Kwas acetylosalicylowy - leki z kwasem acetylosalicylowym w aptece Internetowej Olmed

Kwas acetylosalicylowy, czyli aspiryna (and. aspirin), jest substancją o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych, pochodną kwasu salicylowego. Zalicza się ją do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Hamuje syntezę prostaglandyn prozapalnych. Kwas acetylosalicylowy silnie hamuje aktywność enzymu COX-1 (cyklooksygenazy -1). Dzięki hamowaniu wytwarzania tromboksanu A2, zwiększającego aktywność płytek krwi, zapobiega powstawaniu zakrzepów w naczyniach. Aspiryna jest szybko wchłaniania w żołądku i dwunastnicy. Osiąga maksymalne stężenie we krwi po 30 minutach od przyjęcia tabletki niepowlekanej oraz po 3 godzinach w przypadku zastosowania preparatu powlekanego.

Wskazania do stosowania. Głównym wskazaniem do stosowania kwasu acetylosalicylowego są choroby układu krążenia przebiegające ze zwiększoną aktywnością płytek krwi. Używa się jej w leczeniu choroby wieńcowej serca, żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz w profilaktyce incydentów sercowo-naczyniowych takich jak zawał serca czy udar niedokrwienny mózgu.

Działania niepożądane kwasu acetylosalicylowego. Tak jak każdy lek, kwas acetylosalicylowy może wywoływać efekty uboczne. Do najczęściej występujących zalicza się objawy żołądkowo-jelitowe (bóle w nadbrzuszu, nudności), krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, wrzody żołądka i 12-cy, reakcje skórne, astma aspirynowa oraz uszkodzenia błony śluzowej żołądka i dwunastnicy. Problemy z żołądkiem podczas stosowania wynikają z mechanizmu działania leku – obniżając aktywność enzymu cyklooksygenazy-1, zahamowaniu ulega nie tylko produkcja negatywnie oddziałującego tromboksanu A2, ale także wszystkich metabolitów kwasu arachidonowego, w tym ochronnie wpływającej na żołądek prostaglandyny E2. Przewlekłe stosowanie leków z grupy NLPZ, w tym kwasu acetylosalicylowego, może prowadzić do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi oraz tendencji do obrzęków.

Interakcje z lekami. Kwas acetylosalicylowy wchodzi w interakcje z wieloma lekami, zwiększając ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. W szczególności niezalecane jest równoległe przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego z ibuprofenem i innymi lekami z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) za wyjątkiem celekoksybutu, nimezulidu, meloksykamu, etodolaku, parekoksybu, a także z inhibitorami wychwytu serotoniny. Kwasu acetylosalicylowego nie powinno się również łączyć z alkoholem, ze względu na wzrost ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych np. uszkodzenie błony śluzowej żołądka. Ponadto wchodzi w interakcje z wieloma lekami takimi jak m.in ketoprofen, suprofen, inbuprofen, naproksen, fenoprofen, indmetacyna, ketorolak, salicylan sodu, diklofenak, doustne ntykoagulanty, pochodne sulfynylomocznika, bisfosfoniany, diuretyki pętlowe i tiazydowe, aminoglikozydy, cyklosoryna, doustne glikokortykoidy, metotreksat.

Jak dawkować kwas acetylosalicylowy? Działanie aspiryny jest zależne od dawki. Stosując 75-100 mg dziennie zmniejszeniu ulegnie reaktywność płytek krwi (konkretniej ich agregacja), ale nie zostanie zmniejszona gorączka ani zahamowane procesy zapalne. Do osiągnięcia działania przeciwgorączkowego wymagana jest dawka około 300-400 mg, natomiast przeciwzapalnego – 500-800 mg. Ze względu na wysokie ryzyko wystąpienia efektów niepożądanych przy przyjmowaniu dużych dawek aspiryny, w przypadku wystąpienia gorączki lepszym wyborem będzie paracetamol lub ibuprofen, natomiast w celu osiągnięcia działania przeciwzapalnego – ibuprofen (paracetamol nie wykazuje aktywności przeciwzapalnej).

Przeciwwskazania do stosowania. Stosowanie preparatów zawierających kwas acetylosalicylowy jest przeciwwskazane u osób z zaawansowaną niewydolnością nerek lub wątroby, czynną chorobą wrzodową żołądka lub 12-cy, chorobami jelita grubego o podłożu zapalnym, astmą aspirynową, skazą krwotoczną oraz uczulonych na substancję czynną. Nie poleca się stosowania aspiryny u osób z dną moczanową, z powodu hamowania wydalania kwasu moczowego. Preparaty z kwasem acetylosalicylowym są bezwzględnie zakazane u dzieci, ze względu na możliwość wywołania słuszczenia wątroby i mózgu (zespół Reye’a).