby pojawiają się także bóle spoczynkowe. Jest cechą charakterystyczną, że dolegliwości są najbardziej nasilone podczas wykonywania pierwszych ruchów po okresie odpoczynku i stopniowo zmniejszają się w miarę kontynuacji ruchu. Aby ograniczyć dolegliwości ważne jest:
- utrzymanie prawidłowej masy ciała;
- rozpoznanie i w razie konieczności korygowanie wad postawy;
- odpowiednio dobrana aktywność ruchowa;
- wspomaganie odciążenia stawów przez zastosowanie sprzętu ortopedycznego (laska, kula, stabilizatory stawów) zaleconego przez lekarza.