Witamina K - suplementy i preparaty w kroplach, tabletkach, kapsułkach i w płynie

Witamina K to zbiorcze określenie grupy związków, należących do niezbędnych składników pokarmowych, które są konieczne do prawidłowego przebiegu różnych procesów zachodzących w organizmie. Wśród tych substancji wyróżnia się witaminę K1 (filochinon), witaminę K2 (menachinon) oraz witaminę K3 (menadion). Wszystkie rodzaje witaminy K są rozpuszczalne w tłuszczach, dlatego niewłaściwa dieta lub zaburzenia wchłaniania niektórych składników mogą powodować u pacjentów niedobory witaminy K.

Źródłem witaminy K1 jest pożywienie - a konkretnie zielone warzywa oraz roślinne tłuszcze (oleje i margaryny). Witamina K2 z kolei w większości powstaje w przewodzie pokarmowym w wyniku fermentacji i działania określonych bakterii, natomiast można znaleźć ją także w wątrobie, fermentowanych produktach mlecznych i roślinnych, w serach (zwłaszcza pleśniowych) oraz w jajach. Witaminę K3 otrzymuje się syntetycznie w celu wzbogacenia suplementów i leków hemostatycznych, stosowanych u osób z zaburzeniami funkcji krwi.

Witamina K - właściwości i działanie witaminy K

Wpływ witaminy K na zdrowie jest dość szeroki i obejmuje:

• wspomaganie mineralizacji kości. Niedobór witaminy K może prowadzić do osteoporozy, zubożenia tkanki kostnej, zwiększonego ryzyka złamań;
• branie udziału w procesie krzepnięcia krwi, do którego niezbędny jest odpowiedni poziom witaminy K. Działanie tej substancji polega zwłaszcza na wsparciu syntezy protrombiny. W wyniku niedoboru może dochodzić do krwawień oraz do utrudnienia gojenia się ran;
• wpływ na gospodarkę węglowodanową. Witamina K wpływa pośrednio na produkcję insuliny - hormonu regulującego poziom glukozy we krwi;
• wsparcie funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego (zwłaszcza w kontekście zapobiegania zwapnieniom ścian naczyń krwionośnych) oraz układu nerwowego.

Witamina K - wskazania do przyjmowania i dostępne preparaty z witaminą K

Co do zasady, u zdrowych osób dorosłych bardzo rzadko stwierdza się niedobór witaminy K. Inaczej jest choćby u dzieci, a także u pacjentów cierpiących na problemy z wchłanianiem się składników pokarmowych. Chodzi tu przede wszystkim o takie schorzenia, jak celiakia, SIBO czy choroba Leśniowskiego-Crohna, ale również o stany po długotrwałym przyjmowaniu antybiotyków, leków onkologicznych czy przy wyniszczeniu organizmu. Dodatkowo na niedobory witaminy K narażone są noworodki (mleko matki zawiera naprawdę niewielkie ilości omawianej witaminy), osoby z chorobami wątroby czy przyjmujące preparaty o działaniu przeciwzakrzepowym.

Oczywiście konieczność suplementacji należy skonsultować z lekarzem, który - po właściwych badaniach i przeprowadzeniu wywiadu medycznego - będzie w stanie zarówno zlecić przyjmowanie witaminy K przez konkretnego pacjenta, jak i oszacować dawkowanie preparatu. Oprócz tego specjalista wskaże, czy ma być to preparat w kapsułkach, w płynie czy w kroplach, a także czy pacjent powinien stosować witaminę K2-MK4 czy może K2-MK7 (różnią się one między innymi biodostępnością - a więc stopniem przyswajania przez organizm).

Wśród preparatów z witaminą K można wyróżnić wspomniane powyżej krople i płyny, które zazwyczaj są łatwe do odmierzania dawki i podawania. Mają także różne aromaty, przez co pacjent jest w stanie dopasować suplement nie tylko do swojego zapotrzebowania, ale również preferencji smakowych. Oprócz tego popularne są kapsułki z witaminą K (miękkie i twarde). Takie postaci witaminy K w suplementach wynikają z faktu rozpuszczalności tej witaminy w tłuszczach - w preparatach jest ona więc rozpuszczona zazwyczaj w olejach (oliwie z oliwek, oleju kokosowym, z pestek dyni, z nasion lnu i innych), dla jeszcze lepszego przyswajania.

Czy można przedawkować witaminę K?

Nadmiar witaminy K u zdrowych osób nie powinien powodować żadnych problemów, natomiast u osób cierpiących na choroby wątroby należy skonsultować jej przyjmowanie z lekarzem, z uwagi na niekorzystny wpływ dużych dawek witaminy K na pracę tego narządu. Przy podawaniu witaminy K noworodkom konieczne jest przestrzeganie zalecanych dawek, ponieważ zbyt duża ilość tej substancji może prowadzić u tak małych dzieci do rozwoju żółtaczki czy niedokrwistości hemolitycznej.

Nad przyjmowaniem i dawkowaniem witaminy K należy zastanowić się także u pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe, ponieważ witamina ta może ograniczyć skuteczność terapii. Więcej informacji o omawianej witaminie znajduje się w tekście: Witamina K - na co pomaga? Jak częste są niedobory witaminy K? Jak ją suplementować?.