Ugryzienie pająka - jak wygląda ugryzienie pająka? Objawy i leczenie ukąszeń.

Czy wszystkie pająki gryzą?

Wszystkie pająki są zdolne do gryzienia, jednak większość gatunków spotykanych w Polsce ma aparat gryzący tak mały i słaby, że nie są w stanie przebić się przez skórę człowieka. W Polsce nie ma pająków, które stanowią zagrożenie dla życia człowieka. Występują gatunki jadowite, jednak ich ugryzienie najczęściej powoduje jedynie zaczerwienienie w miejscu ukąszenia pająka.

Jak wygląda ugryzienie pająka?

Objawem po ugryzieniu przez pająka jest pozostawiony charakterystyczny ślad na skórze, który składa się z dwóch małych kropek oddalonych od siebie o około 1-2 mm. Otaczające je miejsce na skórze jest opuchnięte i zaczerwienione. Ugryzienie przez pająka zazwyczaj powoduje jedynie miejscową reakcję skórną. Może się ona objawiać:

• świądem
• pieczeniem
• bólem
• niewielkim obrzękiem
• zaczerwienieniem

W grupie pacjentów szczególnie wrażliwych ukąszenie pająka może skutkować silniejszą reakcję wywołującą objawy ogólne (na przykład osłabienie, bóle głowy). U niektórych osób wystąpić może reakcja alergiczna. W skrajnych przypadkach odpowiedź organizmu na kontakt z jadem pająka może przybrać postać wstrząsu anafilaktycznego. Stan ten objawia się trudnościami w oddychaniu i mówieniu, obrzękami, znacznym osłabieniem i zaburzeniami świadomości. Co warte zaznaczenia, podejrzenie wstrząsu anafilaktycznego jest wskazaniem do domięśniowego podania adrenaliny oraz natychmiastowego wezwania pogotowania ratunkowego.

Jadowite pająki w Polsce - czy są groźne?

Większość pająków występujących w Polsce nie jest groźna dla człowieka i ich ugryzienie powoduje jedynie lekkie podrażnienie skóry, które samoistnie ustępuje w ciągu kilku dni. Jednak niektóre gatunki pająków występujących w Polsce, takie jak np. kolczak zbrojny, mogą wywołać poważne objawy zatrucia, takie jak piekący ból, opuchlizna, stan zapalny, a nawet osłabienie i dreszcze. Objawy ukąszenia mogą utrzymywać się przez kilka dni lub nawet do dwóch tygodni.

W Polsce nie występują naturalnie groźne pająki egzotyczne takie jak czarna wdowa, ptasznik czy tarantula.

Kolczak zbrojny

Kolczak zbrojny (Cheiracanthium punctorium) to gatunek pająka z rodziny zbrojnikowatych (Eutichuridae), który zamieszkuje obszary Europy i środkowej i zachodniej Azji. Preferuje ciepłe, otwarte przestrzenie, porośnięte wysoką trawą, ziołoroślami i krzewami, takie jak łąki, nasypy kolejowe i obrzeża dróg. Jest to jeden z nielicznych pająków występujących w Polsce, których ukąszenie wywołuje objawy zatrucia. Ukąszenie powoduje piekący ból, rumień oraz odczyn zapalny, a jad zawiera hemolizyny. U ludzi może powodować długotrwałe bóle, osłabienie, dreszcze i objawy grypopodobne. Objawy ukąszenia mogą utrzymywać się nawet przez dwa tygodnie. W razie ukąszenia warto skonsultować się z lekarzem.

Sieciarz jaskiniowy

Sieciarz jaskiniowy (Meta menardi) to gatunek pająka z rodziny kwadratnikowatych, który preferuje ciemne miejsca o stałej, średniej wilgotności i temperaturze powyżej 7 °C. Żyje w przyotworowych strefach jaskiń lub w głębi jaskiń, jak również w studzienkach kanalizacyjnych, piwnicach, sztolniach, kopalniach, starych studniach, długich tunelach, szczelinach skalnych, na kamiennych murach i w wąwozach. Sieciarz jaskiniowy jest jednym z kilku gatunków pająków żyjących w Polsce, których ukąszenie może wywołać ból i opuchliznę, jednak nie stanowi zagrożenia dla zdrowego dorosłego człowieka. Ukąszenie sieciarza jaskiniowego jest podobne do użądlenia przez osę lub szerszenia. Powoduje silny ból, opuchliznę i stan zapalny.

Krzyżak ogrodowy

Krzyżak ogrodowy (Araneus diadematus) – gatunek pająka z rodziny krzyżakowatych (Araneidae). Nazwa pochodzi od charakterystycznego białego krzyża na odwłoku. Krzyżak ogrodowy jest niegroźny dla człowieka. W przypadku ukąszenia w skrajnych przypadkach może na ciele wystąpić niewielka opuchlizna i lokalna martwica tkanek w postaci dwóch małych punktów.

Tygrzyk paskowany

Tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi) – gatunek pająka sieciowego z rodziny krzyżakowatych. Pająk swoją nazwę zawdzięcza ubarwieniu podobnemu do futra tygrysa. Gatunek ten występuje w Europie w strefie umiarkowanej. W Polsce spotykany jest najliczniej na południu, głównie na porośniętych wysoką trawą, zarówno suchych, jak i wilgotnych łąkach, nieużytkach, skrajach młodników nad brzegami zbiorników wodnych, a nawet w ogrodach, bardzo często występuje na krzewach owocowych, takich jak malina. Ostatnio spotykany jest także w zbożu. Ukąszenie przez tygrzyka jest często porównywane do użądlenia przez osę.

Sidlisz piwniczny

Sidlisz piwniczny, należący do rodziny Amaurobiidae, jest jednym z największych pająków występujących w Europie. Charakteryzuje się przede wszystkim nocnym trybem życia, spędzając ponad 90% swojej aktywności podczas godzin mroku. Często spotykany jest w zacienionych i wilgotnych miejscach, takich jak pod kamieniami w lesie, starymi murami lub w jaskiniach. Często występuje w piwnicach i starych budynkach gospodarczych. Epizody ugryzienia człowieka przez ten gatunek są niezmiernie rzadkie. W miejscu ukąszenia może wystąpić obrzęk i zaczerwienienie.

Kątnik domowy

Kątniki domowe (Achaearanea tepidariorum) preferują ukrywanie się przed ludźmi i zazwyczaj atakują tylko w przypadku zagrożenia. Jeśli będziemy próbowali schwytać kątnika domowego, istnieje ryzyko, będzie czuł się zagrożony i zacznie się bronić. Ugryzienie pająka domowego jest bardzo bolesne i może wywołać zaczerwienienie i swędzenie, a ślady ugryzienia pozostają na skórze nawet przez kilka dni. Kątniki domowe często budują pajęczyny w ciemnych miejscach, takich jak piwnice, garaże czy strychy, wybierając ciepłe i suche miejsca do życia. Pajęczyny kątników czasem pojawiają się również w ogrodach domowych, za meblami, pod sufitem, na korytarzu lub za półkami.

Ugryzienie przez pająka - co zrobić?

Zazwyczaj wystarczy zdezynfekować miejsce, gdzie zostaliśmy ukąszeni stosując np. Octenisept lub spirytus salicylowy. Możemy również zastosować maść lub żel na opuchnięcia, które działają przeciwhistaminowo i przeciwzapalnie, takie jak Fenistil. Pomoże to złagodzić zaczerwienienie i swędzenie. Takie samo postępowanie jest zalecane, jeśli pająk ugryzie dziecko. Ze względu na delikatną skórę maluchów, objawy ugryzienia mogą być bardziej dokuczliwe niż u osób dorosłych.

W rzadkich przypadkach rana może nie goić się prawidłowo lub pojawić się w niej ropa. W takiej sytuacji powinniśmy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, ponieważ może to wskazywać na nadkażenie bakteryjne, które może wymagać podania antybiotyku. Ugryzienie pająka może wywołać reakcję alergiczną. W przypadku wystąpienia problemów z oddychaniem lub napadów kaszlu, co może sugerować wstrząs anafilaktyczny, należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia.

Zupełnie inaczej wygląda postępowanie przy ugryzieniu przez pająka tropikalnego. Należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia, a osobę ugryzioną położyć płasko, aby obniżyć tętno i tym samym spowolnić rozprzestrzenianie się jadu po organizmie. Pomocne będzie zrobienie zdjęcia pająka (lub złapanie), który ukąsił, aby ułatwić lekarzowi dobranie odpowiedniej antytoksyny.